دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات

تجزیه و تحلیل SWOT یک ابزار فوق العاده ساده و در عین حال قدرتمند است که به شما کمک می کند استراتژی تجاری خود را توسعه دهید ، چه در حال راه اندازی یک استارتاپ هستید و چه در حال هدایت یک شرکت موجود.

تدوین استراتژی‌های برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای با استفاده از مدل SWOT نمونه موردی استان گیلان

برنامه‌ریزی استراتژیک یکی از رویکردهای جدید در برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای است که با تفکر استراتژیک به صورت فرایندی به تحلیل محیط داخلی و خارجی جهت تعیین راهبردهای توسعه منطقه‌ای می‌پردازد. استان گیلان در طی دهه‌های گذشته از لحاظ تدوین و نگرش به توسعه با چالش‌های اساسی چون نزول جایگاه استان گیلان در نظام توسعه ملی و تثبیت الگوی مرکز – پیرامون در سطح داخلی مواجه بوده است. روش تحقیق این مقاله توصیفی و تحلیلی است. برای تعیین مسائل استراتژیک منطقه‌ای از رویکرد مستقیم استفاده شده است. روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و پیمایشی است. با استفاده از تکنیک دلفی در دو مرحله نظرات خبرگان براساس طیف لیکرت در مدل SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. نمونه آماری شامل 35 نفر از اساتید و کارشناسان حوزه مرتبط با توسعه و برنامه‌ریزی منطقه‌ای می‌باشد. برای تعیین روایی ابزار تحقیق از روایی صوری و برای سنجش پایایی آن از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد بهترین راهبرد توسعه منطقه‌ای گیلان راهبرد اقتضایی – تنوعی (ST) است. با استفاده از ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی (QSPM)، سه استراتژی برتر شامل: 1- ₂SO: توسعه و تنوع بخشی به کشاورزی، گردشگری و ارائه خدمات منطقه‌ای با میانگین امتیاز (نمره جذابیت)049/9، 2- ₁SO: برنامه‌ریزی توسعه فضایی مبتنی بر طرح آمایش استان با میانگین امتیاز 04/9، 3 -₁SO: توسعه صنایع تخصصی با قابلیت بازاریابی ملی و منطقه‌ای خزر با میانگین 89/8 جهت توسعه منطقه‌ای گیلان پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

توسعه منطقه‌ای – برنامه‌ریزی استراتژیک – SWOT – گیلان

20.1001.1.22286462.1396.7.3.14.8

عنوان مقاله [English]

Strategies Codificaion of Regional Development Planning With Use by SWOT (Case Study: Gilan Province)

نویسندگان [English]

shahrooz vosoghi long 1
Rahim Sarvar 2
Parvaneh Zivyar 3

1 Ph.D. student in Geography & Yrban Planning, Science & Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

3 Associate Prof. in Geograpghy, Yadegar-e- Imam Khomeini (Shahr-e- Ray) Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

Abstract
Strategic planning one of new approachs is regional planning that with strategic thought is analyse interior and exterior environment to appoint regional development strategies. Gilan province of provinces is development precedency and capacity encounter with development challenge now. This province encounter with position descent in development national system and its interior system follow of periphery – center pattern. Regarding the aim, the present research is applied, and its method is analytical- descriptive. Data has been achieved through literature review, documentary and field studies (questionnaire). Questionnaire was regularized to delfi method(spectrum) of two step. The statistical population in this research is professores and MA relate to topic of regional development. Samplery method in this research is goal oriented. justifiability implement of research is nominal justifiability. For stability evaluation of research is used Cronbach's Alpha examination. With drawing of SWOT analysis table was recognized four of strategies( SO, ST, WO and WT). on the basis of Final privilege sum of interior and exterior factors to selection of gilan development strategy suggest expedinency – diversity(ST) strategy. This strategy make amplification, diversity of interior factors notice for decreaseing of exterior factors. By using of QSPM quantity model show for appointing gilan province executive priorities: 1- SO₂: to develop and vary of agricultural, tourism and to exhibition of regional service with grace privilege 9/049, 2- spatial development planning based preparation plan of gilan province with grace privilege 9/04, 3- to develop of expertism industries for national and regional market with grace privilege 8/89.

کلیدواژه‌ها [English]

Keywords: regional development
Strategic planning – SWOT – gilan

مراجع

تودارو، مایکل (1370). برنامه‌ریزی توسعه مدلها و روش‌ها. ترجمه عباس عرب زاده. تهران: سازمان برنامه و بودجه.

جعفری، علی (1387). معرفی دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات شاخص‌های مناسب برای ارزیابی توسعه پایدار شهری و سنجش آن، نشریه علمی محیط و توسعه، سال دوم، شماره سوم، زمستان. صص 49-57.

شریف زادگان، محمد حسین؛ ملک پور اصل، بهزاد (1392). مبانی نظری و تجارب به کارگیری ماتریس تحلیلی سوات (SWOT) در برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه منطقه‌ای، تجربه کشورهای اسکاندیناوی و یک تجربه در ایران. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

ضرابی، اصغر؛ محمدی، جمال؛ رخشانی نسب، حمیدرضا (1386). تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه خدمات بهداشت و درمان، فصلنامه علمی و پژوهشی رفاه اجتماعی، 7(27)، 213-234.

مرادی مسیحی، واراز (1381). برنامه‌ریزی استراتژیک در کلان شهرها، تهران: انتشارات پردازش و برنامه‌ریزی شهری.

معصومی اشکوری، سید حسین (1370). اصول و مبانی برنامه‌ریزی منطقه‌ای. رشت: انتشارات سازمان برنامه و بودجه رشت.

وثوقی لنگ، شهروز (1396). تحلیل تحولات توسعه منطقه‌ای با رویکرد اقتصاد سیاسی نمونه موردی گیلان (دهه 70 تا 90 ﻫ.ش). پایان نامه دکترای تخصصی رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران.

هاشمی، نیلوفر (1389). نقش اکوتوریسم در توسعه پایدار روستایی، فصلنامه روستا و توسعه، سال 13، شماره 3، صص 173-188.

Amirahmadi, H. (1986). Reginal Planning in Iran, A survey of problams and policies. the journal of developing Areas.Vol 20. No 4. Pp 501-530.

Bryson, M. J. (1998, 2004, 2005). Strategic planning for Public and Non-profit Organization: A Guide to Streghening and sustaining Organizational Achievement, Jossey-Bss Publisers, San Francis.

Halla, F. (2007). A SWOT Analysis of Strategis Urban Uevelopment Planning: the case of dare es salaam city in tanzania. Habitat international, vol 31-40. pp 130-142

Hayley, C(1999). Strategis Planning Reborn. International Journal of Productive and Performance Management. (Work Study). vol. pp 46-48.

Kratke,S(1999).a regionalist approach to regional studies.in: environment and plannaing a, vol 31,no.

Kurttila, M. (2000). Utilizing the analytic hierarchy process (AHP) in SWOT analysis: a hybrid method and its application to a forest.

Mulhare, E.M. (1999). Mindful of the Future: Strategic planning ideology and culture of Nonprofit Management. Human Organization. 58(3). Pp 323-330.

Rondinelli, D.A., (1985).Applied Methods of Regional Analysis: The Spatial Dimension of Development Policy. Westview Press, Boulde r/ London.

Puglisi, M.& Marvin, S. (2002). Developing Urban and Regional Foresight: Exploring Capacities and Identifying Needs in the North West. Journal Futures, 34, pp: 761-777.

Pike, A., Rodriguez-Pose, A., Tomaney, J,. (2006). Local and Regional Development.First published. Routledge. New York.

Yan, J.,Xia, F., & Bao, H. X. (2015). Strategic planning framework for land consolidation in Chian: A top – level devel design based on SWOT analysis. Habitat international, 48, 46-54.

تحلیل SWOT

SWOT در لغت به معنی قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات است و در اصطلاح فرایند شناسایی بررسی و ارزیابی متغیر‌های موثر و بالقوه داخلی و محیطی را تجزیه و تحلیل SWOT گویند. واژه SWOT برگرفته از این لغات می‌باشد:

S: strength به معنی قدرت

Weakness: W به معنی ضعف

O: opportunity به معنی فرصت

T: Threat به معنی تهدید

تمام سازمانها پیوسته در حال تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی هستند از این رو لازم است جهت هرگونه تصمیم گیری و برنامه‌ریزی راهبردی در سازمان نسبت به شناخت وضع موجود از طریق بررسی عوامل محیط درونی و بیرونی اقدام شود. این امر به مدیریت یاری می‌رساند در مقابله با فرصتها و تهدیدات محیط بیرونی رویه‌ای هماهنگ و یکپارچه اتخاذ کند و به اهداف خود به نحو شایسته‌ای دست یابد.

تحلیل SWOT برای اولین بار در سال 1950 توسط دو فارغ التحصیل مدرسه بازرگانی هاروارد به نامهای جورج آلبرت اسمیت و رولند کریستنسن مطرح شد. در آن زمان این تحلیل ضمن دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات کسب موفقیتهای روز افزون به عنوان کسب ابزار مفید مدیریتی شناخته شد. اما شاید بیشترین موفقیت مشهود این تحلیل زمانی بدست آمد که Jack Welch از جنرال الکتریک در سال 1980 از آن برای بررسی استراتژیهای GE و افزایش بهره‌وری سازمان خود استفاده کرد.

گام اول در مراحل برنامه ریزی استراتژیک تعیین رسالت، چشم انداز و ماموریتهای سازمان است و پس از آن می‌توان از طریق تحلیل SWOT که یکی از ابزارهای تدوین استراتژی است، برای سازمان استراتژی طراحی کرد که متناسب با محیط آن باشد. با استفاده از این تحلیل این امکان حاصل می‌شود که اولاً به تجزیه تحلیل محیط‌های داخلی و خارجی پرداخته و ثانیاً تصمیمات استراتژیکی اتخاذ نمود که قوتهای سازمان را با فرصتهای محیطی متوازن سازد.

تعاریف نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات:

نقطه قوت:

عبارت است از منابع و توانایی هایی که سازمان اختیار دارد و می تواند از آنها به منظور ایجاد یک مزیت رقابتی استفاده کند. موارد زیر می توانند از قوت های سازمان به حساب آیند :

روابط مثبت با تأمین‌کنندگان

اختراعات ثبت شده سازمان

نام تجاری و برند شناخته شده

تصویر مثبت ذهنی میان خریداران

شهرت در بین مشتریان

مزیت در قیمت تمام شده

دسترسی اختصاصی به منابع طبیعی

دسترسی به شبکه های توزیع مناسب

نیروی انسانی کارآمد و آموزش دیده و مواردی از این دست نسبت به رقبا برتر باشد.

نقطه ضعف:

نوع محددیت یا کمبود در منابع، مهارتها و امکانات و توانایی‌هایی است که بطور محسوس مانع عملکرد اثر بخش سازمان بشود. عملکرد مدیریت نیز در تشدید نقاط ضعف موثر است. موارد دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات زیر می توانند از ضعفهای سازنان ها باشند :

عدم پشتیبانی و حفاظت از اختراعات.

نام تجاری و برند ضعیف.

ناشناخته بودن در بین مشتریان.

ساختار پر هزینه در سازمان.

عدم دسترسی به منایع.

عدم دسترسی به شبکه های توزیع.

نیروی انسانی ناکارآمد.

نکته ی حائز اهمیت در اینجا امکان تبدیل شدن ضعفها و قوت ها به یکدیگر در شرایط گوناگون است. برای مثال ظرفیت تولید بالا می تواند یک مزیت و قوت برای سازمان محسوب شود اما همین ظرفیت بالا در شرایط دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات رکود و تغییرات تکنولوژیکی می تواند باعث کاهش چابکی سازمان گردد و به آن لطمه وارد کند.

فرصت:

شناسایی و بررسی دقیق محیط خارجی می تواند فرصتهای جدیدی را برای مدیران سازمان نمایان سازد و همین فرصتها می توانند آغازگر مسیر جدیدی برای توسعه و رشد باشند، فرصتهای می توانند شامل موارد زیر باشند :

نیاز برطرف نشده مشتری

شناخت بخشی از بازار که پیش از این فراموش شده

ظهور تکنولوژی های جدید

کم شدن محدودیت های قانونی

حذف موانع تجارت جهانی

تغییر در وضعیت رقابت یا قوانین و بهبود در روابط با خریداران و فروشندگان

تهدید:

یک تهدید موفقیت نامطلوبی در محیط خارجی سازمان است. مواردی چون :

قدرت چانه زنی خریداران یا تامین‌کنندگان کلیدی

تغییرات عمده و ناگهانی تکنولوژی و مواردی از این دست

تغییر در سلیقه ی مشتری که باعث فاصله گرفتن او از محصولات ما می شود.

ظهور محصولات جایگزین پر قدرت.

افزایش محدودیت های تجاری.

ماتریس SWOT

به هر حال سازمان نباید منتظر به وجود آمدن فرصتهایی استثنایی در محیط خارجی باشد، بلکه باید تلاش کند تا با تقویت قوت های درونی اش مزیت رقابتی جدیدی را برای شرکت یا سازمان خلق کند. خلق این مزیت های رقابتی از طریق هماهنگی بین قوت ها و توانایی های درون سازمانی و فرصتهای کوچک یا بزرگ خارجی است. حتی در برخی مواقع، اهمیت فرصت خارجی به قدری است که سازمان انگیزه ی لازم برای غلبه بر یک ضعف داخلی را نیز پیدا خواهد کرد.

برای توسعه ی این استراتژیها، یعنی همان استراتژیهایی که باعث هماهنگی قوت های درون سازمانی با فرصتهای محیط خارجی است، می توان از ماتریس SWOT بهره برد. ماتریس SWOT می تواند ابزاری توانمد در شناسایی و اتخاذ استراتژیهای مناسب در انواع کسب و کارها باشد. این متد (روش) در صورت شناخت دقیق و به کارگیری صحیح برای کسب و کارهای کوچک و متوسط بسیار کارآمد خواهد بود. شاید حتی بتوان از این ابزار برای تعیین استراتژیهای شخصی و زندگی افراد نیز بهره برد(که به شخصه خودم این مورد را اجرا کرده ام). به هر حال ابتدا لازم است لیستی از قوتها، ضعفها، تهدیدها و فرصتها را آماده کنیم، به این لیست پروفایل SWOT می گویند.

قواعد حاکم بر ماتریس تحلیلی SWOT :

ضعفها

قدرتها

استراتژیهای W-O

استراتژیهای S-O

فرصتها

استراتژیهای W-T

استراتژیهای S-T

تهدیدها

– چگونه می‌توان با بهره‌گیری از نقاط قوت حداکثر بهره‌برداری را از فرصتها انجام داد (SO)

– چگونه با استفاده از نقاط قوت می‌توان اثر تهدیدات را حذف کرد یا کاهش داد (ST)

– چگونه باید با بهره‌گیری از فرصتها نقاط ضعف را تبدیل به نقطه قوت کرد یا از شدت نقاط ضعف کاست (WO)

– چگونه باید با کاهش دادن نقاط ضعف تاثیر تهدیدات را کاهش داد یا تاثیرشان را حذف نمود. (WT)

به طور خلاصه می‌توان گفت هدف از تحلیل و بررسی فرصت‌ها و تهدیدات محیط خارجی ارزیابی این مسئله است که یک سازمان می‌تواند فرصتها را به دست آورد و از تهدیدات اجتناب کند. بویژه زمانی که با یک محیط خارجی غیر قابل کنترل در زمان کنونی روبرو است.

نمونه‌ای از تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات

مراحل انجام آنالیز SWOT را می‌توان بصورت زیر بر شمرد:

1- تشکیل جلسۀ تجزیه تحلیل SWOT

2- توضیح اجمالی هدف جلسه و مراحل انجام کار

3- استفاده از روش طوفان ذهنی برای شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات

4- اولویت‌بندی عوامل داخلی و خارجی

5- تشکیل ماتریسSWOT و وارد کردن عوامل انتخاب شده به آن با توجه به اولویت بندی

6- مقایسه عوامل داخلی و خارجی با یکدیگر و تعیین استراتژیهای SO، WO، ST ، WT

7- تعیین اقدامات مورد نیاز بری انجام استراتژیهای تعیین شده

8- انجام اقدامات و بررسی نتایج آنها

9- برزو رسانی ماتریس SWOT در فواصل زمانی مناسب

نمایش ماتریس‌های مورد استفاده در روش تحلیل SWOT:

ماتریس اولویت بندی عوامل داخلی

اثر بر عملکرد یا قابیلت رقابتی سازمان

ماتریس اولویت بندی عوامل خارجی

اثر احتمالی بر سازمان

ماتریس SWOT

با نقاط قوت از فرصتها استفاده کنید

با فرصتها نقاط ضعف را از بین ببرید

برای احتراز از تهدیدات از قوتها استفاده کنید.

نقاط ضعف را کاهش دهید و از تهدیدات بپرهیزید.

روش کمّی تحلیل SWOT :

روش کمی تحلیلSWOT داده‌های جزئی تری را برای تحلیل SWOT فراهم می‌آورد. این روش خود را با روش تصمیم گیری MADM انطباق داده است که از طرح‌های چند لایه برای ساده سازی مسایل پیچیده استفاده می‌کند و براین اساس قادر است تحلیل SWOT را بطور همزمان بر روی چند سازمان به اجرا در آورد. وقتی فرآیندهای برنامه ریزی به وسیلۀ معیارهای متعد پیچیده می‌شوند این ممکن است به این دلیل باشد که از SWOT به درستی استفاده نشده است. این بیانگر این است که یک لیست نامشخص، کیفی و ناکامل از فاکتورهای تاثیر گذار محیط داخلی و خارجی در سازمان بکار رفته است.

از روشهای که تحلیلSWOT را بکار می‌برند می توان ماتریس ارزیابی فاکتورهای خارجیEFEو ماتریس ارزیابی فاکتورهای داخلیIFE و ماتریس طرح رقابتیCPM را نام برد.

اما کمبودهای زیر در همه آنها غیر قابل اجتناب است:

1- رتبه بندی فاکتورهای اصلی بصورت عینی انجام می‌گیرد. بنابراین در رتبه بندی داده‌های کمی مانند حجم تجارت با شکل مواجه می‌شوند.

2- در رتبه بندی عینی داده‌ها گروه ارزیابان داده‌ها را بدون تست کردن رتبه‌بندی می‌کنند و این ممکن است موجب عدم یکپارچکی میان داده‌ها گردد.

برای رفع این مشکلات کار تیلا و همکارانش و همچنین استوارت و همکارانش فرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP را با تحلیلSWOT ترکیب کردند وی یک روش ترکیبی جدید برای بهبود آنالیز محیط در روشSWOT بوجود آوردند. همچنین در بعضی از موارد مشاهده شده که تحلیلSWOT را براساس ماتریس استراتژیGSM نیزتوسعه داده‌اند.

نتیجه گیری :

تحلیلSWOT در فرآیند تشکیل استراتژی جزء بسیار مهم محسوب می‌شود. تحلیل فرصتها و تهدیدات خارجی اساساً برای ارزیابی این امر به کار می‌رود که بررسی کنیم آیا سازمان می‌تواند از فرصتها استفاده کرده و تهدیدات را به حداقل برساند و همچنین این تجزیه و تحلیل نقاط ضعف برای بررسی عملکرد داخلی سازمان ها (مانند روندهای کاری اثر بخش و تحقیق و توسعه) حائز اهمیت است. در نتیجه تحلیل SWOT قادر است به سازمانها و حتی به کشورها کمک کند وضعیت کلی خود را نسبت به سایر رقبا و در مورد کشورها نسبت به سایر کشورها مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد.

منابع

1- احمدی، دکتر پرویز – اصفری، محمد.غلامعلی زاده، ابوذر. مطالعۀ تطبیقی بررسی محیط به منظور تدوین استراتژی شرکتهای خودرو سازی.

2- پیرس و رابینسون. برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک. ترجمۀ خلیلی شورینی،دکتر سهراب. انتشارات یادواره کتب. چاپ پنجم صفحات 307-309

3- Chang، Hsu- His- Huang، Wen-chin. Application of a quantification SWOT analytical method .(2005)

4- Ip،Y.K. koo ،L.C. A hybrid of balanced scorecard, SWOT analysis and quality function deployment. BSQ strategic formulation framework

5- Lee،S. F. Building balanced scorecard with SWOT analysis, and implementing“Sun TZu’s The Art of Business Management Strategies” on QFD methology.

6- Carolina Duarte, Lawrence P. E t tkin, Marilyn M. Helms, and Michael s.Anderson. The challenge of VeneZuelA: A SWOT Analysis.(2006)

7- Ahmed، A. M. Zairi، M Almarri، K. S. SWOT analysis for Air china per for mance and its experience with quality.

دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات

مقدمه

از قدیم گفته‌اند که برای موفقیت در هر کاری، باید طرح و برنامه از پیش تعیین شده‌ای داشت. مهم نیست که این کار، یک هدف بزرگ و کلیدی در زندگی شخصی است یا بخشی از یک برنامه کاری، مهم داشتن نقشه راه و حرکت بر مبنای آن است. بدیهی است که نقش برنامه‌ریزی در کسب‌وکار، با توجه به تشدید رقابت‌ها و روند جهانی شدن اقتصاد، از اهمیتی بیش از پیش برخوردار است. سؤال اینجا است که چگونه برای مسیر آتی کسب‌وکارمان برنامه‌ریزی کنیم؟ آیا تکنیک ساده و عملیاتی برای این کار وجود دارد؟ چگونه می‌توان اهداف و چشم‌انداز بلندپروازانه ذهنی یک استارت‌آپ را به استراتژی‌های عملیاتی و واقع‌بینانه مبدل ساخت؟

در پاسخ به این پرسش‌ها، باید گفت که روش‌ها و ابزارهای متعددی برای تدوین استراتژی و نقشه راه کسب‌وکار وجود دارد. البته بسیاری از این روش‌ها، به شدت تخصصی بوده و نیازمند استفاده از متخصصین و مشاورین مجرب در این حوزه می‌باشند. در نقطه مقابل، برخی از این تکنیک‌ها بسیار ساده و کاربردی بوده و شرکت‌ها می‌توانند رأساً نسبت به اجرای آن‌ها اقدام نمایند. با توجه به محدودیت‌های استارت‌آپ‌ها (زمان، هزینه و . )، این تکنیک‌های ساده کمک می‌کنند تا آمادگی بنیان‌گذاران و صاحبان کسب‌وکارهای نوپا برای مواجهه با محیط به شدت متغیر افزایش یافته و بهتر بتوانند از فرصت‌های پیش رو استفاده کنند.

در این مقاله، تکنیک « SWOT » به‌عنوان یکی از ساده‌ترین و در عین حال کارآمدترین ابزارهای تدوین استراتژی کسب‌وکار، معرفی خواهد شد.

نگاه توأمان به درون و بیرون سازمان؛ رمز موفقیت استراتژی‌ها

اساس و بنیاد تکنیک « SWOT »، جمع‌آوری و توصیف اطلاعات پیرامون همه عوامل داخلی و خارجی است که به نحوی بر کسب‌وکار تأثیرگذار بوده یا ممکن است در آینده تأثیرگذار باشند. این چهارچوب گام‌به‌گام، به مدیران امکان می‌دهد تا ادراک حاصل از تحلیل وضعیت داخلی سازمان و شناسایی نقاط ضعف و قوت را با بینش به دست آمده از تحلیل فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی ترکیب نموده و با استفاده از قوت‌های سازمانی، همواره در پی استفاده حداکثری از فرصت‌ها و اجتناب از تهدیدها باشند.

تعریف ارائه شده در بالا، مجموعه‌ای از جملات کیفی و نسبتاً مبهم است که شاید یک کارآفرین استارت‌آپی، نتواند به خوبی از آن‌ها استفاده نماید. به عبارت دیگر، همه شرکت‌های بزرگ و کوچک، دوست دارند تا از تهدیدهای محیطی دوری کرده و از فرصت‌ها بهره‌برداری مناسبی داشته باشند. اما آیا همه چیز به همین سادگی است؟ فرصت‌ها و تهدیدها را چگونه باید شناسایی کرد؟ منظور از نقاط ضعف و قوت سازمانی چیست؟ این ضعف و قوت‌های داخلی، چه ارتباطی با تهدیدها و فرصت‌های شناسایی شده دارند؟

پاسخ این پرسش‌ها، در ماهیت تکنیک « SWOT » نهفته است: «ابزاری گام‌به‌گام برای شناسایی نقاط ضعف و قوت و تحلیل محیط بیرونی که امکان تدوین و اتخاذ استراتژی‌هایی برای بهره‌برداری بهینه از شرایط را میسر می‌سازد». نام این تکنیک، از چهار واژه نقاط قوت ( Strengths )، نقاط ضعف ( Weaknesses )، فرصت‌ها ( Opportunities ) و تهدیدها ( Threats ) نشأت گرفته است. منظور از نقاط قوت، عواملی است که باعث برتری یک شرکت نسبت به رقبای خود می‌شوند. در نقطه مقابل، نقاط ضعف عواملی هستند که در قیاس با وضعیت مشابه در شرکت‌های رقیب، به سودآوری شرکت ضرر می‌زنند. منظور از فرصت‌ها، شرایط مساعد بیرونی است که می‌توانند یک مزیت رقابتی برای کسب‌وکار فراهم نموده و تهدیدها هم شرایط نامساعدی خواهند بود که ممکن است تأثیر منفی بر کسب‌وکار داشته باشند.

همان‌طور که از این تعاریف پیدا است، نقاط ضعف و قوت، فاکتورهایی داخلی بوده و عملاً شرکت می‌تواند آن‌ها را مستقیماً مدیریت کند. این در حالی است که فرصت‌ها و تهدیدها، عوامل خارجی و دور از دایره کنترل سازمان خواهند بود. البته این فرصت‌ها و تهدیدهای محیطی را می‌توان پیش‌بینی نمود تا آمادگی لازم برای واکنش مناسب به آن‌ها ایجاد گردد و این همان کاری است که در تکنیک « SWOT »، بر آن تأکید می‌شود.

مزایا و معایب تکنیک « SWOT »

به صورت کلی، « SWOT » دارای پنج مزیت اصلی است:

به سادگی قابل انجام بوده و کاملاً کاربردی است؛
شفاف و قابل درک برای همه افراد است؛
هم بر وضعیت داخلی و هم محیط کسب‌وکار تمرکز دارد؛
به شناسایی اهداف آتی کسب‌وکار کمک می‌کند؛
درک مدیران از وضعیت فعلی و دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات آنچه اهمیت بیشتری دارد را افزایش می‌دهد.

اگرچه انجام این تحلیل مزایای آشکاری به همراه دارد، اما برخی از منتقدین حوزه استراتژی و مدیریت کسب‌وکار، معتقدند که « SWOT » یک ابزار جدی نبوده و عملاً تحلیل‌های با کیفیت کمتری را نتیجه می‌دهد. معایب اصلی شناسایی شده برای این تحلیل، عبارتند از:

فهرست بیش از حد گسترده نقاط ضعف و قوت، فرصت‌ها و تهدیدها؛
عدم توجه به اولویت‌بندی فاکتورها؛
توصیف کیفی فاکتورها (اغلب مبتنی بر عقاید و نظرات و نه لزوماً داده‌های واقعی)؛
عدم وجود روش‌های شناخته شده و استاندارد برای ایجاد تمایز بین نقاط ضعف و قوت، فرصت‌ها و تهدیدها.

باید توجه داشت که اگرچه می‌توان تحلیل‌های عمیق‌تری نسبت به کم و کیف شرایط کسب‌وکار انجام داد، اما این تحلیل‌ها هم به منابع و زمان بیشتری نیاز دارند و هم می‌بایست از مشاورین خارجی کمک گرفت. تکنیک « SWOT »، طی یک فرآیند گام‌به‌گام و بسیار ساده، درک مدیران و کارآفرینان را از شرایط داخلی و خارجی کسب‌وکار بهبود داده و به آن‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات واقع‌بینانه‌تری اتخاذ کنند. با توجه به همین مزیت حداقلی و بدون در نظر گرفتن سایر مزایا، استفاده از « SWOT » از سوی شرکت‌های مختلف به‌ویژه استارت‌آپ‌هایی که عملاً هیچ درکی از محیط پیرامون خود و همچنین توانمندی‌ها و محدودیت‌های داخلی ندارند، منطقی به نظر می‌رسد.

فرآیند اجرا و پیاده‌سازی « SWOT »

همان‌طور که اشاره شد، تکنیک « SWOT » مبتنی بر دو بعد محیط داخلی و خارجی سازمان است. بر این اساس، ماتریس « SWOT » به‌عنوان یک ماتریس دو بعدی تشکیل می‌شود که در یک محور، داخلی و خارجی بودن فاکتورها و در محور دیگر، مفید یا مضر بودن آن‌ها بیان می‌گردد.

تصور کنید که شما یک بنیان‌گذار استارت‌آپی هستید و در همان مراحل ابتدایی راه‌اندازی کسب‌وکار خود، سعی دارید تا با شناخت بهتر محیط داخلی و خارجی کسب‌وکار، تصمیمات عاقلانه‌ای اتخاذ نموده و شانس موفقیت خود را افزایش دهید. برای این کار، در نخستین گام سعی کنید تا گروهی آشنا با فرآیندهای کلیدی کسب‌وکار تشکیل دهید. این گروه، باید در بطن مسائل قرار داشته و از آنجا که هنوز ساختار استارت‌آپ توسعه نیافته است، احتمالاً متشکل از بنیان‌گذاران و نفرات تیم کاری خواهد بود!

1. تحلیل محیط داخلی:

به‌عنوان نخستین مرحله از تحلیل شرایط توسط گروه مذکور، نقاط قوت و ضعف کلیدی استارت‌آپ را لیست کنید. به این منظور، یک بررسی دقیق و همه‌جانبه از شرایط فعلی انجام داده و پس از عارضه‌یابی، مجموعه نقاط ضعف و قوت را تعیین کنید. لازم به تأکید است که در حین ارزیابی شرایط داخلی سازمان، ابعاد و فاکتورهای متعددی، اعم از وضعیت منابع انسانی، شرایط مالی و . می‌تواند مدنظر قرار گیرد. برای تحلیل دقیق‌تر، می‌توانید از فهرست زیر استفاده نمایید:

الف) مديريت منابع انساني (ميزان تجربه و مهارت متوسط پرسنل، ميزان خلاقيت و نوآوري پرسنل، وجود فرآیندهای مديريت منابع انساني، كارايي و اثربخشي سیستم‌های پاداش و تنبيه و ارتقاء، ميزان آموزش به پرسنل و كاركنان، توانايي طراحي سيستم انگيزشي كاركنان و کيفيت زندگي کاري کارکنان)؛

ب) عوامل فرهنگ‌سازمانی (ميزان استقرار عدالت و شایسته‌سالاری، ميزان مشاركت كاركنان در دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات امر تصميم‌گيري، ارزش‌های حاكم بر سازمان، ميزان وفاداري به سازمان و نگرش عمومي نسبت به گذشته، حال و آينده سازمان)؛

ج) عوامل تحقيق و توسعه (امكانات و تجهيزات پژوهشی و توسعه، ميزان ارتباط شركت با ساير مراكز دارای منافع مشترک در تحقيق و توسعه، محيط كار مناسب جهت نوآوري، وضعیت دسترسی به پایگاه‌های علمی معتبر)؛

د) سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات (وجود سيستم مدیریت اطلاعات، ميزان استفاده مديران از سيستم اطلاعات در تصمیم‌گیری‌ها، راحتي و سهولت استفاده از سيستم اطلاعات، آموزش علمي و عملي براي كاربران سیستم‌های اطلاعاتي و بهبود و توسعه مستمر سیستم‌های اطلاعاتي)؛

ه) عوامل مالي (امكان افزايش منابع مالی در کوتاه‌مدت و بلندمدت، وضعيت و مقدار سرمايه جاري، سطح تجربه و مهارت پرسنل و مديران مالي، رابطه با سرمایه‌گذاران و سهامداران، وجود مزیت‌های مالياتي و استفاده از روش‌هاي مناسب و استاندارد براي حسابداري)؛

و) عوامل مديريت عمومي (فرهنگ‌سازمانی مناسب، شفاف و منسجم، سابقه مديران در نيل به اهداف از پيش تعيين شده، مهارت‌ها، قابلیت‌ها و صلاحيت مديران ارشد، وجود نگرش مديريت استراتژيك در سازمان، وجود اهداف سازماني واضح و قابل اندازه‌گیری و میزان استفاده از سیستم‌های نوین مدیریتی)؛

ی) عوامل بازار و بازاريابي (وضعیت فرآیند بازاریابی محصولات و خدمات شرکت‌های مستقر، وضعیت برندسازی شرکت، استراتژي گسترش بازار و آگهي و تبليغات، تجربه و مهارت‌های پرسنل و مديران بخش بازاريابي).

گفتنی است، تشخیص این‌که یک فاکتور داخلی به‌عنوان نقطه ضعف یا قوت سازمان محسوب می‌شود، کمی دشوار است. یکی از ابزارهایی که می‌تواند در این خصوص راهگشا باشد، چهارچوب « VIRO » برای تعیین وضعیت مزیت رقابتی فاکتور مدنظر است. بر این اساس، یک منبع داخلی (مثلاً نیروی انسانی یا قابلیت‌های فناورانه) را در صورتی می‌توان نقطه قوت در نظر گرفت که ارزشمند، کمیاب و غیرقابل تقلید توسط رقبا باشد. در غیر این صورت، منبع مذکور هیچ مزیت استراتژیکی برای شرکت ارائه نمی‌کند و طبیعتاً شناسایی آن به‌عنوان یک نقطه قوت کلیدی منطقی نخواهد بود.

2. تحلیل محیط خارجی:

هدف از تحلیل محیط خارجی، شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای استراتژیک در محیط عملیاتی سازمان است. فرصت‌ها و تهدیدها، عوامل غیرقابل کنترل خارجی هستند که به دلیل تغییر و تحولات محیط‌های کلان، فعالیت‌های صنایع جانبی یا رقبا ایجاد می‌شوند. از منظری دیگر، یک فرصت نوعی وضعیت خارجی را نشان می‌دهد که در صورت تقویت، یک مزیت رقابتی برای کسب‌وکار ارائه می‌کند. در مقابل، یک تهدید می‌تواند برای فرآیندهای جاری یا آتی شرکت خطرآفرین بوده و بهتر است از آن اجتناب نموده یا واکنش دفاعی مناسبی در برابرش اتخاذ نمود.

سؤال اینجا است که کجا باید دنبال این تهدیدها و فرصت‌های دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات محیطی بود؟

محیط بیرونی سازمان را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم نمود:

محیط عمومی (کلان یا دور)
محیط صنعت (خرد یا نزدیک)

برای تحلیل محیط دور یا کلان، اغلب از تکنیک « PESTEL » استفاده می‌شود. این تحلیل، کلیه نیروهای خارجی کلیدی، شامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناورانه، زیست‌محیطی و قانونی تأثیرگذار بر شرکت را نشان می‌دهد و از همین رو، بهترین ابزار برای یافتن فرصت‌ها و تهدیدهای موجود یا جدید است.

در کنار این ابزار، می‌توان از تغییرات بازار و تجزیه‌وتحلیل رقبا برای رصد محیط صنعت (خرد یا نزدیک) استفاده نمود. رقبا به تغییرات محیطی و از جمله اقدامات شما واکنش نشان می‌دهند. همچنین آن‌ها استراتژی‌های موجود خود را تغییر داده یا استراتژی‌های جدیدی معرفی می‌کنند. از این رو، شما باید همیشه از فعالیت‌های رقبای خود اطلاع داشته باشید. علاوه بر این، مشخص‌ترین تهدیدها و فرصت‌های محیطی در طول تغییرات بازار ظهور پیدا می‌کنند. وضعیتی را تصور نمایید که بازارهای جغرافیایی جدیدی ظاهر شده و به کسب‌وکار شما امکان افزایش حجم صادرات یا شروع عملیات در یک کشور جدید را می‌دهد.

یک نکته کلیدی که باید به آن توجه داشت، این است که اغلب تغییرات خارجی، می‌توانند هم فرصت و هم تهدید ایجاد کنند. برای مثال، نرخ ارز می‌تواند سود ناشی از صادرات را بسته به شرایط بازارهای خارجی، افزایش یا کاهش دهد. سازمان تنها می‌تواند پیامد تغییرات را حدس بزند و بر پیش‌بینی‌های تحلیلگران حساب باز کند. در چنین مواردی، وقتی نمی‌توانید تشخیص دهید که عامل خارجی تأثیر مثبت یا منفی دارد، بایستی حتی‌الامکان اطلاعاتی بدون سوگیری و مطمئن گردآوری نموده و بهترین قضاوت ممکن را داشته باشید.

ماتریس SWOT یک تکنیک برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک کسب و کارها

معرفی و تحلیل ماتریس SWOT و نحوه استفاده از آن در کسب و کار

ماتریس SWOT یا سوات از ابتدای 4 کلمه ی Strength ، Weakness ، Opportunity ، Threat تشکیل شده است که به بررسی نقاط قوت و ضعف و همچنین فرصت ها و تهدیدهای کسب و کارتان می پردازد.

تجزیه و تحلیل ماتریس SWOT یک روش مفید برای درک نقاط قوت و ضعف کسب و کار می باشد، همچنین برای شناسایی فرصت هایی که پیش رویتان موجود است و تهدیداتی که با آن روبرو هستید مورد استفاده قرار می گیرد، این ماتریس به شما کمک می کند که یک نفوذ پایدار در بازار خود داشته باشید. همچنین در مسائل شخصی نیز از این ماتریس استفاده می شود و به شما کمک می کند تا شغل خود را به گونه ای توسعه دهید که بهترین استعداد ها، توانایی ها و فرصت ها را به بهترین وجه به دست بیاورید.

روش swot چیست

روش swot چیست؟

روش swot یک ابزار فوق‌العاده ساده و در عین حال قدرتمند است که به شما کمک می‌کند تا استراتژی کسب و کار خود را توسعه دهید، چه در حال ایجاد یک استارتاپ باشید چه هدایت یک شرکت را به عهده داشته باشید.

SWOT مخفف عبارت Strengths، Weaknesses، Opportunities و Threats است.

strengths و weaknesses نقاط قوت و ضعف درونی شرکت شما هستند. چیزهایی که شما روی آن‌ها کنترل دارید و می‌توانید آن‌ها را تغییر دهید. از جمله نقاط قوت و ضعف درونی می‌توان به افرادی که در تیم شما حضور دارند، اختراعات و مالکیت معنوی و موقعیت مکانی اشاره کرد.

opportunities و threats فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی هستند. چیزهایی که خارج از شرکت شما در بازار بزرگ‌تر در حال وقوع هستند. شما می‌توانید از فرصت‌ها استفاده کرده و در برابر تهدیدات از خود محافظت کنید اما نمی‌توانید آن‌ها را تغییر دهید. به عنوان مثال می‌توان به رقبا، قیمت مواد خام و روند خرید مشتری اشاره کرد.

یک نمونه ماتریس swot موفق، نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای شما را در یک لیست سازمان یافته سازماندهی می‌کند و معمولاً در یک شبکه ساده دو به دو ارائه می‌شود.

روش انجام ماتریس swot

برای انجام ماتریس سوات، شما باید تیمی از افراد را دور هم جمع کنید تا روی چارچوب ماتریس swot کار کنند. با این حال، برای انجام این روش به یک روز کامل ندارید. یک یا دو ساعت برای انجام نمونه تحلیل swot کافی است. در دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات ادامه مراحل انجام ماتریس سوات بیان شده است.

افراد مناسب را انتخاب کنید

افراد مناسب را از بخش‌های مختلف شرکت خود جمع کنید و مطمئن شوید که نمایندگانی از هر بخش و تیمی دارید. در ادامه متوجه می‌شوید که گروه‌های مختلف در شرکت شما دیدگاه‌های کاملا متفاوتی دارند که این برای موفقیت روش swot بسیار مهم است.

ایده ها را به دیوار بزنید

ماتریس کسب و کار چیست؟ ماتریس کسب و کار همان ماتریس SWOT است. این روش شبیه به جلسات طوفان فکری است و راه‌های درست و غلطی برای اجرای آن وجود دارد. پیشنهاد می‌شود به فرد یک برگه یادداشت بدهید و از همه بخواهید بی‌صدا ایده‌های خود را برای شروع کار بنویسند. این کار از تفکر گروهی جلوگیری کرده و اطمینان می‌دهد که همه صداها شنیده می‌شوند. برای انجام این کار می‌توانید از نمونه سوالات swot استفاده کنید.

پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه طوفان فکری خصوصی، تمام یادداشت‌ها را روی دیوار بچسبانید و ایده‌های مشابه را با یکدیگر هم‌گروه کنید. اگر ایده شخص دیگری جرقه فکر جدیدی را ایجاد کرد، به افراد اجازه دهید در این مرحله یادداشت‌هایی را اضافه کنند.

نمونه ماتریس swot

ایده ها را رتبه بندی کنید

زمانی که همه ایده‌ها سازماندهی شدند، نوبت به رتبه‌بندی ایده‌ها می‌رسد. سیستم رای‌گیری یک روش مناسب برای رتبه‌بندی ایده‌ها است. در این روش هر کس پنج یا ده رای می‌گیرد که می‌تواند آن‌ها را به هر شکلی که دوست دارد توزیع کند.

شما باید این فرآیند تولید ایده را برای هر یک از چهار بخش چارچوب ماتریس SWOT دنبال کنید.

چرا باید به سراغ ماتریس سوات برویم؟

زمانی که برای انجام ماتریس swot وقت می‌گذارید با یک استراتژی قوی به اولویت‌بندی کارهایی که برای رشد کسب و کار خود باید انجام دهید، مسلط خواهید شد. ممکن است فکر کنید همه چیزهایی را که برای موفقیت باید انجام دهید از قبل می‌دانید اما روش SWOT شما را وادار می‌کند تا به کسب و کار خود از راه‌ها و مسیرهای جدید نگاه کنید. شما به نقاط قوت و ضعف خود و اینکه چگونه می‌توانید از آن‌ها برای استفاده از فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در بازار استفاده کنید، توجه خواهید کرد.

چه افرادی باید روش swot را انجام دهند؟

برای اینکه ماتریس سوات موثر باشد، بنیانگذاران و رهبران شرکت باید عمیقاً درگیر این موضوع شوند. این مورد وظیفه‌ای نیست که بتوان آن را به دیگران محول کرد اما رهبری شرکت نیز نباید کار را به تنهایی انجام دهد. برای بهترین نتیجه، باید گروهی از افراد که دیدگاه‌های متفاوتی در مورد شرکت دارند را جمع کنید. افرادی را انتخاب کنید که می‌توانند جنبه‌های مختلف شرکت را از فروش و خدمات مشتری گرفته تا بازاریابی و توسعه محصول در نظر بگیرند.

اگر به تنهایی یک کسب و کار را راه‌اندازی کرده یا اداره می‌کنید همچنان می‌توانید روش سوات را انجام دهید. نظرات بیشتری را از دوستانی که کمی در مورد کسب و کار شما، حسابدار یا حتی فروشندگان و تامین‌کنندگان می‌دانند، جذب کنید. نکته کلیدی این است که دیدگاه‌های متفاوتی داشته باشید.

ماتریس SWOT در کسب و کار

چیزی که ماتریس SWOT را به طور خاص به ابزاری قدرتمند تبدیل کرده این است که می‌تواند به شما کمک کند تا فرصت‌هایی که برای بهره برداری مناسب هستند را پیدا کنید و با درک ضعف‌های کسب و کار خود، بتوانید تهدیدات را کنترل کرده و از بین ببرید.

علاوه بر این، این ابزار با بررسی رقبایتان، به شما کمک می‌کند تا با ساختن استراتژی بتوانید خود را از رقبا تشخیص دهید و در بازار با آن‌ها رقابت کنید.

چارچوب ماتریس SWOT

برای استفاده از ابزار ماتریس swot باید به سوالاتی پاسخ دهید. در ادامه نمونه سوالات SWOT آورده شده است.

ماتریس swot

نقاط قوت

سازمان شما چه مزیت‌هایی دارد؟
شما چه کاری را بهتر از هر کس دیگری انجام می‌دهید؟
چه منابع منحصر به فرد یا کم هزینه شما می‌تواند بر روی دیگران تأثیر بگذارد؟
مردم در بازار چه چیزی را به عنوان نقاط قوت شما می‌بینند؟
چه عواملی باعث می‌شود که شما فروش داشته باشید؟
پیشنهاد فروش منحصر به فرد سازمان شما (USP) چیست؟

نقاط قوت خود را از منظر داخلی و از نقطه نظر مشتریان و افراد موجود در بازار مورد نظر قرار دهید.

هنگام بررسی نقاط قوت، آن‌ها را با توجه به رقبای خود بررسی کنید. به عنوان مثال، اگر تمام رقبای شما محصولات خود را با کیفیت بالا عرضه می‌کنند، فرایند تولید با کیفیت بالا در بازار شما نقطه قوت نیست، بلکه ضروری است.

نقاط ضعف

چه چیزی را می توانید بهبود دهید؟
شما از چه چیزی باید اجتناب کنید؟
مردم در بازار چه چیزی را به عنوان نقاط ضعف شما حساب می‌کنند؟
چه عواملی باعث افت فروش شما می‌شود؟

نقاط ضعف را نیز از منظر داخلی و خارجی در نظر بگیرید:

آیا افراد دیگر نقاط ضعفی را می‌ببینند که به نظر شما نمی‌رسد؟
آیا رقبای شما بهتر از شما هستند؟

ماتریس swot در مدیریت پروژه و بازاریابی

فرصت‌ها

چه فرصت‌های خوبی را می‌توانید در نظر بگیرید؟
شما از چه روند جالبی آگاه هستید؟

فرصت‌های مفید می تواند شامل موارد زیر باشد:

تغییرات در تکنولوژی و بازار در هر دو مقیاس وسیع و محدود.
تغییرات در دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات سیاست دولتی مربوط به زمینه شما.
تغییرات در الگوهای اجتماعی، پروفایل‌های جمعیتی، تغییر سبک زندگی و غیره.
رخدادهای محلی.

تهدیدها

چه موانعی دارید؟
رقبای شما چه کاری انجام می‌دهند؟
استانداردهای کیفیت یا مشخصات شغلی، محصولات یا خدمات شما چه چیزایی هستند؟
آیا تغییر فناوری موقعیت شما را تهدید می‌کند؟
آیا شما بدهی یا مشکل نقدینگی دارید؟
آیا نقاط ضعف شما کسب و کار شما را به طور جدی تهدید می‌کنند؟

ماتریس swot در مدیریت پروژه و بازاریابی

اگر از ماتریس SWOT به عنوان یک ابزار جدی استفاده می‌کنید، اطمینان حاصل کنید که شما در استفاده از آن دقت کافی دارید:

فقط اظهارات دقیق و قابل تایید را وارد کنید.
لیستی طولانی از عوامل را وارد کنید و آن‌ها را اولویت بندی کنید تا وقت خود را در مهم‌ترین عوامل صرف کنید.
اطمینان حاصل کنید که گزینه‌های تولید شده به مرحله بعدی در فرآیند تشکیل استراتژی منتقل می‌شوند.
استرانژی را در سطح مناسب به کار ببرید.
از ابزارهای استراتژی دیگر استفاده کنید تا با تصویری جامع از موقعیتی که با آن روبرو هستید برخورد کنید.

بهتر است که علاوه بر رئیس شرکت و مدیران بازاریابی، دیگر کارمندان شرکت نیز درگیر فرآیند تحلیل ماتریس swot باشند و آن‌ ها نیز در شناسایی فرصت‌ ها، تهدید ها و نقاط قوت و ضعف شرکت، سهمی داشته باشند. به نوعی تحلیل ماتریس SWOT کسب و کارتان را به صورت تیمی انجام بدهید.

اگر چه مجموعه متغیرهای موجود در ماتریس swot (قوت، ضعف، فرصت و تهدید) متغیرهای جدیدی نیستند؛ اما نکته بدیع این تکنیک را باید در توانایی آن در هماهنگ نمـودن و یـافتن ارتبـاط نظام‌ مند میـان متغیرهای مزبور دانست.

ماتریس کسب و کار چیست

هرچند بسیاری از مؤلفین حوزه برنامه‌ ریزی راهبردی به لزوم بهره گیری شرکت‌‌ها از قوت خود برای استفاده از فرصت‌‌ها اعتقاد دارند امـا نباید معادلات مهـم دیگـری همچـون کاستن از ضعف‌‌ها به‌منظور بهره جستن از فرصت‌‌ها مورد غفلت قرار گیرد. به‌هرحال یک ضعف در حقیقـت بـه مفهوم نبود قوت است و تلاش در جهت کاستن از ضعف می‌‌تواند به ‌نوبه خود بـه تدوین یک راهبرد متمایز برای موسسه منجر شود. تکنیـک تحلیل ماتریس swot همچنـین ابزاری برای ترغیب تصمیم گیران جهت یافتن تاکتیک‌‌ها و اقدامات مؤثرتر می‌باشد.

مدل SWOT و کاربردهای آن در دیجیتال مارکتینگ

مدل SWOT از مدلهای خوب و کاربردی در تیجیتال مارکتنیگ، سئو هست. و هر سئوکار و دیجتال مارکتری باید این مدل رو بلد باشد. و تو کسب و کارش از آن استفاده کند. تو این مقاله تجزیه و تحلیل SWOT رو بررسی میکنیم و یاد دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات میگیریم چطور میشود از این مدل به درستی استفاده کرد(با مثال).

تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟

SWOT مخفف نقاط قوت، ضعف ، فرصت ها و تهدیدها است.

نقاط قوت و ضعف داخلی شرکت شماست – مواردی که شما تا حدودی بر آنها کنترل دارید و می توانید آنها را تغییر دهید. به عنوان مثال می توان به افرادی که در تیم شما هستند، ثبت اختراع و مالکیت معنوی و موقعیت مکانی شما اشاره کرد.

فرصت ها و تهدیدها خارجی هستند – مواردی که خارج از شرکت شما در بازار بزرگتر در حال رخ دادن است. شما می توانید از فرصت ها استفاده کرده و در برابر تهدیدها محافظت کنید، اما نمی توانید آنها را تغییر دهید. به عنوان مثال می توان به رقبا ، قیمت مواد اولیه و روند خرید مشتریان اشاره کرد.

تجزیه و تحلیل SWOT نقاط قوت، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای شما را در یک لیست سازمان یافته سازماندهی می کند و معمولاً در یک شبکه ساده دو در دو ارائه می شود. برو جلو و قالب رایگان ما را دانلود کنید اگر شما فقط به شیرجه می خواهید در سمت راست و آغاز شده است.

نقاط قوت ، ضعف ها ، فرصت ها و تهدیدها در یک شبکه 2 در 2 تجزیه و تحلیل می شوند تا آنها را برای تجارت شما تعریف کنند.

چرا تجزیه و تحلیل SWOT انجام می شود؟

وقتی برای تجزیه و تحلیل SWOT وقت می گذارید، برای اولویت بندی کارهایی که باید برای توسعه کسب و کار خود انجام دهید، به یک استراتژی محکم مسلح خواهید شد.

ممکن است فکر کنید که از قبل همه چیزهایی را که باید برای موفقیت انجام دهید می دانید، اما تجزیه و تحلیل SWOT شما را مجبور می کند تا از راه های جدید و از جهات جدید به تجارت خود نگاه کنید. شما نقاط قوت و ضعف خود را بررسی خواهید کرد، و اینکه چگونه می توانید از آنها استفاده کنید تا از فرصت ها و تهدیدهای موجود در بازار شما استفاده کنند.

چه کسی باید تجزیه و تحلیل SWOT را انجام دهد؟

برای موثر بودن تجزیه و تحلیل SWOT ، موسسان و رهبران شرکت باید عمیقا درگیر شوند. این وظیفه ای نیست که بتوان آن را به دیگران واگذار کرد.

اما ، رهبری شرکت نیز نباید کار را به تنهایی انجام دهد . برای دستیابی به بهترین نتیجه، شما می خواهید گروهی از افراد را که دیدگاه های متفاوتی نسبت به شرکت دارند جمع آوری کنید. افرادی را انتخاب کنید که می توانند جنبه های مختلف شرکت شما را نشان دهند، از فروش و خدمات به مشتریان گرفته تا بازاریابی و توسعه محصول. همه باید پشت میز بنشینند.

شرکتهای نوآور حتی وقتی تجزیه و تحلیل SWOT را انجام می دهند و از مشتریان برای افزودن صدای منحصر به فرد خود به ترکیب استفاده می کنند، به خارج از رتبه داخلی خود نگاه می کنند.

اگر به تنهایی یک کسب و کار را راه اندازی یا اداره می کنید، می توانید تجزیه و تحلیل SWOT را انجام دهید. نظرات دیگری را از دوستانی که کمی از کسب و کار شما، حسابدار شما یا حتی فروشندگان و تأمین کنندگان مطلع هستند، جذب کنید. نکته اصلی این است که دیدگاه های متفاوتی داشته باشیم.

مشاغل موجود می توانند از تجزیه و تحلیل SWOT برای ارزیابی وضعیت فعلی خود و تعیین استراتژی برای حرکت رو به جلو استفاده کنند. اما، به یاد داشته باشید که همه چیز دائماً در حال تغییر است و شما می خواهید استراتژی خود را دوباره ارزیابی کنید، هر 6 تا 12 ماه یکبار با تجزیه و تحلیل SWOT جدید شروع کنید.

برای استارتاپ ها، تجزیه و تحلیل SWOT بخشی از فرایند برنامه ریزی کسب و کار است. این به تدوین یک استراتژی کمک می کند تا بتوانید با پای راست شروع به کار کنید و مسیر مورد نظر خود را بدانید.

چگونه می توان تجزیه و تحلیل SWOT را به روش صحیح انجام داد

همانطور که در بالا اشاره کردم، شما می خواهید گروهی از افراد را جمع آوری کنید تا روی تجزیه و تحلیل SWOT کار کنند. برای انجام این کار، نیازی به یک روز عقب نشینی ندارید. یک یا دو ساعت باید بیشتر از مقدار کافی باشد.

1. افراد مناسب را جمع کنید

افرادی را از قسمت های مختلف شرکت خود جمع کنید و مطمئن شوید که از هر بخش و تیم نماینده دارید. متوجه خواهید شد که گروه های مختلف درون شرکت شما دیدگاه های کاملاً متفاوتی خواهند داشت که برای موفقیت در تجزیه و تحلیل SWOT شما بسیار مهم خواهد بود.

2. ایده های خود را به دیوار بیندازید

انجام تجزیه و تحلیل SWOT مشابه جلسات طوفان فکری است و راه های درست و غلطی برای اجرای آنها وجود دارد. من پیشنهاد می کنم به همه یک یادداشت چسبناک بدهید و از همه بخواهید بی سر و صدا ایده هایی برای شروع کار ایجاد کنند. این مانع از تفکر گروهی می شود و اطمینان می دهد که همه صداها شنیده می شوند.

پس از پنج تا 10 دقیقه طوفان فکری خصوصی، تمام یادداشت های چسبنده را روی دیوار بگذارید و ایده های مشابه را با هم گروه بندی کنید. در صورتی که ایده شخص دیگری باعث ایجاد یک فکر جدید شد، به هرکسی اجازه دهید در این مرحله یادداشت های اضافی اضافه کند.

3. ایده ها را رتبه بندی کنید

هنگامی که همه ایده ها سازماندهی می شوند ، وقت آن است که ایده ها را رتبه بندی کنیم. من دوست دارم از یک سیستم رای گیری استفاده کنم که در آن هر کس پنج یا ده “رأی” می گیرد که می تواند به هر شکلی که دوست دارد توزیع کند. نقاط چسبناک در رنگهای مختلف برای این بخش از تمرین مفید است.

بر اساس تمرین رای گیری، شما باید یک لیست ایده های اولویت بندی شده داشته باشید. البته، این لیست اکنون برای بحث و مناظره آماده است و شخص حاضر در اتاق باید بتواند آخرین تماس را با اولویت انجام دهد. این دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات معمولاً مدیر عامل است، اما می تواند به شخص دیگری که مسئول استراتژی تجاری است واگذار شود.

سوالاتی که می تواند به تجزیه و تحلیل شما کمک کند

در اینجا چند سوال وجود دارد که می توانید هنگام ایجاد تجزیه و تحلیل SWOT از تیم خود بپرسید. این سوالات می تواند به توضیح هر بخش و ایجاد تفکر خلاق کمک کند.