تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس

آشنایی با بازارها و تابلوهای مختلف بورس

برخی می پرسند که چه تفاوت هایی بین بازار اول و دوم یا تابلوی اصلی و فرعی در بورس وجود دارد؟ آیا برای معامله در هرکدام از آن ها باید شرایط خاصی را احراز کنیم؟ پاسخ به این سوال از نظر معامله گران منفی است. یعنی شما با دریافت یک کد سهامداری از کارگزاری ها، می توانید سهام های درج شده در همه این بازارها و تابلوها را خریداری کنید. نه تنها در بازارها و تابلوهای مختلف بورس، بلکه امکان خرید و فروش در فرابورس (بازارهای اول و دوم و. ) را هم برای شما فراهم می کند.

تفاوت های این بازارها، متوجه شرکت هاست. یعنی شرکت ها با توجه به میزان شفافیت، میزان سرمایه، میزان سهام در دست عموم (سهام شناور آزاد) و. ، در بازارها و تابلوهای مختلف درج می شوند. البته این به این معنی نیست که شما موقع خرید، هیچ نیازی به بررسی تابلو سهام مدنظر خود نداشته باشید. بلکه یکی از معیارهای خرید شما، می تواند این موضوع باشد که در ادامه توضیح خواهیم داد.

بورس تهران، بازارها و تابلوهای مختلفی دارد. بازار اول که مربوط به شرکت های بزرگ تر و دارای سهام شناور بالاتر است و خود دارای دو تابلوی اصلی و فرعی است. بازار دوم هم برای شرکت های کوچک تر است که سرمایه ثبت شده آن ها کمتر از 50 میلیارد تومان است. این سه تابلو، مربوط به معاملات سهام است، اما بورس بازارهای دیگری هم دارد؛ بازار اوراق بدهی، بازار اوراق مشتقه، بازار صندوق های قابل معامله و.

ما فعلا به تابلوهای اوراق بدهی، مشتقه و صندوق ها کاری نداریم و بحث اصلی مربوط به سهام است. جدول زیر، به خوبی نشان می دهد که شرکت های درج شده در تابلوهای مختلف بورس چه تفاوت هایی با هم دارند.

اولا شرکت ها برای پذیرش در بورس، باید شرایط عمومی داشته باشند وگرنه باید قید بورس را بزنند یا این که سراغ فرابورس بروند. این شرایط عمومی که در جدول زیر هم آمده، مربوط به وضعیت مالی و سودآور بودن شرکت و کیفیت گزارش حسابرس مستقل از وضعیت مالی شرکت است، اما درباره معیارهای اختصاصی، مهم ترین مورد، میزان سرمایه شرکت است. شرکت هایی با بیش از 100 میلیارد تومان سرمایه ثبت شده می توانند برای حضور در تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران درخواست بدهند، اما دیگران باید سراغ تابلوی فرعی یا بازار دوم بروند.منبع جدول: پایگاه بورس اوراق بهادار تهران

اگر نگاهی به سطرهای بعدی جدول هم بیندازید، به مواردی بر می خورید که اتفاقا برای معامله گر مهم است. مثلا در دومین معیار اختصاصی سهام شناور آزاد است که برای شرکت های تابلوی اصلی، 20 درصد است و در تابلوی فرعی و بازار دوم 15 و 10 درصد. منظور از سهام شناور، سهم هایی است که در اختیار عموم قرار دارد. می دانیم که سهامداران شرکت ها موقع عرضه سهام خود، معمولا فقط درصدی از سهام خود را عرضه می کنند. مثلا شرکت شفادارو که دیروز عرضه اولیه شد، فقط 10 درصد سهام را برای عموم عرضه کرد و 90 درصد دیگر در اختیار سهامداران عمده قرار گرفت و خرید و فروش نمی شود.

اما این موضوع چه اهمیتی دارد؟ پاسخ نقدشوندگی است. معمولا شرکت هایی که سهام شناور کمتری دارند، نقدشوندگی کمتری هم دارند چرا که تعداد سهامی که در اختیار عموم قرار دارد و مدام خرید و فروش می شود کمتر است. وقتی تعداد سهام در دست عموم و تعداد سهامداران یک سهم کمتر است، طبیعتا تعداد عرضه و تقاضاها هم کمتر است. در این شرایط معمولا فاصله سفارش های خرید و فروش زیاد است و تعداد سفارش ها هم کم. بنابراین اگر تصمیم به فروش چنین سهم هایی بگیرید، مجبورید به قیمت های کمتر فروش بزنید. البته از این نظر بین شرکت های مختلف در یک بازار (مثلا بازار دوم) تفاوت وجود دارد.

طی شماره های آینده، درباره بازارهای مختلف فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی و همچنین دیگر بازارهای بورس (اوراق بدهی، مشتقه و صندوق ها) سخن خواهیم گفت.

تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

بازارهای مالی تشکیلات پیچیده ‌ای هستند که ساختار اقتصادی و سازمانی خاص خود را دارند و نقش مهمی در قیمت گذاری بازار ایفا می‌کنند. به طور گسترده، به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار صورت می‌گیرد، از جمله بازار سهام، بازار اوراق ‌قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات، بازارهای مالی گفته می‌شود. بازارهای مالی برای عملکرد صحیح اقتصاد سرمایه داری بسیار حیاتی هستند. امروزه بسیاری از بازارهای مالی در سراسر جهان (مانند بازارهای سهام) معاملات خود را از طریق بورس انجام می‌دهند.

به بیان ساده، بورس محلی است که در آن بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان یا خریداران و فروشندگان، معامله‌ای صورت می‌گیرد. برای روشن شدن این موضوع ابتدا به تفکیک به هر ۲ بازار می پردازیم و سپس تفاوت بورس و فرابورس را خواهیم گفت.

بورس چیست؟

اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر بیان کنیم؛ بورس بازاری برای خرید و فروش سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار است. البته باید در نظر داشت که در بازار سرمایه دو بخش اصلی وجود دارد بازار سهام و بازار بدهی.

با توجه به آنکه سابقه بورس سهام در کشورمان بسیار بیشتر از بازار بدهی است، عموما در پاسخ به سوال بورس چیست ، ذهن‌ها به سمت بازار سهام معطوف می‌شود.

بازار سهام چیست؟

بازار سهام که عموم مردم آن را معادل بورس می‌دانند محلی است که شرکت‌های مختلف سهام خود را در آن عرضه می‌کنند. همان‌طور که گفته شد، این سهام پس از عرضه اولیه، در بازار ثانویه توسط معامله‌گران بورس معامله می‌شود.

به بیان دیگر، هر شرکتی بر اساس نحوه عملکرد و دارایی‌های خود دارای ارزش متفاوتی است و بر این مبنا ارزش‌گذاری می‌شود. سرمایه‌گذاران نیز بر اساس این ارزشگذاری اقدام به خرید و فروش سهام شرکت‌ها در بورس می‌کنند.

بازار بدهی چیست؟

بازار بدهی بخشی است که در آن اوراق قرضه مورد معامله قرار می‌گیرند. در واقع این بازار به نوعی مکمل بانک برای تامین مالی است. در این بازار نیازمندان به تامین مالی، شامل شرکت‌های بخش خصوصی، شهرداری‌ها و دولت اقدام به عرضه اوراق می‌کنند.

این اوراق عموما دارای سود مشخصی بوده و نسبت به سهام ریسک پایین‌تری دارند. پشتوانه اوراق منتشرشده می‌تواند متفاوت باشد و بر مبنای آن سرمایه‌گذاران مختلف اقدام به خرید اوراق مزبور می‌کنند.

شرکت‌ها یا دولت با فروش اوراق و پرداخت سود به ازای آنها تامین مالی می‌کند؛ بر خلاف بانک‌ها، به جای آنکه ناشر اوراق تامین مالی را از یک منبع (بانک) انجام دهد این عمل با جمع‌آوری سرمایه جمع کثیری از افراد (خریداران اوراق) انجام می‌شود.

بازار فرابورس چیست؟

بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد.

از مهم‌ترین وظایف این بازار، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس دارند.

علاوه بر این‌که انواع متنوعی از اوراق بهادار در بازار فرابورس قابل معامله هستند، ورود به آن نیز نیازمند شرایط و الزامات کمتری است.

سازوکارهایی ساده‌تر و تنوع در شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره‌مند شوند.

فرابورس دارای پنج بازار است با نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه.

بــازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله می‌شوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.

در بازار اول، شرکت‌های سهامی عام که طبق دستورالعمل پذیرش موفق بــه احراز شرایط لازم شده باشند، مجاز بــه انجام معاملات سهام خود خواهند بـود.

در بازار دوم، همانند بازار اول معاملات سهام شرکت‌های سهامی عام انجام می‌شود؛ اما شرایط پذیرش در این بازار، منعطف‌تر از بازار اول است. بازار پایه فرابورس نیز، به‌منظور ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت‌های سهامی عام که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس پذیرش نشده‌اند، ایجاد شده است. در این بازار اکثر شرکت‌های سهامی می‌توانند حضور داشته باشند.

در هر دو بازار بورس و فرابورس، انجام معامله از طریق کارگزاری‌هایی انجام می‌شود که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار هستند. این کارگزارها درواقع واسط میان خریدار و فروشنده هستند.

8 تفاوت بین بورس و فرابورس

1. اولین تفاوت بورس و فرابورس این است که بازار فرابورس مكان فيزيكی خاصی ندارد كه معامله گران مانند بورس گرد هم آيند.

2. از دیگر تفاوت های میان بورس و فرابورس این است که قوانين وضع شده در فرابورس انعطاف پذیر و معمولاً ناشی از توافق طرفين مي باشد ولی در بورس استانداردها و قوانین خاصی وجود دارد.

3. سومین تفاوت بورس و فرابورس این است که حد نوسان مجاز روزانه بازار فرابورس یک درصد بیشتر از بورس تهران است. یعنی حد نوسان روزانه مجاز برای شرکت‌های بازار بورس، 4 درصد و برای شرکت‌های بازار فرابورس 5 درصد است.

4. چهارمین تفاوت بورس و فرابورس در این است که در بازارهاي فرابورسی با توجه به اينكه شرايط معاملات با نظر طرفين تعيين مي گردد مزايايي از قبيل كاهش ريسک و شفافيت قيمت ها وجود ندارد.

5. و تفاوت دیگر بورس و فرابورس این است که ساعات كار فرابورس نسبت به بورس از انعطاف پذيری بيشتری برخوردار است. در فرابورس سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات 24 ساعته را امکان پذیر کرده که، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده ای محسوب شده.

6. ششمین فرق میان بورس و فرابورس این است که فرابورس دارای پنج بازار : اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی و پایه است. ولی بورس دارای دو بازار: اول و دوم است.

7. یکی از تفاوت های بازار بوری در مقابل بازار فرابورس، شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک آن می باشد اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.

8. و آخرین تفاوت بین بورس و فرابورس این است که تفاوت در فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس وجود دارد.

در واقع ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه همواره نشان‌دهنده رشد شرکت و معرفی آنها در سطح کشور می‌باشد. شرکت‌هایی که سهامشان در بازار‌های مالی مورد داد و ستد قرار می‌گیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند. بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار از جمله اهداف شرکت‌ها محسوب می‌شود. اما این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمده‌ای از شرکت‌های سهامی فعال در کشور میسر نبوده و این شرکت‌ها از مزایای بازار سرمایه محروم بوده‌اند قبل از ایجاد فرابورس مشهود بوده است. در نتیجه فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد. مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه می‌باشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند. فرق بورس و فرابورس به زبان ساده در واقع این است که رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس:

پذیرش و درج شرکت‌های سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و این باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.

شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خــود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند. علاوه بر این امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز دارا هستند.

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس ایران از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار هستند. به این صورت که شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

سهامداران شرکت‌های پذیرش شده در بازار فرابورس می‌توانند از طریق وثیقه گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. چراکه شبکه بانکی، سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران را به‌عنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می‌شناسد.

• امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی:

شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس می‌توانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرح‌های موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تامین کنند.

اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راه‌حلی در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به‌سادگی امکان پذیر خواهد بود. ضمن اینکه شرکت‌های حاضر در فرابورس ایران می‌توانند بسیار راحت‌تر به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.

سهام تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو به رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌ها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.

در نظر داشته باشید که سهام شرکت‌های فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل خرید و فروش هستند. شما می‌توانید برای شروع انجام معامله، این کد را از کارگزاری های رسمی دریافت کنید.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه موضوعات مرتبط با بازار سرمایه در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.

فرق بورس با فرابورس چیست و کدام بهتر است؟

فرق بورس با فرابورس را باید در تعداد بازارها، شفافیت و عملکرد سهام و دامنه نوسان قیمتی در ساعات معاملاتی دانست. همچنین ضریب نقدشوندگی، ریسک خرید و فروش سهام، احتمال توقف نماد و میزان زیان انباشته سهام نیز متفاوت است.

ستاره | سرویس علوم – بورس یا فرابورس؟ مساله این نیست! هر سهمی برای سهامدار حرفه‌ای؛ با تحلیل خوب، اشراف بر اطلاعات دقیق، تکنیک تابلوخوانی و روانشناسی بازار، در نقطه مناسب برای خرید خوب است. (البته با رعایت حد ضرر) حال چه سهام شرکت‌های بورسی باشد چه فرابورسی. این گفتار، تلاش می‌کند تا اطلاعات مطلوبی را درباره فرق بورس با فرابورس در اختیار علاقه‌مندان به سرمایه گذاری سهام در بورس و فرابورس ارائه کند. در انتهای این گفتار هم پیشنهاد کردیم که حتی می‌توانید سهامدار شرکت بورس و شرکت فرابورس ایران باشید که شاید مطلع نبودید. با ما همراه باشید.

در این مطلب می‌خوانید:

بازار فرابورس

بازار فرابورس، دارای پنج بازار است:

• بازار اول
• بازار دوم
• بازار سوم
• بازار ابزارهای نوین مالی
• بازار پایه

علت این تقسیم بندی، به نوع پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار سرمایه ایران مرتبط است. پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و دوم و پذیرش دیگر اوراق بهادار، در بازارهای نوین مالی است.

بازار سوم فرابورس، به منظور عرضه یک‌جا و پذیره نویسی اوراق بهادار و بازار پایه به منظور درج نقل و انتقال سهام شرکت‌هایی که بر اساس الزام بند ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم پنج ساله توسعه کشور، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار هستند، بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورسی را ندارند.

چند مثال عینی

(شرکت ذوب، در بازار دوم فرابورس است. شرکتی با پتانسیل بازگشت به بازار اصلی و پیش بینی قیمتی ۸۰۰ تومان در بلندمدت)

(شرکت ساپیا، در بازار فرعی بورس است با قیمت ۱۲۵ تومان در اوایل خرداد ماه نود و هشت)

(در عکس بالا، تابلو سهم پلوله را مشاهده می‌کنید. این سهم در بازار پایه ب فرابورس قرار دارد.)

بازار بورس

بازار بورس، به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. اگر شرکتی در بازار دوم، عملکرد خوبی نداشته باشد، یعنی صورت‌های مالی مبهم، گنگ، مجهول، انتشار اطلاعات خارج از زمان بندی عرف بازار و اطلاع رسانی ضعیف و شفافیت مالی نامنظم داشته باشد، به بازار دوم می‌رود.

اما اگر شرکتی در بازار دوم بورس، عملکرد مطلوبی از خود نشان دهد و شفافیت مالی بالا ارائه کند، به بازار اول برمی‌گردد. شرکت‌های بازار اول، معمولا در واچینگ لیست سهامداران بوده و تحلیل صورت‌های مالی با توجه به این‌که به واقعیت کارکردی شرکت نزدیک‌تر است، آسان‌تر خواهد بود.

فرق بورس با فرابورس در نحوه انجام معامله

نحوه انجام معامله در بازار بورس و فرابورس، برای شما سهامدار، چه حقیقی چه حقوقی فرقی ندارد. شما باید کد سهامداری از یکی از کارگزاری‌های بورس ۱۰۶ گانه در ۳۱ استان کشور دریافت کرده و پس از ثبت اطلاعات هویتی خود در سامانه سجام، این کد را پس از تکمیل فرم‌هایی با ارائه رونوشت کارت ملی، دریافت کنید.

پس از دریافت کد بورس، ضوابط معاملات آنلاین را در قالب فرمی، مطالعه و امضا کرده تا با ارائه یک نشانی پست الکترونیک معتبر، کد کاربری و رمز عبور و شیوه فعالیت در سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری خود را دریافت کنید. با داشتن کد کاربری و رمز عبور، قادرید تا هر زمان، وارد پروفایل خود شما و در ساعات معاملاتی (۹تا ۱۲:۳۰) نسبت به خرید و فروش سهام در بازار بورس و فرابورس اقدام کنید.

کارگزاران، نماینده و واسطه سازمان بورس با شما هستند و نسبت به خرید و فروش شما، کارمزد دریافت می‌کنند. کارگزاران بورسی و فرابورسی، موظفند که قوانین بورس را رعایت کنند. مثلا اگر شما سهمی را در بازار بورس خریداری کردید و بیش از موجودی ریالی‌تان، خرید انجام شد، هزینه مربوطه از شما اخذ می‌شود.

شرکت‌های کارگزاری فرابورس

این شرکت‌ها هم مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار داشته و عضو کانون کارگزاران هستند. انتخاب بهترین کارگزار فرابورس هم با توجه به معیارهای خوش‌نامی، ارتباط و تعامل خوب با سهامداران و تکریم ارباب رجوع و مشتری‌مداری صورت می‌گیرد.

بازار بورس بهتر است یا فرابورس؟

همان‌طور که گفتیم شفافیت صورت‌های مالی و اطلاع رسانی شرکت‌ها و انسجام گزارشات مالی در شرکت‌های فعال در بازار بورس و برگزاری دقیق و منظم مجامع در شرکت‌های بازار اول بورس، بهتر از شرکت‌های فرابورسی در رده‌های مختلف است. اما همه این‌ها دلیل نمی شود که ما صدها شرکت فعال در بازار فرابورس را نادیده بگیریم.

چرا که همین شرکت‌های فرابورسی، با تغییر اوضاع و تنظیم بهتر صورت‌های مالی و افزایش سودآوری، بستر لازم برای ارتقاء رتبه و جایگاه در بازار سرمایه ایران را به دست می‌آورند و به بازار اول بورس می‌روند. سهمی که از فرابورس به بازار اول بورس راه پیدا می‌کند، قیمت و جایگاه سهم و برندینگ شرکت ارتقا یافته و شمار سهامدارانش، افزایش نسبی خواهد یافت.

اما شما برای خرید و فروش سهام در بازار بورس یا فرابورس، باید با توجه به فاکتور سود آتی، چشم اندازی که برای سبد خود در نظر گرفته‌اید، گروه و صنعتی که روی آن فعال هستید، بررسی صورت‌های مالی، تحلیل روانشناسی بازار و بررسی تابلوی هر نماد در بازار بورس و فرابورس، نسبت به انتخاب سهم از یکی از این دو بازار، اقدام و پرتفولیو (سبد سهام) خود را طراحی کنید.

توصیه می‌کنیم که حتی المقدرو، نه تمامی سهام پرتفو خود را از شرکت‌های بورسی انتخاب کنید، نه تمام آن‌ها را از شرکت‌های فرابورسی.

توازن و تعادل و تناسب، همان‌طور که در طراحی استایل و لباس اهمیت دارد، در طراحی سبد سهام نیز مهم است. بهتر است، ترکیبی از سهام عالی در بازار بورس و فرابورس با چشم انداز طلایی در نگاه میان مدت و بلند مدت باشد.

برخی از شرکت‌های فرابورسی، با اعمال تغییرات بنیادین، شرایط بازگشت با بازار اول بورس را در آینده نه چندان دور دارند و این شم و اشراف اطلاعاتی شماست که تعیین کننده انتخاب و شکار این سهام در کف قیمت و دریافت تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس سودهای شیرین در بلند مدت است.

فرق بورس با فرابورس با مقایسه شرایط پذیرش سهام در بازارهای هر کدام

حداقل سرمایه ثبت شده شرکت

• تابلوی اصلی بازار اول بورس: ۱ هزار میلیارد ریال
• تابلوی فرعی بازار اول بورس: ۵۰۰ میلیارد ریال
• بازار دوم بورس: ۲۰۰ میلیارد ریال
• بازار اول فرابورس: ۱۰ میلیارد ریال
• بازار دوم فرابورس: ۱ میلیارد ریال

حداقل سهام شناور

• تابلوی اصلی بازار اول بورس: ۲۰ درصد
• تابلوی فرعی بازار اول بورس: ۱۵ درصد
• تابلوی بازار دوم بورس: ۱۰ درصد
• بازار اول فرابورس: ۱۰ درصد
• بازار دوم فرابورس: ۵ درصد

حداقل تعداد سهامداران در بازار بورس و بازار فرابورس

• در تابلوی اصلی بازار اول بورس: ۱۰۰۰ سهامدار حقیقی یا حقوقی
• در تابلوی فرعی بازار اول بورس: ۷۵۰ سهامدار حقیقی یا حقوقی
• در بازار دوم بورس: ۲۵۰ سهامدار حقیقی یا حقوقی
• در بازار اول فرابورس: ۲۰۰ سهامدار حقیقی یا حقوقی
• در بازار دوم فرابورس: حداقلی تعیین نشده است.

حداقل سابقه فعالیت مرتبط با شرکت در صنعت مربوطه

• در تابلوی اصلی بازار اول بورس: حداقل ۳ سال فعالیت داشته باشد.
• در تابلوی فرعی بازار اول بورس: حداقل ۳ سال فعالیت داشته باشد.
• در بازار دوم بورس: حداقل ۲ سال فعالیت داشته باشد.
• در بازار اول فرابورس: حداقل ۲ سال از زمان بهره برداری یا ارائه خدمات گذشته باشد.
• در بازار دوم فرابورس: حداقل ۱ سال از تاسیس آن سپری شده باشد.

زیان انباشه

• شرکت های تابلوی اصلی بازار اول بورس: زیان انباشته نداشته باشد
• شرکت های تابلوی فرعی بازار اول بورس: زبان انباشته نداشته باشد
• شرکت های بازار دوم بورس: زبان انباشته نداشته باشد
• شرکت های بازار اول فرابورس: زبان انباشته نداشته باشد
• شرکت های بازار دوم فرابورس: برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از شمول زیان انباشته ارائه کند.

نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها

• نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی در تابلوی اصلی بازار اول بورس: ۳۰ درصد
• نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی در تابلوی فرعی بازار اول بورس: ۲۰ درصد
• نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی در تابلوی بازار دوم بورس: ۱۵ درصد
• نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی در بازار اول بورس: ۱۵ درصد
• نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی در بازار دوم بورس: حدی مشخص نشده است.

سودآوری شرکت

• سودآوری شرکت های تابلوی اصلی بازار اول بورس: ۳ دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد
• سودآوری شرکت‌های تابلوی فرعی بازار اول بورس: ۲ دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد
• سوداوری شرکت‌های بازار دوم بورس: ۱ دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد
• سودآوری شرکت های بازار اول فرابورس: ۱ دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد
• سودآوری شرکت‌های بازار دوم فرابورس: حدی تعیین نشده است.

خرید سهام دو شرکت بورس و فرابورس

نکته جالبی که در این مطلب دوست داریم به اطلاع شما خواننده گرامی برسانیم آن است که شرکت بورس اوراق بهادار تهران که بستر فعالیت صدها شرکت بازار اصلی و فرعی بورس را فراهم کرده و خرید و فروش‌ها زیر نظر این شرکت انجام می‌شود، در قالب نماد جداگانه‌ای به نام «بورس» در بازار اول بورس حضور دارد. خب این یعنی چه؟

یعنی این‌ که شما می‌توانید نسبت به خرید و فروش سهام شرکت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان یک شرکت مستقل سهامی عام که نظارت و مدیریت بر شرکت‌های بورسی دارد، اقدام کنید و بهره‌مند شوید.

همان‌طور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، قیمت هر سهم «بورس»، در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه ۹۸، ۱۱۱۸ تومان بوده است. نماد بورس، دارای ۱.۵ میلیارد قطعه سهم بوده و از اردیبهشت ۹۷ تا اردیبهشت ۹۸، قیمت از ۳۱۰ تومان به ۱۱۹۰ تومان رسیده است. یعنی سودی معادل ۳۰۰ درصد در ۱۲ ماه. ۹۰ درصد سهام این شرکت نیز شناور است.

شرکت پتروشیمی شازند، شرکت مدیریت منابع پیمان فرداکیش و شرکت بیمه معلم و یک شخص حقیقی خارجی، سهامدار اکثریت این شرکت هستند. خرید و فروش سهام شرکتی که تشکیل، تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس سازماندهی و اداره بورس اوراق بهادار ایران را انجام می‌دهد، (به منظور انجام معاملات اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس) ارزشمند است.

شرکت فرابورس ایران هم به عنوان یک شرکت واحد و مستقل، سهامش قابل خرید و فروش در بورس است. شما می‌توانید به نماد «فرابورس» مراجعه کرده و نسبت به خرید سهام این شرکت اقدام کنید. شرکت فرابورس ایران در بازار پایه الف فرابورس قرار دارد و دفتر مرکزی آن در بزرگراه حقانی، نبش دیدار شمالی است.

همان‌طور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، تابلو قیمتی سهم «فرابورس» را شاهد هستیم که ۱ میلیارد قطعه سهم بوده و قیمت هر سهم در تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس ۳۱ اردیبهشت ماه نود و هشت، ۱۵۰۰ تومان بوده است. در بازه اردیبهشت نود و هفت تا اردیبهشت نود و هشت، قیمت از ۲۲۸ تومان به ۱۶۸۰ تومان رسیده است که رشدی حدود ۷۰۰ درصد در ۱۲ ماه را نصیب سهامداران صبور کرده است!

سهامداران اصلی شرکت فرابورس

شرکت‌های زیر سهامداران اصلی فرابورس هستند که خود نشان‌دهنده اهمیت سهام این شرکت دولتی مدیریت و نظارت بر بازار فرابورس ایران است:

• ۲۰ درصد سهام متعلق به شرکت بورس اوراق بهادار تهران است.
• ۵.۲ درصد سهام متعلق به شرکت گروه مالی ملت است.
• ۴.۵ درصد سهام متعلق به شرکت سرمایه گذاری صبا تامین است.
• ۲.۴ درصد سهام متعلق به شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است.
• ۲.۵ درصد سهام متعلق به شرکت مدیریت فناوری بورس تهران است
• ۲.۴ درصد سهام متعلق به شرکت گروه مالی بانک پارسیان است.
• ۱.۵ درصد سهام متعلق به شرکت کارگزاری بانک کشاورزی است.
• ۱.۴ درصد سهام متعلق به شرکت توسعه صنایع بهشهر است.
• ۱.۰۲ درصد سهام متعلق به شرکت مدیریت سرمایه گذاری کوثر بهمن است.

دانستن این اطلاعات چه فایده ای دارد؟ این فایده را دارد که شما متوجه خواهید شد چند درصد سهام این شرکت یا هر شرکت دیگر بورسی، در اختیار حقوقی است و چند در صد در اختیار حقیقی. کدام شرکت‌های بزرگ سرمایه گذاری در آن‌ها فعالیت داشته و کرسی هیات مدیره دارند و برنامه‌های حال و آینده آن‌ها و گذشته کاریشان روی سهام دیگر چگونه بوده است؟

همراه گرامی

اطلاعات ارائه شده را تا تامل و صبوری، مطالعه کرده و اگر با سوالی روبرو شدید، در قسمت ارسال نظرات و پرسش‌ها با ما در ارتباط باشید. توجه داشته باشید که این گفتار، سیگنال خرید نیست. بنابراین در صورتی که قصد خرید سهام دارید به کارگزاری ها مراجعه کنید. پیشنهاد می‌کنیم نحوه سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار و همچنین حداقل سرمایه برای ورود به بازار بورس ایران را نیز در ستاره مطالعه کنید.

تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست؟

ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه همواره نشان‌دهنده رشد شرکت و معرفی آنها در سطح کشور می‌باشد. شرکت‌هایی که سهامشان در بازار‌های مالی مورد داد و ستد قرار می‌گیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند.

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، بر اساس دستورالعمل پذیرش عرضه و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای ۹ بازار اول، دوم، سوم، پایه الف، پایه ب، پایه ج، بازار شرکت های کوچک و متوسط، مشتقه، بازار ابزارهای نوین مالی است.

تقسیم‌بندی این ۹ بازار به این دلیل است که پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد.

بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل‌وانتقال سهام شرکت‌هایی است که بر اساس الزام بند ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.

به‌عبارتی‌دیگر تشکیل این دو بازار به نحوی عملکرد فعالین را مشخص خواهد کرد؛ به این طریق که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی از خود ارائه دهد به بازار اول منتقل خواهد شد.

نحوه انجام معامله در بازار بورس بدین طریق است که کارگزاران متولی اصلی انجام معاملات در این بازار هستند.

این کارگزاران که دارای مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار هستند، نقش نماینده خریدار و یا فروشنده را ایفا می‌کنند.

همه کارگزاران موظف به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات موجود هستند و سرمایه‌گذار می‌تواند برای معاملات اوراق بهادار کارگزار خود را با توجه به معیارهایی از قبیل انجام به‌موقع سفارش، دادوستد سهام با مناسب‌ترین قیمت و نحوه ارائه خدمات جانبی انتخاب نماید.

در مقابل سرمایه‌گذاران اعم از حقیقی یا حقوقی برای انجام معاملات سهام یا سایر اوراق بهادار پذیرفته‌شده در فرابورس باید از طریق یکی از کارگزاران فرابورس اقدام کنند.

شرکت‌های کارگزاری فرابورس مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار را داشته و عضو کانون کارگزاران هستند؛ لذا سرمایه‌گذاران می‌توانند از بین آن‌ها یکی را -که همگی حکم واحد داشته- و با توجه به معیارهایی چون توانایی انجام به‌موقع سفارشات و به بهترین قیمت در کنار خدمات جنبی چون آموزش و تحلیل، انتخاب و درخواست‌های خود را برای انجام معاملات به آن‌ها ارائه کنند. کارگزاران به‌عنوان حلقه واسط بین خریدار و فروشنده عمل کرده و تمام خریدوفروش‌های سهام و اوراق بهادار در فرابورس از سوی آن‌ها انجام خواهد شد.

لازم به ذکر است که در هر دو بازار کارگزاران بر اساس کدی که به آن‌ها تعلق می‌گیرد، وارد معامله می‌شوند.

همان‌طور که گفته شد شرکت‌هایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است می‌توانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس

فرابورس و بورس چه تفاوتی با هم دارند؟

یقیناً هدف عمده شرکت‌ها ورود به بازار سرمایه و کسب سود حاصل از این بازار است؛ اما واقعیت این است که برای همه شرکت‌های فعال در کشور امکان ورود به بازار سرمایه و بورس وجود ندارد.

به همین دلیل است که بازار فرابورس مشابه بازار بورس و با همان ساختار قانونی ایجاد شده است و تنها تفاوت این دو بازار به چگونگی فرآیند پذیرش برمی‌گردد.

البته لازم به ذکر است که بازار فرابورس نسبت به بازار بورس شرایط آسان‌تری برای پذیرش داشته و همچنین انواع مختلف اوراق بهادار در آن معامله می‌شود.

تفاوت در دو بازار بورس و فرابورس

بر اساس دستورالعمل پذیرش عرضه و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای 5 بازار اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و پایه است.

تقسیم‌بندی این 5 بازار به این دلیل است که پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد.

بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل‌وانتقال سهام شرکت‌هایی است که بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند .

در مقابل بازار بورس به‌طورکلی به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود.

به‌عبارتی‌دیگر تشکیل این دو بازار به نحوی عملکرد فعالین را مشخص خواهد کرد؛ به این طریق که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی از خود ارائه دهد به بازار اول منتقل خواهد شد.

ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت‌بخش عمل نکند از بازار اخراج خواهد شد.

در کدام بازار سرمایه‌گذاری کنیم؛ بورس یا فرابورس؟

شرکت‌هایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است می‌توانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.