اصلاح شاخص بورس به خط پایان رسید؟
تهران - رشد پرشتاب دیروز بازار سهام باعث مطرح شدن برخی از گمانه‌زنی‌ها مبنی بر پایان اصلاح شاخص بورس شده است که در این‌باره یک کارشناس بازار سرمایه اعلام کرد: در وضعیت فعلی اظهارنظر قطعی برای این موضوع کمی زود است و باید تا پایان هفته صبر کرد و دید که روند معاملات به کدام سمت می‌رود.
«نوید قدوسی» امروز (یکشنبه) در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به روند متعادل و مثبت معاملات دیروز بورس اشاره کرد و افزود: اکثر سهامی که در روزهای گذشته به صورت متعادل و پرحجم در حال معامله بودند، دیروز در بازار بازار متعادل در موقعیت اصلاح معاملات مثبتی داشتند.
وی با بیان اینکه بهترین معاملات دیروز بازار به نام گروه‌های بانکی، پالایشی و خودرویی زده شد، گفت: گروه بانکی از هفته گذشته وضعیت متعادل و مثبتی را نسبت به دو گروه دیگر در پیش گرفت اما گروه خودرویی و پالایشی جزو گروه‌هایی بودند که در ریزش بازار با مشکلات زیادی همراه بودند و ضمن اصلاح عمیق قیمتی، با چالش نقدشوندگی مواجه شدند.
قدوسی خاطرنشان کرد: گروه فلزات اساسی، معدنی‌ها و پتروشیمی‌ها در ادامه معاملات متعادل هفته گذشته، از ابتدای دیروز روند مثبتی را در پیش گرفتند اما در پایان معاملات تا حدودی شاهد افزایش عرضه در سهام گروه پتروشیمی‌ها بودیم که این بازار متعادل در موقعیت اصلاح امر به احتمال زیاد ناشی از تصوری بود که به دلیل کاهش احتمالی قیمت ارز ایجاد شده است.
صف‌های فروش بدون تقاضا
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه همچنان در بازار در نمادهای متعددی شاهد صف‌های فروش سنگین هستیم که با تقاضای چندانی همراه نیستند، اظهار داشت: با وجود معاملات متعادل و مثبت در کلیت بازار، همچنان نمادهای زیادی با صف‌های فروش همراه بودند که گاهی ارزش صف فروش آنها اعداد قابل توجهی بود.
وی با اشاره به اینکه انتظاری که در این موقعیت می‌توان از مقام ناظر بازار داشت، هموار کردن مسیر اصلاحی نمادها است، افزود: در چنین وضعیتی انتظاری برای نوآوری یا روش‌های ابتکاری نداریم، اگر دستورالعمل گره معاملاتی که اکنون در بازار وجود دارد بدون حجم مبنا اجرا شود این نمادها در زمان کوتاه‌تری به تعادل خواهند رسید.
قدوسی با بیان اینکه بازار اکنون وارد مسیری شده است که سهام ارزشمند راه خود را از سهام بد جدا خواهد کرد، گفت: در این فرآیند اهمیت صف‌های بازار متعادل در موقعیت اصلاح فروش در نمادهایی که به هر دلیل ارزنده نیستند چندان برای بازار آزاردهنده نیست اما به هر حال وجود مشکل نقدشوندگی در بخش کوچکی از بازار امری مطلوب به شمار نمی‌رود.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه هر سهمی در یک قیمتی ارزنده است و خود خریدار و فروشنده تشخیص می‌دهند که سهام را در چه زمانی معامله کنند، خاطرنشان کرد: چیزی که در بازار اهمیت دارد موضوع نقدشوندگی است، زیرا با توجه به اینکه در بازار با محدودیت دامنه نوسان همراه هستیم، گاهی اصلاح قیمتی به راحتی اتفاق نمی‌افتد و این موضوع باعث کاهش نقدشوندگی سهام خواهد شد.
علت روند صعودی شاخص بورس در معاملات امروز
وی با بیان اینکه نرخ دلار تاثیری در روند صعودی دیروز شاخص بورس نداشته است، افزود: نرخ دلار با روند افزایشی همراه نبود و حتی با مشاهده معاملات فردایی ذهنیتی ایجاد می‌شود که احتمال کاهش قیمت دلار برای روزهای آینده وجود دارد و این موضوع یک نیروی کاهشی را برای بازار سهام ایجاد خواهد کرد.
وی به علت روند صعودی شاخص بورس در معاملات دیروز بازار تاکید کرد و گفت: حجم معاملات در چند روز گذشته افزایش خوبی داشت، اصلاح قیمت سهام و ارزنده شدن آنها در بازه زمانی دو ماه گذشته که بازار وارد فاز نزولی شد باعث کاهش ۴٠ تا ٨٠ درصدی ارزش دلاری پرتفوها گردیده و به تدریج انگیزه فروش سهام کمرنگ شد.
قدوسی ادامه داد: در همین دوره که ارزش ریالی پرتفوی افراد تا یک سوم کاهش پیدا کرده است قیمت دلار هم ٣٠ درصد افزایش یافت، در نتیجه از نظر ارزش دلاری پرتفوها اصلاح بسیار سنگینی داشتند که این موضوع باعث شد تا بازار به نقطه ارزندگی برسد و از چند روز گذشته به تدریج وارد مدار متعادل و مثبتی شود.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بازار اکنون در مرحله کف‌سازی و ایجاد تعادل است، گفت: برخی از نمادها در این میان مثبت می‌شوند و از بازاری منفی به بازاری مثبت دست پیدا خواهیم کرد.
پیش‌بینی معاملات بورس در روزهای آینده
وی پیش بینی خود از روند معاملات بازار در روزهای آینده را اینگونه بیان کرد: نباید پیش بینی روند بازار را به معاملات دو روزه بازار گره زد بلکه باید منتظر ماند و دید که به عنوان مثال تا انتهای هفته جاری مسیر بازار چگونه می‌شود، در صورتی که تا پایان هفته کلیت بازار مثبت و روند متعادلی داشته باشد می‌توان آن را نشانه اولیه بازگشت به روند صعودی دانست.
قدوسی اظهار داشت: اکنون نمی‌توان با قاطعیت اعلام کرد که بازار وارد روند صعودی شده است زیرا زمانی که بازار به دنبال ورود به روند صعودی است در ابتدا معاملات آن متعادل می‌شود، در گام بعدی پس از تخلیه فروشنده و برتری قدرت خریدار روند صعودی آغاز خواهد شد./ایرنا
شاخص بورس اصلاح می‌شود؟
رشد بیش از ۳۰ هزار واحدی شاخص بورس در بازار روز گذشته و عقب‌نشینی غافلگیرانه آن تا هشت هزار واحد، نگرانی سهامداران را برای آغاز معاملات امروز بازار که در انتظار اصلاح شاخص بورس هستند فراهم کرده است.
اقتصادشهروند — هفته دوم تابستان به عنوان هفته‌ای تاریخ‌ساز برای بورس کشور به ثبت رسید و در این بازار در کنار شکسته شدن رکورد شاخص بورس، رکورد رشد روزانه معاملات بورس هم شکسته شد.
شاخص بورس در بازار هفته گذشته در حالی در یک روز بازار متعادل در موقعیت اصلاح به رشد بیش از ۶۴ هزار واحدی دست پیدا کرد و کانال یک میلیون و ۵٠٠ هزار واحد را فتح کرد که کارشناسان از احتمال ادامه اصلاح بازار به دلیل نزدیک شدن به مقاومت کانال ١.۵ میلیون واحدی خبر داده بودند.
کارشناسان چنین رشدی را در بازار خطرناک می‌دانند و معتقدند همیشه رشد پرشتاب و هیجانی شاخص بورس با اصلاح‌های قیمتی و زمانی چند روزهای همراه بوده تا بتواند زمینه‌ساز صعود دوباره شاخص بورس شود.
چنین صحبت‌هایی از طرف کارشناسان بازار، ذهنیت فعالان بازار را به سمت احتمال اصلاح و افت شاخص بورس در بازار هفته جاری پیش برده و گمان می‌کنند که با توجه بازار متعادل در موقعیت اصلاح به رشد بی‌وقفه بازار تا کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد و عبور پرقدرت از این کانال باید در انتظار اصلاحی سنگین و عقب‌نشینی شاخص بورس باشیم.
معاملات بورس در بازار روز گذشته که با توجه به چنین تصوراتی از سوی فعالان بازار، کار خود را با افزایش تقاضا و رشد شاخص بورس آغاز کرد و در نخستین دقایق معاملات به رشد بیش از ۳۰ هزار واحدی دست پیدا کرد به دلیل اختلال ایجاد شده در سامانه معاملات از رشد خود عقب‌نشینی و باعث افزایش عرضه و محو شدن صف‌های خرید طولانی در برخی از سهام شد تا برخی از سهامداران این موضوع را آغازی برای اصلاح شاخص بورس و ادامه روند منفی آن در بازار امروز بدانند.
نرخ دلار اجازه اصلاح را به شاخص بورس نمی‌دهد
«همایون دارابی»، کارشناس بازار سرمایه امروز (یکشنبه) در گفت و گویی روند معاملات بورس در بازار امروز را پیش‌بینی کرد و افزود: با توجه به وضعیت موجود در بازار ارز و تداوم جریان ورود نقدینگی به بازار سهام، در انتظار بازاری متعادل در بورس هستیم.
وی ادامه داد: افت یکباره شاخص بورس در بازار امروز و ایجاد نوسان‌های شدید در معاملات، ناشی از خرابی سیستم معاملات بود که امیدواریم امروز مشکلات ایجاد شده برطرف شود و بازار بتواند همچون روزهای گذشته معاملاتی پر رونق و با تعادل را در معاملات به دست آورد.
دارابی معتقد است که روند معاملات در بازار امروز منفی نیست و به نظر می‌رسد که شاهد معاملاتی متعادل در بازار باشیم.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: وضعیت موجود در بازار ارز و رشد قیمت‌ها در این بازار به تناسب بر روند معاملات بورس تاثیرگذار است و نرخ دارایی‌ها را با افزایش همراه می‌کند.
به گفته وی، تا زمان رشد قیمت دلار روند معاملات بورس صعودی است و اجازه اصلاح را به شاخص بورس نمی‌دهد.
بازار اصلاح کوچکی دارد
در ادامه «هومن عمیدی»، کارشناس بازار سرمایه در خصوص روند معاملات امروز بازار گفت: با توجه به حرکت بورس بر مدار نرخ ارز و گزارشات سه ماه شرکت‌ها، معاملات در گروه‌هایی که گزارش معقولی را ارائه کردند و از افزایش نرخ برخوردار بودند مثبت خواهد بود و همچنین گروه‌هایی که به دنبال نرخ ارز فروش محصولات صادراتی و قیمت داخلی آنها خوب است و از شرایط مطلوبی برای فروش برخوردارند، می‌توانند مورد توجه سهامداران در بازار قرار گیرند.
وی با بیان اینکه کلیت بازار اصلاح کوچکی دارد و نقدینگی تا حدودی دست به دست خواهد شد، افزود: برخی از سهم‌های کوچک بازار بیش از اندازه رشد داشتند و از ارزش ذاتی خود فاصله گرفتند؛ به همین دلیل باید در انتظار اصلاح قیمت بر روی این سهم‌ها بود.
عمیدی اظهار داشت: به نظر می‌رسد بحث سود بانکی دیگر چندان جذابیتی برای سپرده گذاران ندارد، به همین دلیل نقدینگی‌ها در بازار سرمایه ماندگار است و قیمت ارز هم فعلا در حدود قیمتی ٢٠ تا ٢١ هزار تومان در نوسان خواهد بود.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، معاملات بورس باید خود را با قیمت دلار جدید وفق دهد به همین دلیل دوباره شاهد رشد پرشتابی در بازار خواهیم بود.
وی با بیان اینکه نقدینگی‌های موجود در بازارهای موازی چندان مثبت و موثر نیستند که بتوانند این بازارها را تحت تاثیر قرار دهند، گفت: با توجه به چنین موضوعی نقدینگی در بورس ماندگار است و پیش‌بینی چندانی برای ورود نقدینگی به این بازارها صورت نگرفته است.
عمیدی خاطرنشان کرد: با توجه به وضع موجود به نظر نمی‌رسد که در بازار با اصلاح بلندمدتی همراه شویم بلکه اصلاحی کوتاهمدت شکل می‌گیرد که می توان نام آن را دست به دست شدن سهام گذاشت که باعث ورود سهامداران و نقدینگی‌های جدید در بازار می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: به دلیل جریان گسترده نقدینگی در بورس، معاملات این بازار تا مدتی در این کانال ماندگار است و اصلاح شدیدی مانند دفعات قبل بازار را تهدید نمی‌کند، بعد از مدتی دوباره شاهد بازگشت روند صعودی به بازار خواهیم بود.
وی به علت عبور شاخص بورس بدون هیچ مقاومتی از کانال ١.۵ میلیون واحدی اشاره کرد و گفت: بازار همسو با رشد سهم‌های بزرگ در بازار به حرکت کرد و با توجه به موقعیت خوبی که سهام بزرگ و شاخص‌ساز در بازار داشتند اجازه اصلاح به شاخص بورس داده نشد.
عمیدی افزود: روند منفی سهم‌های کوچک در بازار و قرار گرفتن آنها در صف‌های فروش سنگین تاثیر چندانی را در شاخص بورس ندارند، به همین دلیل افت آنها نمی‌تواند به عنوان خطری برای معاملات بازار تلقی شود.
این کارشناس بازار سرمایه در وضعیت کنونی، جریان ورود نقدینگی را به عنوان مهمترین فاکتور تعیین‌کننده روند معاملات بورس دانست و افزود: اکنون روزانه ١۵ هزار میلیارد تومان نقدینگی وارد بازار می‌شود که این حجم از نقدینگی نمی‌گذارد بازار وارد فاز اصلاحی شود./منبع
بایدها و نبایدهای فعالیت در بورس
بسیاری از افرادی که اقدام به فعالیت در بورس می‌کنند، بر پایه تجربیات مستمر خود دانش‌اندوزی می‌کنند. این دانش‌اندوزی گاه به قیمت تمام سرمایه زندگی فرد تمام می‌شود. این مجموعه نکته برداشتی آزاد از مجموعه تجربیات، مقالات و کتاب‌هایی است که سعی در توصیف عملی و نه علمی صرف، از بازار سرمایه دارند. چنین نکاتی اهمیتی مشابه آموزه‌های تئوریک و دانشگاهی دارند، زیرا آموزش دانشگاهی مسئله‌ای مهم و دارای اهمیت فوق‌العاده است اما همگان به این موضوع اعتقاد دارند که صرف آموزش‌های دانشگاهی نمی‌‌‌توانند از افراد، معامله‌گر یا سرمایه‌گذار موفق در بازار سرمایه بسازند. ازاین‌رو، دانستن نکاتی از تجربه‌های عملی بازار سرمایه می‌توانند نقش مؤثری در ارائه «فوت آخر کوزه‌گری» داشته باشند.
میانگین‌گیری سهام را فراموش کنید
بسیاری از افراد، زمانی که سهم‌ها را خریداری می‌کنند و با زیان مواجه می‌شوند، تلاش می‌کنند با خرید سهام در قیمت‌های کمتر، بهای تمام‌شده خود را کاهش داده و زودتر از شرایط زبان خارج شوند؛ اما این روش چالش‌برانگیز است. خرید سهام بیشتر، درحالی‌که سهام در حال کاهش قیمت است یا امید کمی برای رشد آن در کوتاهمدت وجود دارد، به زبان شما می‌افزاید.
سهمی را که با این قیمت نمی‌خرید بفروشید
از خود بپرسید آیا حاضرید در این قیمت آن سهام را بخرید؟ این یک نشانه خوب از این مسئله است که آیا قیمت سهام به مرحله فروش رسیده است یا خیر؟ پس اگر قیمت یک سهم رو به افزایش است و تردیدهایی در مورد نگه‌داشتن یا فروش این سهام دارید، پرسش فوق می‌تواند برای شما راهگشا باشد. یادتان هم باشد باور داشتن به این نکته که دیگران یا بازار، احمق هستند نیز فرضی متکبرانه است.
انتخاب سهام ساعت‌ها وقت می‌برد، اما سفارش خرید پایان کار نیست
یک فعالیت دائم برای سرمایه گذاران، تلاش برای انتخاب سهام است. سرمایه گذاران حرفه ای هر روزه ساعت های متمادی را برای بررسی سهام و انتخاب سهام مناسب برای پرتفوی خود صرف می کنند. همین امر ایجاب می کند فردی که می خواهد یک سرمایه گذار حرفه ای شود، مدل استراتژی و تاکتیک خاص خود را در این بخش به دست آورده و در خلال سالها فراز و فرودهای بازار، آن را حک و اصلاح کند. اما اغلب سرمایه گذاران چنین نمی کنند. آنها برای انتخاب سهام، بیشتر متکی به شنیده های خود هستند.
حواستان به ساعت بازار باشد
همان‌گونه که در فصل بهار میوه‌های فصل پاییز در دسترس نیست، در یک بازار نیز زمان رکود یا صعود، نقش مؤثری در آنچه معامله‌گران به دست می‌آورند، دارد. رصد زمان بازار مهمترین کاری است که می‌تواند به موقعیت مناسب برای معامله‌گران منجر شود. خریدهای گسترده در بازار رکودی و فروش‌های گسترده در بازار صعودی می‌توانند نتایج نامناسبی را برای شما به همراه آورند.
پول از یک مسیر ایجاد می شود
برای حصول به پول و ثروت، ریسک کردن در یک‌رشته تخصصی الزامی است، اما پس از حصول به ثروت می‌بایست آن را از طریق تنوع‌بخشی از گزند ریسک دور داشت. ازاین‌رو، در بازار سهام همواره مترصد فرصت‌های کسب پول باشید؛ اما پس از به دست آوردن آن، از طریق تنوع‌بخشی به پرتفوی و حتی تنوع‌بخشی از طریق سرمایه‌گذاری در دیگر زمینه‌ها، نظیر ذخایر ملک و ارز، پول حاصل‌شده را پایداری بخشیده و آن را حفظ کنید.
سهام نباید باعث بی‌خوابی شود
در هر مرحله بی‌توجهی به تصمیم‌های درست می‌تواند زیان هنگفتی را به بار بیاورد. بنابراین، این یک توصیه روان‌شناسی است که اگر از بروز چیزی نگران هستید یا از نتیجه تصمیم خود مضطرب شده‌اید، بلافاصله بازار متعادل در موقعیت اصلاح در مورد آن فکر کنید و قبل از دیر شدن تصمیم دیگری برای آن بگیرید. بنابراین، هرگز در دام اعتمادبه‌نفس ناشی از موفقیت‌های گذشته خود نیفتید و به یاد داشته باشید همه‌چیز به‌سادگی می‌تواند تغییر کند و دارایی که شما با سختی جمع‌آوری کرده‌اید به‌سادگی از بین برود.
بازارهای خرسی، امید را می‌کشند
در ورای نگرانی گسترده در قطعه آخر بازار گاوی، بازار نزولی در انتظار سرمایهگذاران است. جایی که قیمت‌ها رو به کاهش می‌گذارند و همه‌چیز در بازار به رنگ قرمز درمی‌آید و این جایی است که امیدها رفته‌رفته رو به افول می‌گذارد. این امر البته یک‌شبه رخ نمی‌دهد؛ بسیاری از معامله گران همچنان به امید اصلاح اندک قیمت‌ها و رسیدن آن به کف، خریدهایی را در بازار انجام می‌دهند، اما هر بار پس از رشدی اندک، بازار بار دیگر رو به کاهش می‌گذارد و قیمت‌ها فرومی‌ریزند.
«روند» دوست شماست
بهترین فاکتور برای تصمیم‌گیری در بازار، زمان است و در زمان مناسب به‌سادگی می‌توان به سود مناسب دست‌یافت. به‌طور خلاصه می‌توان این فلسفه را در این جمله خلاصه کرد که «وقتی قطار بیاید همه سوار می‌شوند»، پس به دنبال قطارهای در ایستگاه و آماده حرکت باشید.
بازار را نمی توان شکست دارد
فکر دائمی رسیدن به نقطه آخر ثروت همیشه با افراد است و در این میان کم نیستند افرادی که به دنبال شکست بازار و غلبه بر آن هستند. در واقع هدف نهایی آنها پیروزی در همه معاملات و کسب سود از آنهاست. این امر امکان پذیری کمی دارد، هرچند ممکن است برای یک معامله گر با تجربه و البته شاید یک معامله گر خوش شانس، برای مدت طولانی پیروزی های متوالی امکان پذیر باشد، اما بازار قابل شکست نیست.
با سودها مهربان و با زیان‌ها نامهربان باشید
رخداد زیان در بازار سهام نه‌تنها غیرعادی نیست، بلکه طبیعی است. اکثر معامله‌گران همواره در درصدی از انتخاب‌های خود دچار اشتباه می‌شوند و میزان این اشتباه به تجربه و شرایط بازار بستگی دارد. عموماً از هر پنج انتخاب معامله‌گران یکی بازدهی مناسبی را در یک بازار متعادل ندارد. این میزان برای معامله‌گران تازه‌کار حتی تا چهار معامله اشتباه در هر پنج معامله نیز می‌رسد. ولی این امر به معنای آن نیست که نمی‌توان در بازار موفق شد، مشروط بر آنکه بدانید چه می‌کنید، آنچه در بازار مهم و یک اصل است، فقط این است که سود شما باید بیش از زبان‌هایتان باشد.
بازار صعودی، نگران‌کننده است
بازار سهام در دوره‌های مختلف اقتصادی معمولاً سه حالت کلی دارد. رکود یا خرسی، صعود یا گاوی و متعادل بیشتر سرمایهگذاران در عمر فعالیت خود در این دوره‌های مختلف زمانی قرار می‌گیرند. در بازار صعودی و گاری، مراقب نگرانی که در پشت‌صحنه بازار در میان حرفه‌ای‌ها در حال شکلگیری است، باشید و به یاد داشته باشید خوشامدگویی کارگزار و تأمین اعتبار آنها، هزینه‌های سنگینی برای شما خواهد داشت، اگر آخرین مهمان ضیافت دوره صعود بازار باشید.
قانون بیستم
این قانون می‌گوید اگر تورم کاهش یابد، آنگاه بازدهی بازارها نیز کاهش می‌یابد و در بازار سهام P/E به‌عنوان سند بازده سهام، رو به افزایش می‌گذارد. در این حالت قانون می‌گوید که سرمایهگذاران آماده هستند میزان بازدهی کمتری را در زمان بیشتری بپذیرند.
موقعیت‌سنجی برجام در بورس/ آیا پرونده هسته‌ای در بازار سهام فراموش شده است؟
بازارسرمایه در حالی چهره‌ای متفاوت از نزول را نسبت به بهار ۱۴۰۱ نشان داد که گمانه‌زنی‌های تحلیلگران اقتصادی نسبت به تداوم این وضعیت از روند دیگری حکایت می‌کرد. چرخش انتظارات از این بازار از نقطه اوج آن در اردیبهشت به کاهش ارتفاع۲۷/ ۱۸- شاخصکل بورس اوراق‌بهادار منجر شده؛ از این‌رو برخی از سناریوهای اثرگذار بر بازارسهام تا حدود زیادی رنگ باخته است.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای‌اقتصاد ، بررسی رفتار بازیگران بورسی نشان می‌دهد در ماه‌های گذشته با توجه به سرعت رفتوآمدهای برجامی معامله‌گران در عین احتیاط اما با انگیزه بیشتری جریان دادوستدهای روزانه را دنبال می‌کردند. بعد از ۵ماه طاقت‌فرسا برآیند اظهارات کارشناسان این بازار از یک موضوع مهم خبر می‌دهد. اگر تا شهریورماه بورس‌بازان، بازیگری برجام به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین متغیرهای اثرگذار بر مسیر قیمت سهام را پذیرفته بودند، هم‌اکنون با رنگ باختن امیدواری‌های ایجاد شده در این بخش این موضوع با زوایای جدیدی مواجه شده است. در ماه‌های پیشین اهالی بازارسرمایه ۳سناریوی برجامی در پیشبرد اهداف سهامی خود ترسیم کرده بودند. احیای برجام، بسته‌شدن پرونده برجام و تداوم رفتوآمدهای فرسایشی حول‌محور مذکور. این ۳سناریو که به تعیین قیمت دلار و محور نرخ تورم منتهی می‌شود، از مهمترین پارامترهای تعیین‌کننده وضعیت نرخ بازدهی بازارهای سرمایه‌گذاری در ایران است، اما به‌نظر می‌رسد شرایط فوق با تغییراتی مواجه شده است.
تغییر رفتار معامله‌گران
به گفته برخی از کارشناسان بازار سرمایه ۳گزینه مطرح‌شده جای خود را تنها به یک گزینه و آنهم «به سرانجام نرسیدن برجام» داده است. همین امر بر سرعت خروج سرمایهگذاران حقیقی افزوده است. پس از آنکه آمریکا و ایران در هفته‌های اخیر موفق نشدند مذاکرات هسته‌ای را به سرانجام برسانند، اکنون برخی از سهامداران با ناامیدی نسبت به روند رفتوآمدهای برجامی، نسبت به سرنوشت این مهم قطع‌امید کردهاند. در همین رابطه مهدی رضایتی، کارشناس بازارسرمایه ضمن تایید این مطلب گفت: نبض کند احیای برجام و اثرات آن بر روند معاملات بازار سهام کاملا مشهود است.
رفتار بازیگران بورسی نشان می‌دهد به‌دنبال طولانی و فرسایشی‌شدن روند مذاکرات برجام سهامداران با فرض «عدم‌احیای توافق» در حال معامله هستند. شواهد امر حاکی از یک مساله مهم است و اینکه «توافق برجامی» در کوتاهمدت در دسترس نیست و حواشی این موضوع حداقل تا انتخابات کنگره آمریکا (اواسط آبان‌‌‌‌‌ماه) ادامه یابد. این مساله سبب‌شده تا سرمایهگذاران نوسان‌های نرخ دلار و نرخ تورم را با عنایت به این امر درنظر بگیرند، اما همچنان محور برجام همانند دو سال‌گذشته یکی از متغیرهای اثرگذار بر بازارسهام در نظر گرفته می‌شود.
به گفته این کارشناس، فعالان بازارسهام با مشکلات دیگری از جمله اظهارات غیرشفاف و ضد‌ونقیض سیاستگذار اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در هفته‌های گذشته نیز درحالی‌که بارها از سوی فعالان بورسی نسبت به تبعات برخی سیاستگذاری‌ها در بازارپولی هشدار داده شده بود اما شاهد برخی تنش‌ها در حوزه نرخ بهره بودیم. گرچه افزایش نرخ بهره به تنهایی نمی‌تواند رقیب بزرگی برای بازار سهام محسوب شود اما با توجه به اینکه تالارشیشه‌ای شاهد خروج ادامه‌دار پول از بازار است، چنین اقداماتی منجر به تضعیف طرف تقاضا در بازار یادشده خواهد شد.
امکان پیشروی تورم
به باور برخی از کارشناسان بازار متعادل در موقعیت اصلاح بازار سرمایه با قوت‌‌‌‌‌گرفتن امکان عدمتوافق در آینده‌ای نزدیک، بخشی از پول‌های خارج‌شده از بازار سرمایه می‌تواند برای نوسان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری در بازه کوتاهمدت جذب دو بازار دلار و سکه شود که در صورت چنین رخدادی شاهد تعمیق رکود در بخش‌های مولد و پیشروی تورم در ماه‌های آتی خواهیم بود. محمد شکری نیز از جمله کارشناسانی است که معتقد است؛ پرتفوی اکثر سهامداران بر مبنای «بنبست مذاکرات برجامی» بسته شده است. او در همین رابطه اظهار کرد: افزایش ریسک‌های سیستماتیک در بازارسهام چشم‌انداز مبهمی از روند دادوستدهای بورسی ترسیم می‌کند. فضای غبارآلود حاکم بر وضعیت اقتصادی کشور تا بورس تهران پیشروی کرده است. این موضوع در کنار حاصل‌نشدن توافق‌ها بر سر احیای برجام، سرمایه‌گذاری‌ها را وارد فاز جدیدی کرده است.
فعالان اقتصادی با این پرسش مواجهند که در صورت محقق‌نشدن برجام، بازارهای دارایی با چه شرایطی مواجه خواهند شد؟ این کارشناس در همین‌خصوص گفت: با توجه به ابهامات ایجادشده سرمایهگذاران به‌دنبال بازارهایی با حداقل ریسک هستند. با توجه به اینکه در ماه‌های گذشته بازارسهام در روندی نزولی قرار گرفته و تحت‌تاثیر متغیرهای داخلی و خارجی افت چشمگیری را به نمایش گذاشته با فرض عدم‌تحقق برجام به‌نظر می‌رسد سرمایهگذاران، بازار سهام را در اولویت‌های بعدی سرمایه‌گذاری قرار دهند. از اواسط بهار و با آغاز روند نزولی قیمت‌ها در این بازار بخش بزرگی از سرمایهگذاران از بازار متعادل در موقعیت اصلاح بازار خارج شدند. خروج پول و کاهش چشمگیر معاملات طی این مدت به‌وضوح بر این نکته تاکید می‌کند.
تحرکات مثبت در روند آتی برخی صنایع
متفق‌القول بودن اهالی بازار سرمایه بر سر «عدم‌دسترسی سریع به توافق» در استراتژی معاملاتی سهامداران کاملا نمود پیدا کرده است. تداوم این شرایط وضعیت قیمت سهام را می‌تواند پیچیده‌تر نیز رقم بزند اما با توجه به این نکته که بازارسهام از منظر قیمتی در سطوح ارزنده‌ای قرار دارد، بعید به‌نظر می‌رسد با تهدیدات جدی‌تری مواجه شود. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد استراتژی سرمایهگذاران با توجه به چشم‌انداز احیای برجام همچنان حول مدار احتیاط و انتظار بچرخد. بنابر اظهارات تحلیلگران اقتصادی، احیای برجام به منزله برگ‌برنده مذاکراتی برای ایران محسوب می‌شود که پیامدهای مثبتی بر بازارهای دارایی کشور دارد.
در عین‌حال، به‌‌‌‌‌‌رغم برخی بدبینی‌ها نسبت به شتاب تحولات منفی به سمت عدمحصول نتیجه نهایی تا احیای برجام، رفع تحریم‌ها تا حدودی می‌تواند منجر به تحرکات مثبت در برخی از صنایع داخلی شود؛ گرچه این امر در مورد همه صنایع صدق نمی‌کند اما در نهایت به جذابیت سرمایه‌گذاری در بازارسهام منجر می‌شود.
بخش پررنگی از سرنوشت بازار سهام شدیدا به پرونده برجام گره خورده است؛ در واقع هرگاه بازار با سیگنال‌های مختلف برجامی روبه‌رو شده، برخی گروه‌ها از جمله خودرویی‌‌‌‌‌ها و بانکی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با تغییراتی روبه‌رو شده‌اند. این یک واقعیت است که برجام پیامدهای باورنکردنی بر روند دادوستدهای بورسی ایجاد می‌کند اما با فروکش‌کردن تب تند اخبار مثبت از روند برجام، گروه‌های مذکور متاثر از این موضوع با نوسان گاه‌و‌بیگاه مواجه شده‌اند. موضوع تحریم و تلاش‌های ایران برای بازگشت مجدد به چارچوب توافق‌ها اثرات محسوسی بر تصمیمات و فعالان بازارها و کسب‌وکارهای مختلف گذاشته است؛ از این‌رو توافق بر سر «عدمتوافق» بازارهای دارایی را با تغییرات جدیدی مواجه خواهد کرد.
فاصله‌‌‌‌‌گرفتن از سطوح بالای ۳/ ۱میلیون واحدی طی هفته‌های اخیر و تثبیت این شرایط ناپایدار باعث‌شده تا برخی از کارشناسان نسبت به وضعیت مذکور گارد منفی بگیرند. قرارگرفتن درمسیر ریزش قیمت‌ها درحالی‌که سرمایهگذاران امید چندانی برای رسیدن به توافق‌های اساسی بر سر احیای برجام ندارند به‌نظر می‌رسد به تشدید محرک‌های خروج ناشی از بلاتکلیفی معامله‌گران منجر شود. بررسی کارنامه کاری بازارهای دارایی نشان می‌دهد که از سومین‌ماه از قرن جدید تاکنون بورس تهران در مقایسه با بازارهای رقیب عملکرد به‌‌‌‌‌مراتب ضعیف‌تری را به‌‌‌‌‌ثبت رسانده است.
در به‌وجود آمدن این شرایط ناامیدی از برجام همراه با تداوم شرایط رکود جهانی سطحی جدید از تنزل را در اطمینان و اعتماد صاحبان پول به‌وجود آورده است. عقبگرد معنادار نماگرهای بازار یادشده به سطح آخرین روزهای معاملاتی سال۱۴۰۰ را می‌توان از پیامدهای این تحولات بر بازارسهام نام برد. به‌‌‌‌‌عبارتی بازدهی منفی بورس تهران همزمان با افزایش بدبینی‌ها نسبت به پرونده برجام اتفاقی دور از انتظار نبود و تحلیلگران بازارسرمایه در گفت‌وگوهای مختلف بر این امر تاکید کرده بودند و فشار فروش از سوی معامله‌گران طی به‌وجود آمدن این روند را پیش‌بینی کرده بودند. در همین رابطه حسن رضایی‌پور با بیان این مطلب که اخبار مرتبط با برجام از لحاظ روانی محرک مهمی در میان سرمایهگذاران محسوب می‌شود، عنوان کرد: عدم‌دسترسی به برجام طبق وعده‌های داده‌شده به محرکی برای خروج هرچه بیشتر سهامداران از بورس تبدیل شد.
به گفته او با از تب و تاب افتادن سیگنال‌های مثبت اقبال به گروه‌هایی نظیر خودرویی، بانکی و سایر برجامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها کاهش یافته و این در حالی است که در ۱۳مردادماه و با ازسر گرفته‌شدن مذاکرات برجامی موج جدیدی از خوش‌بینی نسبت به صنایع مذکور ایجادشده بود، اما همانطور که مشاهده شد گروه‌های نام‌برده بعد از توقف سیگنال‌های مثبت با عدم‌استقبال سهامداران مواجه شدند. این رفتار از سوی بازیگران بورسی حاکی از رصد دقیق آنها از اخبار برجامی است. به هر ترتیب در هفته‌هایی که شاخصکل بورس ریزش محسوسی را تجربه کرده است، به‌نظر می‌رسد سرمایهگذاران محرک جدی برای واردکردن پول خود به این بازار ندارند. بازارهای رقیب نیز در وضعیت مشابهی به‌سر می‌برند و آنها هم طی هفته‌های اخیر افت و خیز بسیاری را به سرمایهگذاران تحمیل کردهاند.
دهن‌کجی به برخی متغیرها
در عین حال معامله‌گران بورس تهران روز گذشته را سبزپوش به پایان بردند اما به باور صاحب‌نظران اقتصادی سبزپوشی نماگرهای سهام را نمی‌توان نشانه واضحی از پایان اصلاح قیمت‌ها و بازگشت به مدار صعودی درنظر گرفت. تحلیلگران این بازار پرحاشیه می‌گویند تا زمانی‌که بازار طی چند روز معاملاتی نتواند بیش از ۲۰درصد از مسیر نزولی بازار متعادل در موقعیت اصلاح بازار متعادل در موقعیت اصلاح بازگردد، نمی‌توان پایان اصلاح قیمتی را اعلام کرد. شرایط نامشخص و در عین حال ناامیدکننده از سرانجام برجام از اصلی‌ترین موانع شکلگیری تقاضای موثر در بورس است، به‌همین‌دلیل افزایش ارتفاع دلار و سرک‌کشیدن آن به کانال ۳۳هزارتومانی نیز نتوانسته رضایت سرمایهگذاران برای ورود به بورس را به‌همراه داشته باشد. در ماه‌های اخیر سرمایهگذاران نسبت به برخی اتفاقات که در گذشته منجر به تحرکات مثبت نیز می‌شد، پشت‌پا زدند. این کم‌توجهی که منجر به تضعیف طرف تقاضا شده موجی از دلزدگی سرمایهگذاران نسبت به این بازار را رقم زده است.
در این میان به‌نظر می‌رسد با تغییر جو روانی حاکم بر بازار درخصوص وضعیت برجام تاحدودی ورق معاملات بورسی نیز برگردد اما با توجه به وضعیت فعلی عوامل اثرگذار بر روند بازار سهام و عدم‌اطمینان بیش از حد سرمایهگذاران به ادامه سیاستگذاری‌های غیر‌اقتصادی احتمال خروج تعداد بیشتری از سهامداران وجود دارد. حسن رضایی‌پور در ادامه با اشاره به بنبست مذاکرات خاطرنشان کرد: تداوم نوسان‌های منفی و کم‌‌‌‌‌عمقی بازار از تبعات تکرار این سناریو است که در ادامه می‌تواند به خروج بیشتر سرمایه از بازار و هدایت آن به سمت بازارهای غیرمولد و بعضا تورم‌‌‌‌‌زا بینجامد.
به گفته او، عدمحصول توافق در مباحث مطرح‌شده پیامدهای مختلفی بر صنایع دارد. با عدم حصول توافق نرخ دلار در این فرآیند صعودی خواهد شد. این افزایش نرخ می‌تواند اثرات افزایشی بر نرخ نیمایی دلار نیز برجای بگذارد و صنایع مرتبط با دلار را تحت‌تاثیر قرار دهد. رونق اسکناس آمریکایی گاهی منجر به رونق صنایع دلارمحور خواهد شد. بیش از۶۰درصد از سهام شرکت‌های بورسی درگروه شرکت‌های صادراتمحور قرار دارند؛ در واقع با توجه به درآمد دلاری این شرکت‌ها افزایش نرخ ارز گروه‌های مزبور را منتفع خواهد کرد.
اما از سوی دیگر گروه‌های صادراتمحور ممکن است با محدودیت‌های معاملاتی مواجه شوند اما به دلیل جهش قیمت دلار و اثرگذاری بالای این متغیر در محاسبه نماگرهای بورسی تغییراتی را در بازار سرمایه شاهد خواهیم بود. اگر پرونده برجام با اتفاقات منفی بسته شود، وضعیت متفاوتی در بورس رقم خواهد خورد؛ در واقع در صورت کاهش ریسک‌های سیستماتیک صنایع دلارمحور نیز تحت‌تاثیر این روند به مرور به مدار تعادلی بازخواهند گشت.
بازار متعادل در موقعیت اصلاح
حمیدرضا ترقی گفت: جریان مقابل ما هنوز نفوذشان در بدنه دولت گسترده است و خیلی به موقعیت آنها آسیبی نرسیده است و در خیلی از بازار متعادل در موقعیت اصلاح سمت‌های مدیریتی حضور دارند و می‌توانند با فشارهایی که وارد کنند بر روندها اثرگذار باشند و هنوز در قدرت هستند.
.jpg)
گروه سیاست سایت خبرسراسری: سید محمد خاتمی اگرچه در میان عموم به رهبر اصلاح طلبان معروف است اما تاثیر هرگونه حرکت او بر تمامی جریان ها کاملا مشخص است.این روز ها بحث کناره گیری خاتمی از سمت فرضی رهبری جریان اصلاحات داغ تر شده است و اصولگرایان نیز مسلما نسبت به این اتفاق موضع گیری های خاص خود را خواهند داشت.
حمیدرضا ترقی، فعال و تحلیلگر اصولگرا، درباره وضعیت فعلی اصلاح‌طلبان در صحنه سیاسی و دولت به سایت«خبرسراسری» گفت: «جریان مقابل ما هنوز نفوذشان در بدنه دولت گسترده است و خیلی به موقعیت آنها آسیبی نرسیده است و در خیلی از سمت‌های مدیریتی حضور دارند و می‌توانند با فشارهایی که وارد کنند بر روندها اثرگذار باشند و هنوز در قدرت هستند البته اگر قدرت را در حوزه وزارت ببینیم حضور ندارند اما در بدنه دولت تعداد قابل توجهی از این ها حضور دارند.عوامل سیاست گذار و برنامه ریز این ها هم مشغول تجدید قوا و آسیب شناسی شرایط کنونی شان هستند و طراحی های مختلفی هم برای عبور از این شرایط و آماده شدن برای انتخابات بعدی را انجام می دهند.من تصورم این نیست که اصلاح طلبان از رده خارج شده باشند یا تاثیری در مناسبات قدرت نداشته باشند.بنظر می رسد که در حال تجدید سازمان هستند و مدیریتشان هم چندان تغییری نکرده است البته اختلافاتی بین بخش های تندرو و متعادل آن ها وجود دارد اما در اهداف و برنامه ها اشتراک نظرشان بالاست،ضمن اینکه در حوزه اقتصاد کاملا می توانند خیلی از برنامه های دولت را خنثی کنند در حوزه فرهنگ نیز هنوز می توانند سیاست های دولت را کند کنند در حوزه اجتماعی تلاش می کنند وارد فعالیت های اجتماعی شوند و به اقشار محروم نزدیک شوند البته در این زمینه هنوز موفق نشده اند اما در ان.جی.او هایی که معمولا فعالیت های زرد دارند نفوذ اصلاح طلبان قابل توجه است.بنظر می رسد که از وضعیت قشر متوسط جامعه و نارضایتی های موجود در این طبقه توانسته اند استفاده های مناسبی برای تطحیر خودشان در شرایط فعلی ببرند و من فکر میکنم این جریان هماهنگ با بیرون همانطور که در بیانیه اخیر مجمع روحانیون مشخص است بدنبال این هستند که افکار عمومی را در رابطه با ریشه یابی حل مشکلات کشور به سمت اهداف خودشان که مقصر نشان دادن رهبری و نظام است پیش بروند و نقش خود را در وضع موجود انکار کنند.در مقابله با اینها دولت و اصولگرایان اقدامی انجام نداده اند و هنوز در برخی سمت ها افرادیکه کاملا اصلاح طلب بوده اند باز هم در استان ها منصوب می شوند».
ترقی در ادامه درباره نقش خاتمی در جبهه اصلاحات و نتایج کناررفتن او از رهبری این جریان افزود: «آقای خاتمی نتوانست رابطه خود را با نظام اصلاح کند و تصور آن ها این است که عدم ارتباط رهبری این مجموعه با نظام به ضررشان تمام می شود و موجب این می شود که نتوانند دوباره به قدرت برگردند اما اینکه از خاتمی گذر شود طبیعتا فرد دیگری که بتواند این اتفاق نظر در مورد آن وجود داشته باشد در میان اصلاح طلبان وجود ندارد و هنوز به جمع بندی نرسیده اند.مجمع روحانیون مبارز هم با بیانیه اخیر خود را به افکار این ها نزدیک تر کرده است بنظر نمی رسد به فرد خاصی به عنوان رهبر این جریان اشاره داشته باشد و ممکن است ساز و کار جبهه اصلاحات را به عنوان رهبری این جریان معرفی کنند اما به دلیل اختلافات درونی نتوانسته اند این جریان را به عنوان رهبری اصلاحات درنظر بگیرند و بنظر می رسد دوباره به رهبری آقای خاتمی تن دهند».
او در پایان نسبت به موضع اصولگرایان در شرایط فعلی در مقابل اصلاح طلبان به سایت «خبرسراسری» گفت: «من فکر میکنم اصولگراها الان متوجه شده‌اند که این ناهماهنگی ها و تفرقه ها در بینشان در طی سال های اخیر چه مشکلاتی را به وجود آورده است و جبران این مشکلات فعالیت بیشتری نیاز دارد که بیاد هم خودشان را در حل مشکلات مردم اصلاح کنند و مقداری با انسجام و اتفاق نظر بیشتری قدرت را حفظ کنند».
دیدگاه شما