مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است

انواع مقاومت ها و روش تست تعدادی از مقاومت ها

معرفی انواع مقاومت و کاربردهای آن ها

مقاومت، قطعه ای الکتریکی است که در مقابل عبور جریان الکتریکی از خود مخالفت نشان میدهد

مقاومتها در صنایع برق و الکترونیک از اهمیت بالایی برخوردارند و بیشتر به منظور محدود کردن جریان، تقسیم جریان و نیز ایجاد ولتاژهای مختلف در مدارات به کار گرفته میشوند

مهمترین مشخصه مقاومتها، مقدار اهمی آنهاست که بر حسب اهم اندازه گیری میشود و هر چه بیشتر باشد، نشان دهنده این است که این مقاومت در برابر عبور جریان الکتریکی از خود مخالفت بیشتری نشان میدهد و سبب افت جریان بیشتری در مدار مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است می گردد

مشخصه دیگر مقاومتها، توان مجاز مقاومت است که منظور از آن بیشترین توانیست که مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است یک مقاومت می تواند تحمل کند. اگر توانی بیشتر از این توان از مقاومت عبور کند، مقاومت می سوزد و باید آن را دور انداخت

در ذیل، به بررسی خصوصیات و کاربردهای هر کدام از مقاومتها می پردازیم. در مطلب مربوط به انواع سنسور و کاربردهای آنها درباره ترمیستور و مقاومت حساس به نور مطالبی بیان شد.

مقاومت های کربنی

این مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است مقاومتها در اکثر مدارات الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع مقاومتها، ارزان ترین مقاومتهای موجود در بازار هستند.

از مقاومتهای کربنی برای توانهای پایین تا متوسط استفاده میشود. توانهای از ۰.۱۲۵ وات تا ۳ وات در بازار موجود هستند. این مقاومت، مقدار اندوکتانس پایینی دارد. به همین دلیل برای کاربردهای فرکانس بالا بسیار مناسب است.

از نقاط ضعف این مقاومتها می توان به نویز و ناپایداری آنها در دماهای بالا اشاره کرد که همین امر باعث میشود از این مقاومتها در مداراتی که حساسیت و دقت بالا موردنیاز است، کمتر استفاده شود.

مقاومت آجری

جنس این مقاومتها معمولا از نیکل کروم است و معمولا دارای یک روکش سرامیکی یا آجری می باشند و به همین دلیل مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است به مقاومت آجری معروف هستند. ظرفیت اهمی و توان این مقاومتها بصورت عدد بر روی آنها چاپ میشود.

این مقاومتها از یک وات تا دهها وات در بازار موجود هستند. نکته حائز اهمیت در مورد این مقاومتها این است که ممکن است در مدارات تا حد زیادی گرم یا داغ شوند و هنگام طراحی مدار باید محل مناسبی برای نصب آنها در نظر گرفته شود.

وریستور

مقاومتهای وابسته به ولتاژ یا وریستورها، مقاومتهایی هستند که مقدار آنها در ولتاژهای مختلف ثابت نیست و تغییر میکند. در این مقاومتها هر چه ولتاژ دو سر مقاومت بیشتر شود، مقدار مقاومت کاهش می یابد

از وریستور در مدارهای الکترونیکی برای کنترل و حفاظت از قطعات الکترونیکی در مقابل صدمات ناشی از ولتاژ گذرای بیش از اندازه، استفاده می شود. زمانی که میخواهید از وریستور به عنوان محافظ یک قطعه استفاده کنید، باید آن را بصورت موازی با قطعه موردنظر قرار دهید. با مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است این کار در صورتیکه اضافه ولتاژ روی قطعه بیفتد، مقاومت وریستور کاهش می یابد و مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است جریان زیادی از وریستور می گذرد و جریان از قطعه موردنظر نمی گذرد

همچنین از وریستورها جهت خنثی کردن حالتهای گذرای تحمیل شده بر قسمتهای حساس دستگاههای خانگی و روشنایی و تجهیزات صنعتی در هر دو حالت AC و DC استفاده میشود. وریستورها مستقیما به طور موازی با منابع تغذیه اصلی و سوئیچ های نیمه هادی جهت حفاظت ترانزیستورها، ماسفت ها و پل های تریستور قرار می گیرند

مقاومت های SMD

نوع دیگری از مقاومتها هستند که بر روی مدارات الکترونیکی به صورت نصب سطحی لحیم SMD مقاومتهای کاری میشوند.

این مقاومتها در بردهای مدار چاپی با رنگ مشکی و چند عدد در وسط و رنگ نقره ای در دو طرف آن مشخص می شوند. به دلیل ابعاد کوچک این نوع مقاومتها، در اکثر دستگاههای پرتابل امروزی و در دستگاههایی که به نوعی محدودیت فضا وجود دارد از آنها استفاده میشود

این مقاومتها در پکیج های ۴۰۲، ۶۰۳، ۸۰۵، ۱۲۰۶ و… در بازار وجود دارند. توان این مقاومتها بسته به سایز آنها از ۰.۰۳ وات تا ۰.۱۲۵ وات متغیر است.

پتانسیومترها

پتانسیومتر از یک المان مقاومتی دوار که درون محفظه ای قرار گرفته، ساخته شده است. دو پایه به دو انتهای این المان متصل است که مقدار مقاومت بین این دو پایه همواره ثابت و برابر مقدار اهمی پتانسیومتر مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است است. بین این دو پایه، یک پایه دیگر وجود دارد که به یک کنتاکت متحرک متصل است و این کنتاکت متحرک می تواند بر روی المان مقاومتی حرکت کند و سبب تغییر مقاومت بین پایه وسط و هر کدام از پایه های کناری گردد

بیشترین کاربرد پتانسیومترها، برای تقسیم ولتاژ است. به عنوان مثال در دستگاههای صوتی از پتانسیومتر برای تغییر حجم صدا استفاده میشود

اغلب پتانسیومترها دارای زاویه چرخش تقریبی ۳۰۰ درجه هستند اما نوع دقیقتر آنها که مولتی ترن نامیده میشود، دارای زاویه چرخشی از ۲ تا ۱۰ دور هستند.

مقاومت رئوستا

رئوستا همان پتانسیومتر است با یک تفاوت کوچک و آن اینست که در رئوستا، یکی از ترمینالهای ثابت مورد استفاده قرار نگرفته و آزاد می ماند. به عبارت دیگر، رئوستا از یک المان مقاومتی، یک کنتاکت متحرک و یک کنتاکت ثابت تشکیل شده است

رئوستا در مدارات به منظور تغییر جریان و دستیابی به جریان دلخواه به کار می رود.

مقاومت های تابع حرارت

مقاومت های تابع حرارت – مقدار اهم این نوع از مقاومت ها تابع حرارت است یعنی در اثر تغییر دما ، مقدار مقاومت آنها نیز تغییر می کند . به این نوع از مقاومت ها TDR نیز می گویند . TDR از حروف اول کلمات عبارت Temperature Dependent Resistor به معنای مقاومت تابع حرارت گرفته شده است . همچنین نام دیگر این مقاومت ها ترمیستور ( Thermistor ) می باشد که این واژه نیز از عبارت Thermally Sensitive Resistor به معنای مقاومت حساس نسبت به حرارت گرفته شده است . ترمیستورها در دو نوع ساخته می شوند که این دو نوع عبارتند مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است از :

الف ) ترمیستور با ضریب حرارتی مثبت ( PTC ) :

مقدار اهم این نوع از مقاومت ها با افزایش دما ، افزایش می یابد . مقدار اهم مقاومت های PTC را در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد بیان می کنند . همچنین علاوه بر این مقدار ، دمایی را که در آن مقاومت PTC دو برابر می شود ، قید می کنند . به این دما ، دمای سوئیچ می گویند . در ضمن واژه PTC از حروف اول کلمات عبارت Positive Temperature Coefficient به معنای ضریب حرارتی مثبت گرفته شده است .

ب ) ترمیستور با مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است ضریب حرارتی منفی ( NTC ) :

مقدار اهم مقاومت های NTC با افزایش دما ، کاهش می یابد . در اینجا نیز واژه NTC از حروف اول کلمات عبارت Negative Temperature Coefficient به معنای ضریب حرارتی منفی گرفته شده است . . در شکل (۱۸) تصویری از یک نمونه NTC نمایش داده شده است .

تست مقاومت با مولتی متر

دو راه برای تست مقاومت وجود دارد: استفاده از مولتی متر دیجیتال و استفاده از مولتی متر آنالوگ. معمولاً‌ اگر یک مقاومت خراب شود، مقدار آن بسیار زیاد یا اصطلاحاً مدار باز می‌شود. با انتخاب اهم‌متر توسط سلکتور در مولتی متر دیجیتال یا آنالوگ می‌توانیم مقاومت را تست کنیم. اگر مقاومت در مدار باشد، معمولاً باید مقاومت را جدا کرده و تنها مقدار مقاومت مورد نظر و نه سایر اجزای مدار را اندازه‌گیری کنید.

همیشه به مدارهای موازی در مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است هنگام اندازه‌گیری مقاومت در مدار دقت کنید، زیرا موجب می‌شوند اندازه واقعی مقاومت نشان داده نشود. توصیه می‌کنیم کل پایه مقاومت را بردارید (منظور فقط یک سر است) و آن را با مولتی متر تست کنید. با این کار اندازه‌ گیری مقاومت با مشکل مواجه نخواهد بود و نتیجه درست است.

ابتدا باید قبل از اندازه‌گیری مقاومت، مقدار نامی آن را بدانید.برای مشخص کردن مقدار نامی مقاومت های دارای نوار های رنگی از روش زیر استفاده می کنیم.

به علت راحتی کار با مولتی متر های دیجیتال امروزه از این نوع مولتی متر استفاده می کنیم. تست مقاومت‌ها بسیار ساده است و همان‌طور که گفتیم، کافی است سلکتور را روی قسمت اهم قرار داده و پراب‌ها را به دو سر مقاومت وصل کنیم و نتیجه را روی نمایشگر مولتی متر ببینیم. شکل زیر نتیجه تست مقاومت یک کیلواهمی را نشان می‌دهد.

نتیجه اندازه‌گیری یک مقاومت ۱۰ کیلواهمی نیز به صورت زیر است.

علت بالاتر یا پایینتر نشان دادن اعداد از مقدار دقیق به خاطر وجود تلرانس است.اگر دست های خود را در صورتی که عرق کرده باشند به دو سر مولتی متر بچسبانیم به جای نشان دادن مدار باز ممکن است مقدار عددی را نشان دهد.مثلا در شکل های بالا چون دست های ما اتصال به دو سر پراپ مولتی متر دارد مقدار واقعی تلرانس را نشان نمی دهد و برای اندازه گیری درست باید به روش زیر مقاومت ها را اندازه گیری کرد.

یا با استفاده از گیره های سوسماری این کار را انجام می دهیم.تست مقاومت بر روی برد بعضی از مواقع ممکن است ولی در بیشتر اوقات به علت سری یا موازی قرار گرفتن با بقیه عناصر مدار مقدار درست نشان داده نمی شود.مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است

تست مقاومت‌های کوچک

برای تست مقاومت های کوچک به علت نشان ندادن عدد درست از سوی مولتی متر بهتر از رابطه اهم استفاده کرد و با استفاده از یک منبع مقاومت چیست؟و انواع آن چگونه است جریان مستقیم و اندازه گیری جریان عبوری و ولتاژ دو سر مقاومت مقدار دقیق را مشخص کرد و از سالم و یا معیوب بودن این مقاومت اطمینان پیدا می کنیم.