ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز رمز پایه دارد؟
اگر بخواهیم ارز فیات را به ساده ترین شکل ممکن تعریف کنیم باید بگوییم ارزی است بدون پشتوانه که اعتبار خود را از دولت ها و عرضه و تقاضای مردم دریافت می کند. دلار و ریال دو نمونه از ارز های فیات هستند اما چرا ارز های فیات به وجود آمدند و اولین Fiat Currency ها چه بودند؟
قبل از ارز های فیات
اگر از دوران مبادلات کالا به کالا بگذریم، به دورانی خواهیم رسید که مردم برای پرداخت هزینه های خود از سکه هایی از جنس طلا، نقره و یا سایر فلزات ارزشمند استفاده می کردند. استاندارد طلا و یا سیستم پولی با پشتوانه طلا به قرن ها پیش باز می گردد. مردم با ضرب سکه هایی از این جنس، به داد و ستد می پرداختند. بعد ها اسکناس رواج پیدا کرد. تمامی پول ها در این زمان بر مبنای طلا بودند. پشتوانه تمام این پول ها فلز ارزشمند طلا بود. منظور از پشتوانه به زبان ساده یعنی معادل اسکناسی که در دست دارید می توانید طلا دریافت کنید. مثلا دولت ایران تعیین می کند که هر اونس طلا قیمتی 500 هزار ریال دارد، به این واسطه مشخص شده است که ارزش ریال یک پانصد هزارم یک اونس طلاست.
چین اولین کشوری بود که تصمیم گرفت پول بدون پشتوانه طلا ایجاد کند. هرچند در قرن 13 ارائه این سیستم پولی موجب شد امپراطوری حاکم بر چین در آن دوران سقوط کند. اما بعد از رکود اقتصادی بریتانیا تصمیم گرفت طلا را از سیستم خود حذف کند. پس از بریتانیا باقی کشور ها نیز کم کم از سیستم پول بدون پشتوانه استقبال کردند. هر چند که در ابتدا در برخی کشور ها با شکست هایی مواجه می شد. این گونه بود که ارز های فیات به وجود آمدند.
ارز فیات چیست؟
ارز فیات ارزی است که توسط دولت یک کشور توزیع می شود. دولت اعلام می کند که این ارز، پول رایج برای پرداخت است، اما این ارز با هیچ کالایی مثل طلا، پشتیبانی نمی شود. منظور اینکه معادل دلار های آمریکا بانکی طلا نگهداری نمی کند!
ارزش این پول از ارتباط عرضه و تقاضا و ایمان مردم به آن پول تامین می شود، و به خاطر ارتباط آن با دولت است که ارزش آن همواره حفظ می شود. دلار آمریکا نمونه ای از ارز فیات است. این پول توسط هیچ نوع کالای فیزیکی پشتیبانی نمی شود، و ارزش آن تماما به دولت آمریکا بستگی دارد. البته این ارزش، از طریق روش مدیریت اقتصاد توسط دولت آمریکا نشات می گیرد و همواره در حال تغییر است. این جا است که در هنگام تبدیل یک ارز فیات به یک پول دیگر، نرخ تبدیل ارز به میان می آید. با این که ارز فیات می تواند کارآمد باشد، اما همین تفکر بی ارزش بودن که در پس آن هست، در نظر افرادی که محتاط هستند خوش نمی آید.
اما این تنها نکته منفی در خصوص پول های فیات نیست که این ارز را زیر سوال ارز فیات یا استاندارد طلا؟ می برد.
معایب پول های فیات
قبل از اینکه معایب Fiat را برشمریم، باید واژه نقدینگی آشنا شوید. نقدینگی از واژه نقد گرفته شده است. پول نقد همان پولی است که شما می توانید با آن مبادله کنید. نقدینگی واژه ای عمومی تر است.
نقدینگی به درجه نقد شوندگی دارایی های مختلف در قیمت مشخص اطلاق می شود. مثلا فرض کنید شما برای خرید یک خانه به یک میلیارد پول نیاز دارید اما فقط 800 میلیون پول در بانک دارید. برای 200 میلیون باقی مانده شما باید ماشین خود را بفروشید. در این مثال اگر شما در نهایت یک میلیارد پول برای خرید خانه دارید اما سرعت تامین این دارایی متفاوت است. به زمانی که طول می کشد دارایی شما به پول نقد تبدیل ارز فیات یا استاندارد طلا؟ شود، درجه نقدشوندگی گفته می شود.
چک ها نیز نوعی پول نقد محسوب می شوند. چرا که شما با داشتن یک چک روز، می توانید به بانک مراجعه کنید و پول نقد دریافت کنید.
به طور کلی به مجموعه پول شامل سپردههای بخش غیر دولتی نزد بانک ها و اسکناس و سکه ها در دست اشخاص و شبه پول شامل سپردههای سرمایه گذاری مدت دار، سپرده های قرض الحسنه پس انداز و سپرده های متفرقه نقدینگی گفته میشود.
حال ارتباط نقدینگی با پول فیات چیست؟
پیشتر گفتیم این دولت ها هستند که ارزش یک پول را تعیین می کنند. میزان چاپ پول نیز در اختیار دولت هاست. زمانی که پول نقد به مقدار زیادی وجود داشته باشد، قدرت خرید مردم بالا می رود و این ارز فیات یا استاندارد طلا؟ موضوع سبب می شود که کالا ها به قیمتی بیشتر از ارزش واقعی خود به فروش برسند. زمانی که سطح پایه ای کالایی افزایش غیر متناسبی را داشته باشد، تورم بالا شکل می گیرد.
از این رو یکی از خطراتی که ارز های فیات در صورت کنترل نکردن درست دولت ها، به وجود می آورند، تورم است.
اگر یک دولت فاسد به چاپ پول ادامه دهد، و اگر مدیریت آن ها نیز ضعیف باشد، تورم بالا به سرعت فراگیر شده و ارز را نابود می کند. از آن جایی که هیچ کالایی از این ارز پشتیبانی نمی کند و یا محدودیتی برای عرضه آن نیست، به سادگی می تواند از کنترل خارج شود، و این موضوع یکی از دلایل و مشکلات اصلی است که برای مقابله با آن، ارزهای رمز پایه ایجاد شدند.
فواید پول های فیات
با این وجود، پول فیات مزایایی نیز دارد. این که این نوع پول به طلا وابسته نیست، باعث می شود کنترل کردن آن آسان تر باشد، و در نتیجه از وقوع فاجعه جلوگیری شود. برای مثال دولت ایالات متحده آمریکا می تواند با کنترل ارزش دلار آمریکا، از ارز فیات یا استاندارد طلا؟ اتفاقات و رویدادهای مصیبت بار جلوگیری نماید، مانند رکود اقتصادی سال 2008 که در پی سقوط ارزش پول به وجود آمده بود.
از آن جایی که ارزش قابل تبدیل دلار آمریکا ثابت است، در مقایسه با ارزی که ارزش آن مدام در حال تغییر و بالا و پایین رفتن است، کار را برای اهداف تجاری و ذخیره سازی نیز آسان تر می کند.
ارز فیات در مقایسه با ارز رمز پایه
ارز های دیجیتال دارای شباهت ها و تفاوت هایی با پول های رایج هستند. یکی از شباهت های این دو ارز، نبود پشتوانه فیزیکی برای هر دو است. اما در مقایسه با ارز های فیات عمومیت بهتری دارند. به این معنا که شما با خرید بیت کوین در ایران می توانید در تمام دنیا با آن معامله کنید و نیاز به تغییر ارز با تغییر مرز های جغرافیایی نیست.
رمز ارز ها امنیت بیشتری نسبت به سایر دارایی ها دارند. و از همه مهم تر آنکه تورم ارز های دیجیتال را تهدید نمی کند و این ارز ها را به یک پایگاه امن برای ذخیره دارایی ها تبدیل می کند.
آیا ارزهای رمز پایه می توانند جایگزین پول فیات شوند؟
این موضوع به نظر ممکن و شدنی می آید، و در حقیقت هم اکنون دولت هایی نیز در پی معرفی ارز رمز پایه خودشان هستند.برای این که یک ارز رمز پایه متمرکز بتواند جایگزین ارزهای فیات شود، در قدم اول باید قابل اعتماد بودن خودش را اثبات کند، همچنین احتمالا آن نیز باید یک دارایی وابسته باشد تا بتواند از پس وظایف دلار آمریکا برآمده و باز هم دارای مزایای رمز نگاری باشد.
آینده ارز فیات
به نظر می رسد که در دولت های آینده، بحث معرفی ارزهای رمز پایه داغ تر شود؛ ارزهای فیات جدید که دیجیتال باشند. ایجاد یک ارز غیر متمرکز بعید به نظر می رسد، اما یک سکه رمز گذاری شده که توسط دولت ایجاد ارز فیات یا استاندارد طلا؟ شده باشد، می تواند توانایی ردیابی بسیار خوبی را به لطف بلاکچین ارائه دهد.
در آن زمان احتمالا پول کاغذی حذف خواهد شد، اما اصول فیات باقی می مانند، تا کنترل کامل بر همه چیز وجود داشته باشد. البته ارزهای رمز پایه سنتی نیز همانند همیشه به خوبی در کنار آن ها عمل خواهند کرد. این موضوع چگونه بر نحوه انجام تجارت در دنیا تاثیر می گذارد؟ برای پاسخ به این سوال باید منتظر باشیم.
سیستم استاندارد طلا شروع تارخچه بازار فارکس
مقدمه:
مسیر تکامل forex یا همان شبکه گسترده تبادل ارزها از سه سیستم پولی در تاریخ عبور می کند.
- سیستم استاندارد طلا
- سیستم برتون وودز
- توافق نامه اسمیتسونیان
- سیستم نرخ ارز شناور
فراگیری سیستم طلا از سال 1880 میلادی برابر با 1259 خورشیدی است، زمانی که ناصرالدین شاه قاجار بر تخت سلطنت تکیه زده بود، در این مقاله به بررسی سیستم استاندارد طلا که از اواخر قرن 19 میلادی فراگیر شد می پردازیم.
سیستم استاندارد طلا چیست
استاندارد طلا یک سیستم پولی است که ارز فیات یا پول کاغذی یک کشور دارای ارزش مستقیم با طلا است.
با استاندارد طلا، کشورها توافق کردند پول کاغذی را با مقدار مشخصی از طلا مبادله کنند. کشوری که از استاندارد طلا استفاده می کند برای طلا قیمت ثابت تعیین می کند، در واقع ارزش پول براساس طلا سنجیده می شود. به عنوان مثال، اگر ایالات متحده قیمت طلا را 500 دلار در هر اونس تعیین کند ، ارزش هر دلار برابر با 1/500 اونس طلا است.
استاندارد طلا قبل از قرن هجده میلادی
استفاده از طلا به عنوان پول هزاران سال پیش در آسیا آغاز شد و از آن زمان به طور گسترده ای مورد پذیرش قرار گرفت.
در اوایل و اواسط قرون وسطی، سولیدوس یا طلای بیزانس به طور گسترده در سراسر اروپا و مدیترانه مورد استفاده بود، اما با کاهش نفوذ اقتصادی امپراتوری بیزانس، استفاده از آن کمرنگ شد. با این حال قبل از قرن هجده با توجه به استفاده طولانی مدت از طلا هیچ سیستم پولی بر مبنابی طلا شکل نگرفت، با این حال مدت ها نقره به عنوان اساس اقتصاد داخلی بشمار می رفت و پایه بیشتر سیستم های پولی نقره بود.
یعنی شاخص و خط کش تعیین ارزش هر کالا، خدمات نقره بوده است.
پرداخت دستمزد، حقوق و همچنین تجارت خرده فروشی در انگلستان بیشتر بر اساس نقره بود. طلا به عنوان واسطه ای برای تجارت بین المللی و معاملات با ارزش بالا عمل می کرد. و به طور کلی تجارت بین الملل قبل از قرن هجده میلادی بر پایه سکه هایی مانند دلار اسپانیایی و ماریا ترزا تالر بستگی داشت.
به شکل کلی می توان گفت دلار اسپانیایی در سال های قبل از قرن هجده کار دلار آمریکا را انجام می داده است.
توسعه استاندارد طلا از قرن هجده میلادی
اعلامیه ای از سوی ملکه آن (Anne) در سال 1704، کمپانی هند غربی را با استاندارد طلا آشنا کرد. با این حال، با توجه به سیاست انگلیس در احتکار طلا و نقره، استاندارد طلا شکل نگرفت.
قیمت ها به ندرت با طلا نقل می شدند، عامل مبادله و واحد حساب روزانه استعمارگران عمدتا دلار نقره اسپانیا بود.
در حالی که از نظر قانونی انگلیس در استاندارد نقره قرار داشت، به طور غیر رسمی وارد استاندارد طلا شد.
یک استاندارد رسمی برای طلا اولین بار در سال 1821 شکل گرفت، کانادا در 1854، نیوفاندلند در 1865، ایالات متحده و آلمان در سال 1873 استاندارد طلا را تصویب کرد. ایالات متحده از عقاب به عنوان واحد خود استفاده کرد، آلمان علامت طلای جدید را معرفی کرد، در حالی که کانادا یک سیستم دوگانه بر اساس عقاب طلایی آمریکا و طلای انگلیس اتخاذ کرد.
استرالیا و نیوزیلند، مانند کمپانی هند غربی، استاندارد طلای انگلیس را پذیرفتند، در حالی که نیوفاندلند تنها قلمرو امپراتوری انگلیس بود که سکه طلای خود را معرفی کرد.
سال 1880 به عنوان استفاده گسترده از سیستم استاندارد طلا شناخته می شود، زیرا اکثر کشور ها این استاندارد را پذیرفتند. هنگام اتخاذ استاندارد طلا ، بسیاری از کشورهای اروپایی نام واحد پول خود را تغییر دادند، زیرا نام های قبلی به طور سنتی با سکه های نقره و دومی با طلا همراه بود.
چرا نقره جای خود ارز فیات یا استاندارد طلا؟ را به استاندارد طلا داد
استاندارد طلا یک سیستم پولی است که در آن پول کاغذی آزادانه به مقدار ثابت طلا تبدیل می شود. به عبارت دیگر، در چنین سیستم پولی ، طلا از ارزش پول پشتیبانی می کند. بین سالهای 1696 و 1812 ، توسعه و رسمیت بخشیدن به استاندارد طلا آغاز شد.
به دلیل مشکلات بسیاری که پول کاغذی با ارز فیات یا استاندارد طلا؟ ان روبرو بود نتوانست با طلا رقابت کند.
از سال 1750 تا 1870، جنگ در داخل اروپا و همچنین کسری تجاری، باعث شد نقره از اقتصاد اروپای غربی و ایالات متحده خارج شود. سکه ها به تعداد کم و کمتری ضرب می شدند و اسکناس های بانکی و سهام به عنوان پول مورد استفاده قرار می گرفت.
در سال 1844 ، قانون منشور بانکی ثابت کرد که اسکناسهای بانک انگلیس کاملاً توسط طلا پشتیبانی می شوند و آنها به یک استاندارد قانونی تبدیل شدند. طبق تفسیر دقیق استاندارد طلا، این عمل در سال 1844 نشانگر ایجاد یک استاندارد کامل بر اساس طلا بود.
از سال 1860 تا 1871 تلاش های مختلفی برای احیای مجدد استانداردهای دو فلزی انجام شد، از جمله آنها مبتنی بر فرانک طلا و نقره بود. که نتیجه بخش نبود. ترکیبی از عرضه محدود اسکناس، انحصار دولت در انتشار اسکناس به طور غیرمستقیم، ثبات اقتصادی ایجاد می کرد. انحراف از این شرایط باعث ایجاد بحران های پولی شد.
اسکناسهای بی ارزش یا گذاشتن نقره به عنوان ذخیره پولی، مشکلات اقتصادی فراوانی ایجاد کرد. نیاز به مبنایی محکم در امور پولی باعث پذیرش سریع استاندارد طلا شد.
تأثیر جنگ جهانی اول بر استاندارد طلا
در پایان سال 1913، استاندارد طلای کلاسیک در اوج خود بود اما جنگ جهانی اول باعث شد بسیاری از کشورها آن را متوقف یا کنار بگذارند.
انگلیس با تغییر سیاست های خود استاندارد طلا را تضعیف کرد. این در حالی است که از نظر قانونی متوقف نشد بود، اما قیمت طلا دیگر نقشی را که قبلاً داشت، ایفا نکرد.
در تأمین مالی جنگ و کنار گذاشتن طلا، بسیاری از جنگ جویان تورم شدیدی را متحمل شدند. سطح قیمت در ایالات متحده و انگلیس دو برابر شد، در فرانسه سه برابر و در ایتالیا بیش از چهار برابر را شاهد بود.
تورم های اروپا شدیدتر از نرخ تورم در آمریکا بود. این بدان معنی است که هزینه کالاهای آمریکایی نسبت به اروپا کمتر شده بود. بین اوت 1914 و بهار 1915 ، ارزش دلار ایالات متحده سه برابر شد و مازاد تجارتی آن برای اولین بار از 1 میلیارد دلار فراتر رفت.
ایالات متحده استاندارد طلا را در طول جنگ به حالت تعلیق در نیاورد. فدرال رزرو که اخیراً ایجاد شده بود در بازارهای ارز مداخله ارز فیات یا استاندارد طلا؟ کرد.
تا سال 1927 بسیاری از کشورها به استاندارد طلا بازگشتند. در نتیجه جنگ جهانی اول، ایالات متحده که یک کشور بدهکار خالص بود، تا سال 1919 به یک طلبکار خالص تبدیل شد.
استاندارد طلا پس از جنگ جهانی اول
انگلستان بعد از جنگ به استاندارد طلا بازگشت و به دنبال آن بسیاری از کشورها این کار انجام دادند، که منجر به یک دوره ثبات نسبی و تا حدودی تورم شد.
یک ده پس از جنگ جهانی اول رکود اقتصادی اکثر کشورها را دگیر کرد که به رکود بزرگ مشهور است (1939 – 1929). در نتیجه این رکود بسیاری از کشورها استاندارد طلا را محدود کردند.
به دلیل تعارض بین گسترش بدهی ها به بانک های مرکزی خارجی و در نتیجه وخیم شدن نسبت ذخیره بانک انگلیس که ذاتاً بی ثبات بود.
فرانسه سپس در تلاش بود تا پاریس را به یک مرکز مالی کلاس جهانی تبدیل کند و جریان های بزرگ طلا را نیز دریافت کرد.
در ژوئیه 1931 آلمان کنترل ارز را انجام داد و پس از آن اتریش در اکتبر این کار را کرد. تجارت اتریش و آلمان ، و همچنین مشکلات بودجه ارز فیات یا استاندارد طلا؟ ای و سیاسی انگلیس ، از جمله عواملی بود که اعتماد به استرلینگ را از بین برد، که در اواسط ژوئیه سال 1931 اتفاق افتاد. در نتیجه بانک انگلیس بسیاری از ذخایر خود را از دست داد.
هر چند بعد از جنگ جهانی اول کشورها به استاندارد طلا برگشتند اما رکود اقتصادی بعد از جنگ و ساسیتهای پولی کشورها باعث شد سیستم استاندار طلا در سال 1933 کنار گذاشته شود. این زمان در تاریخ برابر با سال 1312 خورشیدی که رضاه شاه پهلوی قدرت را در ایران بدست داشت.
از دست رفتن استاندار طلا در سال 1933 شد.
سیستم استاندارد طلایی در مقابل سیستم ارز فیات
همانطور که از نام آن پیداست ، اصطلاح استاندارد طلا به یک سیستم پولی گفته می شود که در آن ارزش پول بر اساس طلا باشد. در مقابل ، سیستم فیات یک سیستم پولی است که در آن ارزش ارز بر اساس هیچ کالای فیزیکی نیست بلکه در عوض مجاز به نوسان پویا در مقابل سایر ارزها در بازارهای ارز است. اصطلاح “فیات” از لاتین “fieri” گرفته شده است ، به معنای یک عمل یا حکم خودسرانه. با توجه به این ریشه شناسی ، ارزش ارزهای فیات در نهایت مبتنی بر این واقعیت است که آنها با حکم دولت به عنوان پول قانونی تعیین می شوند.
در دهه های قبل از جنگ جهانی اول ، تجارت بین المللی بر اساس آنچه به عنوان استاندارد طلای کلاسیک شناخته می شد ، انجام می شد. در این سیستم تجارت بین ملت ها با استفاده از طلای فیزیکی حل و فصل می شد. کشورهایی که مازاد تجاری دارند طلا را به عنوان پرداختی برای صادرات خود جمع کردند. برعکس ، کشورهایی که کسری تجارت داشتند ، ذخایر طلای خود را کاهش می دادند ، زیرا طلا به عنوان پرداخت واردات از این کشورها خارج می شد.
سقوط استاندارد طلا
استاندارد طلا در حال حاضر توسط هیچ دولتی استفاده نمی شود. انگلیس در سال 1931 استفاده از استاندارد طلا را متوقف كرد و آمریكا نیز در سال 1933 این الگو را دنبال كرد و در سال 1973 باقیمانده کشورها این سیستم را رها كردند.
با جنگ جهانی اول ، اتحادهای سیاسی تغییر کردند ، بدهی های بین المللی افزایش یافت و امور مالی دولت رو به زوال رفت. در حالی که استاندارد طلا به حالت تعلیق درنیامده بود ، اما در طول جنگ در هاله ای از ابهام بود و این نشان دهنده عدم توانایی خود در گذراندن اوقات خوب و بد بود. این باعث عدم اطمینان به استاندارد طلا شد که فقط مشکلات اقتصادی را تشدید می کرد. به طور فزاینده ای آشکار شد که جهان به چیزی انعطاف پذیرتر نیاز دارد که بتواند اقتصاد جهانی خود را بر اساس آن پایه ریزی کند.
در همان زمان ، میل به بازگشت به سالهای طوفانی استاندارد طلا در میان ملت ها همچنان پابرجا بود. در حالی که عرضه طلا از رشد اقتصاد جهانی عقب مانده بود ، پوند استرلینگ انگلیس و دلار آمریکا به ارزهای ذخیره جهانی تبدیل شدند. کشورهای کوچکتر بیشتر این ارزها را به جای طلا نگهداری کردند. نتیجه این تحکیم برجسته طلا به دست چند کشور بزرگ بود.
سقوط بازار سهام در سال 1929 تنها یکی از مشکلات جهان پس از جنگ بود. پوند و فرانک فرانسه به طرز وحشتناکی با ارزهای دیگر نامناسب بودند. قیمت کالاها در حال سقوط بود. بسیاری از کشورها سعی کردند از سهام طلای خود با افزایش نرخ بهره محافظت کنند تا سرمایه گذاران را ترغیب کنند تا سپرده های خود را دست نخورده نگه دارند تا اینکه آنها را به طلا تبدیل کنند. این نرخ های بهره بالاتر فقط اوضاع را برای اقتصاد جهانی بدتر کرد. در سال 1931 ، استاندارد طلا در انگلستان به حالت تعلیق درآمد و فقط ایالات متحده و فرانسه دارای ذخایر طلای بزرگ بودند
سپس ، در سال 1934 ، دولت ایالات متحده طلا را از 20.67 دلار در هر اونس به 35 دلار در هر اونس رساند و مقدار پول کاغذی را که برای خرید یک اونس برای بهبود اقتصاد آن لازم بود ، افزایش داد .9 دلار آمریکا ، کاهش چشمگیر ارزش دلار بلافاصله اتفاق افتاد. این قیمت بالاتر برای طلا ، تبدیل طلا به دلار آمریکا را افزایش داد و عملاً به ایالات متحده اجازه داد بازار طلا را جابجا کند. تولید طلا به حدی افزایش یافت که تا سال 1939 تعداد کافی در جهان وجود داشت تا بتواند جایگزین تمام ارزهای جهانی در گردش شود.
ارز فیات Fiat چیست؟
ارز فیات چیست؟ ارز فیات یک پول قانونی بوده که ارزش آن از دولت صادرکننده اش گرفته می شود و شامل پول در گردش مانند پول کاغذی یا سکه می شود. فیات از یک واژه لاتین به همین نام گرفته می شود. ارزش پول فیات توسط دولتی که آن را چاپ می کند، مشخص می شود. در حال حاضر کشورها از سیستم ارز فیات به جای کالای فیزیکی یا ابزار مالی، برای ارائه خدمات ارز فیات یا استاندارد طلا؟ خرید کالا، سرمایه گذاری و سپرده گذاری استفاده می کنند. ارز فیات جایگزین مناسبی برای استاندارد طلا و پول کالایی است
معنای پول فیات
پول فیات یک ارز دولتی است که توسط کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتیبانی نمی شود بلکه توسط دولت صادرکننده آن تأمین می شود. ارزش پول فیات از رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت صادرکننده، نشأت می گیرد. اکثر ارزهای کاغذی مدرن ارزهای فیات هستند از جمله دلار آمریکا، یورو، پوند و دیگر ارزهای مهم جهانی.
ارز فیات به بانک های مرکزی کشورها امکان کنترل بیشتری بر اقتصادشان می دهد زیرا آن ها می توانند مقدار چاپ پول را کنترل کنند. ارزهای فیات فقط دارای ارزش هستند و دولت این ارزش را حفظ می کند. هیچ ابزاری برای تأمین پول به خودی خود وجود ندارد.
یکی از مخاطرات اصلی که پول های کاغذی مانند دلار دارند این است که کشورها در چاپ و عرضه آن ها زیاده روی کرده و باعث ایجاد تورم در اقتصاد می شوند.
منشأ پیدایش پول فیات
فیات برای اولین بار در کشور چین چاپ شد. در آن زمان فیات به واحدهای پولی دیگر از جمله ابریشم، طلا و نقره قابل تبدیل بود اما بعدها سیستم ارزی فیات در قرن 13 توسط امپراطوری مغول راه اندازی شد. در قرن 17 نیز پول فیات، در قاره اروپا و در کشورهای دیگری همچون هلند و سوئد مورد استفاده قرار گرفت اما سیستم ارز فیات در کشور سوئد با شکست مواجه شد و بعد از آن با استاندارد نقره جایگزین شد. بعد از آن نیز فرانسه نو و مستعمرات سیزده گانه در آمریکای شمالی از این سیستم ارزی برای انتقال پولی خود استفاده کرد.
در قرن بیستم میلادی نیز دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال 1933 به بعد نیز مبادله طلا با پول های کاغذی این سیستم متوقف شد. بعد از آن در سال 1972 میلادی، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و بعد از آن از پول فیات برای سیستم پولی خود استفاده کرد. درواقع ارزهای فیات در قرن بیستم به دلیل این که دولت ها و بانک های مرکزی سعی کردند اقتصاد خود را از بدترین اثرات طبیعی توسعه و رکودهای چرخه تجاری محافظت کنند، از اهمیت خاصی برخوردار شدند.
پول کالایی دارای ارزش ذاتی است که این ارزش را از موادی که از آن ساخته شده است مانند سکه های طلا و نقره می گیرد. پول فیات در مقابل، ارزش ذاتی ندارد. ارزش پول فیات در اصل وعده ای از سوی دولت یا بانک مرکزی است که می گوید ارز فیات می تواند با ارزش خود در کالا مبادله شود.
دلیل شکل گیری ارز فیات بدون پشتوانه چه بود؟
استفاده از سیستم استاندارد طلا، توانست بسیاری از مشکلات معاملات تجاری را حل کند. هر کسی نیز می توانست به راحتی پول های خود را به طلا تبدیل کند. اما سیستم طلا نتوانست ماندگار شود.
دلایل این عدم ماندگاری می تواند موارد زیر باشد:
- کمبود معدن های جدید طلا
- محاسبه ای بودن نرخ طلا
- نایاب بودن معدن های طلای جدید
- شروع جنگ جهانی و کمبود ذخایر مالی کشورها
با وجود تمام این شرایط، کار با استاندارد طلا به مرور سخت شد تا اینکه تا دهه هشتاد میلادی کاملاً از بین رفت اما برای اینکه اعتبار کاغذهایی مانند پول حفظ شود، پول های بدون پشتوانه جایگزین آن شد.
مزایای استفاده از پول فیات چیست؟
استفاده از پول فیات در حوزه مالی و اقتصادی، مزایا و معایبی را به همراه دارد.
- پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی، مقرون به صرفه تر بوده و هزینه کمتری برای تولید آن نیاز است.
- پول فیات اگر بتواند نقش های مورد نیاز اقتصاد یک کشور را در واحد پولی خود ذخیره کند، ذخیره ارزش، ارائه حساب عددی و تسهیل مبادله، می تواند به عنوان یک ارز خوب عمل کند.
- کمبود کالاهایی مانند طلا بر روی آن اثری ندارد.
- پول فیات انعطاف پذیری خوبی در بحران های اقتصادی داشته و می تواند قدرت خوبی را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار دهد.
- از پول فیات می توان در مبادلات بین المللی استفاده کرد و تبدیل به واحد پول تجاری شده است.
- از آنجا که پول فیات مانند طلا یک منبع کمیاب یا ثابت نیست، بانک های مرکزی کنترل بسیار بیشتری بر عرضه آن دارند که به آن ها قدرت مدیریت متغیرهای اقتصادی مانند عرضه اعتبار، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را می دهد.
معایب استفاده از پول فیات چیست؟
- تورم: از زمان پیدایش پول فیات، تورم نیز با آن همراه شد به همین دلیل تورم موجب شد که آمار افراد فقیر در جامعه افزایش یابد چرا که تورم به افرادی که حقوق ثابت دارند، ضرر می زند و موجب کاهش قدرت خرید آنها می شود.
- افزایش بیش از حد نقدینگی: زمانی که حجم نقدینگی با میزان تولید کالا و خدمات متناسب نباشد، اعتبار پول های بدون پشتوانه ضرر می کند چرا که با افزایش نقدینگی، تقاضا نیز افزایش می یابد و اگر عرضه مناسبی برای تأمین این تقاضاها نباشد، تورم افزایش می یابد.
- از بین رفتن دولت ها: با از بین رفتن دولت ها، پول های بدون پشتوانه در خطر هستند. چون دولت ها هستند که به اعتبار و ارزش پول های بدون پشتوانه کمک می کند. پس اگر دولتی در میان نباشد، ارزش پول ملی از بین خواهد رفت.
- با توجه به عرضه نامحدود آن توسط دولت ها، فرصت های بیشتری برای ایجاد حباب با پول فیات وجود دارد.
- ارزش پول فیات بستگی به سیاست های مالی و مقررات دولتی توسط دولت دارد. سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم، حتی تورم بیش از حد یک ارز فیات شود.
چرا اقتصادهای مدرن از پول فیات حمایت می کنند؟
پول فیات به دولت ها انعطاف پذیری بیشتری برای مدیریت ارزهای خود، تعیین سیاست های پولی و تثبیت بازارهای جهانی می دهد. همچنین امکان بانکداری جزء به جزء وجود دارد. به این معنا که به بانک های تجاری اجازه می دهد مقدار پول موجود را برای پاسخگویی به تقاضای وام گیرندگان چند برابر کنند.
چه جایگزینی برای ارز فیات وجود دارد؟
امروزه تقریبا همه کشورها دارای پول قانونی (ارز فیات)هستند. با وجود اینکه شما می توانید طلا و سکه بخرید و بفروشید اما این سکه ها به ندرت درعوض و به ازای خریدهای روزمره استفاده می شوند بلکه بیشتر به عنوان یک دارایی قابل جمع آوری هستند.
حتی ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین که در دهه گذشته به عنوان چالشی برای ماهیت تورمی ارزهای فیات ظاهر شده و مورد علاقه و پذیرش قرار گرفته و از اقبال خوبی هم برخوردار بودند نیز معنای سنتی پول و ارز فیات را ندارند.
ارز فیات و ارز دیجیتال با یکدیگر چه ارتباطی دارند؟
هر دو ارز دیجیتال و فیات، هیچ گونه پشتوانه فیزیکی ندارد. کنترل ارز فیات توسط دولت همان کشور است، در صورتی که ارز دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارد. ارزهای دیجیتال بر بستر بلاک چین ایجاد شده اند که کاملا غیرمتمرکز هستند.
در ارزهای دیجیتال به جای سیستم فیات (که مبادله با انتقال پول فیات و براساس سیستم های سنتی قرارداد انجام می شود) قراردادهای هوشمند هستند که مبادلات را امکان پذیر می کنند. از جمله تفاوت های موجود بین این دو ارز، نحوه تولید پول های جدید در هر یک از این دو سیستم است.
به عنوان مثال بیت کوین یا اتریوم نمونه هایی از ارز دیجیتالی هستند که در مقایسه با پول فیات که هیچ گونه محدودیتی ندارد، تولید و عرضه محدودی در تعداد دارد.
به علاوه تراکنش در ارزهای دیجیتال برگشت ناپذیر بوده، در صورتی که در ارزهای فیات این چنین نیست.
از دیگر تفاوت های ارز فیات با ارز دیجیتال، مبادلات ارزی بزرگتر با نوسان کمتر است. در صورتی که در بازار ارز دیجیتال این شرایط کاملاً برعکس است.
انجام امور مالی در دنیای واقعی و با ارزهای فیات می تواند هزینه های جانبی زیادی داشته باشد، مانند کارمزدهای دفترخانه ها، املاک ها، مالیات ها، هزینه تمدید و…. اما در دنیای غیرمتمرکز رمزارزها، پروژه های دیفای و قراردادهای هوشمند این هزینه های جانبی را کاهش داده اند.
ارز فیات در مقابل استاندارد طلا
با سیستم استاندارد طلا، می توان پول کاغذی را تبدیل به طلا کرد. در واقع سیستم طلا توسط دولت حمایت می شد. به همین دلیل تمامی دولت ها و بانک ها می توانستند با استفاده از سیستم ارزی مبتنی بر کالاها با داشتن طلای کافی، ارزهای جدید را وارد چرخه اقتصاد کنند اما با ارز فیات نمی توان پول کاغذی را به چیزی تبدیل کرد. با این وجود مسئولان می توانند با پول فیات، بر روی ارزش پول دولت اثر گذاشته و شرایط اقتصادی را کنترل کنند.
در این میان کارشناسان سیستم استاندارد طلا، معتقد هستند که سیستم ارزی مبتنی بر کالاها پایدارتر است. دلیل پایداری آن هم به این خاطر است توسط چیزی حمایت می شود که فیزیکی و باارزش است. البته لازم به ذکر است که قیمت طلا بی ثبات است. البته ارزش کالا می تواند دچار نوسان شود. در صورتی که در سیستم ارز فیات در مواجه با شرایط اضطراری از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است.
ارز فیات چیست؟
به بیان ساده تر ، ارز فیات دارایی قانونی است که ارزش آن را از دولت صادر کننده آن می گیرد نه یک کالا یا کالا. قدرت دولت که ارزش پول فیات را تعیین می کند در این نوع پول مهم است. اکثر کشورهای جهان از سیستم ارز فیات برای خرید کالا و خدمات ، سرمایه گذاری و پس انداز استفاده می کنند. ارز فیات جایگزین استاندارد طلا و دیگر سیستم های مبتنی بر کالا در تعیین ارزش پول قانونی شد.
صعود ارز فیات
پول فیات قرن ها پیش در چین بوجود آمده است. استان سیچوان در قرن یازدهم انتشار پول کاغذی را آغاز کرد. در ابتدا می توان آن را با ابریشم ، طلا یا نقره عوض کرد. اما سرانجام ، کوبلای خان به قدرت رسید و در طول قرن سیزدهم سیستم ارز فیات را ایجاد کرد. مورخان ادعا می کنند که این پول در سقوط امپراتوری مغول نقش داشت و هزینه های زیاد و تورم بیش از حد ریشه سقوط آن بود.
پول فیات نیز در قرن 17 در اروپا مورد استفاده قرار گرفت و توسط اسپانیا ، سوئد و هلند پذیرفته شد. این سیستم در سوئد شکست خورد و دولت در نهایت آن را برای استاندارد نقره کنار گذاشت. طی دو قرن بعدی ، فرانسه جدید در کانادا ، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالات متحده نیز پول های فیات را با نتایج مخلوط آزمایش کردند.
در قرن بیستم ، ایالات متحده به استفاده از ارز مبتنی بر کالا به صورت محدود محدود بازگشت. در سال 1933 ، دولت به روش مبادله پول کاغذی با طلا پایان داد. در سال 1972 ، در زمان رئیس جمهور نیکسون ، ایالات متحده استاندارد طلا را به طور کامل کنار گذاشت ، و مرگ آن را در مقیاس بین المللی به پایان رساند و به سیستم ارزی فیات روی آورد. این امر منجر به استفاده از ارز ارز فیات یا استاندارد طلا؟ فیات در سراسر جهان شد.
ارز فیات در برابر استاندارد طلا
سیستم استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناس های کاغذی به طلا را می داد. در حقیقت ، تمام پولهای کاغذی با مقدار محدودی طلا که توسط دولت نگهداری می شد ، پشتیبانی می شد. بر اساس یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا ، دولت ها و بانک ها تنها در صورتی می توانند ارز جدیدی را وارد اقتصاد کنند که دارای ارزش مساوی ذخایر طلا باشند. این سیستم توانایی دولت برای ایجاد پول و افزایش ارزش پول آنها را تنها بر اساس عوامل اقتصادی محدود کرد.
از سوی دیگر ، در سیستم ارز فیات ، پول ممکن است به چیز دیگری تبدیل نشود. با پول فيات ، مقامات مي توانند مستقيماً بر ارزش پول خود تأثير بگذارند و آن را با شرايط اقتصادي مرتبط كنند. دولت ها و بانک های مرکزی کشورهایشان کنترل بسیار بیشتری بر سیستم های ارزی دارند. آنها می توانند به وقایع و بحران های مختلف مالی با ابزارهای مختلف مانند ایجاد بانکداری ذخیره ای کسری و اجرای تسهیل کمی پاسخ دهند.
طرفداران استاندارد طلا استدلال می کنند که یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا از ثبات بیشتری برخوردار است زیرا از چیزی استفاده می کند که فیزیکی و ارزشمند است. طرفداران ارز فیات معتقدند که قیمت طلا تقریباً ثابت بوده است. در این زمینه ، ارزش یا ارزش پول مبتنی بر کالا و پول فیات می تواند در نوسان باشد. اما با سیستم ارزی فیات ، دولت انعطاف پذیری بیشتری برای اقدام در مواقع اضطراری اقتصادی دارد.
پول فیات
پول بیپشتوانه یا ارز فیات، یک پول قانونی است و دولتی که پول فیات را چاپ می نماید، عامل تعیینکننده در ارزش آن است. فیات به لاتین، یعنی بگذارید انجام شود، است. ارزش پول بی پشتوانه، برخلاف پول کالایی، به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. . این سیستم ارزی-پولی در واقع جایگزینی بسیار مناسب و استاندارد برای طلا و پول کالایی شده است. هم اکنون کشورهای مختلف از سیستم ارز فیات، برای خرید و فروش کالاها، جهت ارائه خدمات، یا برای سپرده گذاری و سرمایه گذاری استفاده میکنند.
پول بی پشتوانه در واقع، در مقابل پول کالایی است، که در آن سکه طلا و نقره یا پولی که دارای ارزش معینی نسبت به طلا و نقره باشد، مورد استفاده قرار ارز فیات یا استاندارد طلا؟ میگیرد. بهاء ضرب شده بر روی پول دستوری یا بیپشتوانه بسیار بیشتر از ارزش فلز آن بوده و این ارزش بالا به دلیل دستور و تصمیم دولتی است که آن را تولید نموده است.
در قرن یازدهم، کشور چین اولین استفاده کننده از پول دستوری یا بیپشتوانه بوده است. در قرن ۱۱ میلادی هنری اول، پادشاه وقت انگلستان بالاجبار، به علت کمبود طلا، از چوب به عنوان پول استفاده کرد. در سال ۱۴۹۲ در موقع حمله اسپانیا به گرانادا، آنها نیز از نوعی پول کاغذی استفاده کردند.
خطر بسیار بزرگ در تولید پول بیپشتوانه، افزایش بیش از حد نقدینگی و تورم بحرانی به دلیل نامحدود بودن تولید پول بی پشتوانه است که تاریخچه پول بیپشتوانه را با تورم بحرانی عجین کرده است.
همچنین خطر دیگر این است که اگر آن دولت تولید کننده آن پول بی پشتوانه از بین برود، این نوع پول بیارزش میگردد. چرا که ارزش پول دستوری یا بیپشتوانه فقط و فقط وابسته به دولت تولیدکننده آن است.
خرید اتریوم ، خرید تتر و خرید بیت کوین با بهترین قیمت بعد از ثبت نام در پنل دیجی دلار امکان پذیر است.
جف-بوس (Jeff Booth)، کارآفرین و نویسنده بسیار پرطرفدار مینویسد: آینده خیلی تاریکی برای ارزهای فیات پیش بینی می گردد. اگر ماشین های چاپ پول در بانک های مرکزی خاموش نگردند، شکست ارز دستوری یا بی پشتوانه حتمی است.
او اضافه می نماید: تمامی پول های چاپشده بطور مستقیم به افزایش بهای نقدینگی می انجامند. این عمل درواقع دزدی بدون واسطه از صندوق اقتصادی به همه جهان است. او در ادامه افزود: حوادث بعدی که احتمال وقوع دارد، تحقق نظریه پول هلیکوپتری، نظریه پولی مدرن، و هر چیز دیگری از این قبیل است.
بوس میگوید: در این شرایط تورمی، برای حفظ ارزش اموال خود، چارهای جز این نیست که سبد سرمایهگذاری خود را مختلف و متنوع انتخاب کنیم و به قول معروف از چیدن تمام تخممرغها در یک سبد بپرهیزیم.
او اظهار می دارد: بازارهای سهام بسیار بسیار شلوغ هستند. طوری که انسان احساس میکند که هر آن ممکن است بازار از هم پاشیده شود. هر روز و هر ساعت خبری از بستههای مشوق مالی به میان می آید. بطور حتم، بدون مشوقهای مالی، شکلگیری یک مارپیچ نزولی است. اگر مشوقهای مالی متوقف شوند، با پیش آمدن مارپیچ نزولی، ارزش آن سهام تا ۸۰ درصد کاهش خواهد یافت. در عین حال، بوس باور دارد که دولتها اجازه نخواهند داد این چنین اتفاقاتی رخ دهد. لذا از همه قدرت خود جهت تزریق پول به بازار سرمایه استفاده می نمایند.
ویروس کرونا یا همان ویروس کووید 19 راه سیاست مداران را در راه پول هموار کرد و اکنون چارهای جز ادامه سیاستهای کنونی تزریق پول وجود ندارد جز به بهای رکود شدید و نابودی نظام بانکی. از نظرها و نوشته های آقای بوس که بگذریم، آنچه مسلم است نه تنها بازار فیات بلکه حتی ارزهای دیجیتالی تا بحال یک راه حل واقعی ارائه نداده اند.
به دلیل تورم بحرانی، تمام ارزهای فیات، در طول زمان با کاهش ارزش مواجه خواهند شد، در نتیجه آنها واقعا با ثبات نیستند. مثل بقیه ارزهای ملی، دلار آمریکا نیز نسبت به تصمیمات گرفته شده توسط دولت مربوطه یعنی حکومتی که از آن حمایت میکند، آسیبپذیر است.
ارز فیات و پول دیجیتال
ارز فیات و ارز دیجیتال فقط یک شباهت با هم دارند و آن این است که هر دو پشتوانه فیزیکی ندارند. پول های دیجیتال واقعیتی غیرمتمرکز دارند اما در واقع ارز فیات توسط دولتها و بانکهای مرکزی حکومت ها کنترل میشود.
تفاوت مبرهن این دو سیستم پولی، در ایجاد پولهای جدید است. بیت کوین نمونه برتر ارزهای دیجیتال، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد. در مقایسه ارز های فیات که در کنترل بانکها و حکومت هاست بطور بنیادی میتوانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند.
بر ما مبرهن است که ارزهای فیات برای ما قابل اعتماد نیستند که ارزش خود را حفظ نمایند. راه کار منطقی و درست این است که بر پایه پول دیجیتالی باشد که با ثبات باشد و این موضوع را تضمین نماید که چه زمانی ارزش بازارها کم می شوند و یا سقوط می نمایند. نتیجه اینکه پسانداز یک عمر شما محافظت خواهد شد.
دیدگاه شما