بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟

در بازرگانی داخلی ایران اصطلاح بورس به بازارهای اختصاصی کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای یا مصرفی نسبت داده می‌شود که در یک محدوده جغرافیایی قرار گرفته‌اند و تعداد زیادی از عناصر عمده‌فروشی و خرده‌فروشی آن کالای خاص را – مانند بورس فرش در بازار تهران، بورس آهن و… – در خود جای داده‌اند. در واقع بازار بورس اوراق بهادار مرجع و بازاری رسمی و مطمئن است که به جذب سرمایه افراد و بخش‌های خصوصی می‌پردازد تا از این راه بتواند منابع مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت را تامین کند.

بایگانی برچسب: اوراق بهادار چیست

الفبای بورس از دید سازمان بورس اوراق بهادار تهران الفبای بورس، شامل سرفصل هایی است که آموزش بورس را بسیار ساده و روان ارائه می دهد. این سرفصل ها توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران آماده شده است. در این مقاله به بررسی تعدادی از مفاهیم الفبای بورس می پردازیم. …

آموزش بورس قسمت بیستم – روش های خرید و فروش سهام در بورس

روش های خرید و فروش سهام 1. دریافت کد معاملاتی یا کد بورسی اولین گام برای خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار، دریافت کد سهامداری (کد معاملاتی بورس) می باشد. هر شخص پس از کسب دانش ابتدایی در زمینه معاملات بورس اوراق بهادار و اطلاع از مزایای این …

آموزش بورس قسمت نوزدهم – معرفی شرکت های کارگزاری و معیارهای انتخاب

وظایف کارگزاران و معرفی شرکت های کارگزاری و معیارهای انتخاب 1. شرکت بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ های کارگزاری کارگزاری ها، اشخاص حقوقی هستند که خرید و فروش سهام توسط آنان صورت می گیرد. کارگزاری ها در این خرید و فروش ها، به نمایندگی از خریداران یا فروشندگان سهام، معامله انجام می دهند و در …

آموزش بورس قسمت هجدهم – ریسک و بازده در بورس

ریسک و بازده در بورس مفهوم ریسک بازده جزء اصول اولیه و لاینفک کلیه تصمیم های سرمایه گذاری می باشد. هر تصمیمی که شما برای سرمایه خود می گیرید، بایستی بین ریسک و بازده نوعی تعادل ایجاد کند. ریسک و بازده مورد انتظار با یکدیگر رابطه مستقیم دارند. هر چه …

آموزش بورس قسمت شانزدهم – انواع اوراق بهادار 3

اوراق مشارکت اوراق مشارکت سندی است گویای مالکیت دارنده آن، نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی که متعلق به دولت، شرکت های تعاونی یا خصوصی است و تا سررسید اوراق، هر نوع تغییر قیمت دارایی متوجه صاحب اوراق مشارکت است. اوراق مضاربه اوراق مضاربه اوراق بهاداری است که بر …

آموزش بورس قسمت پانزدهم – انواع اوراق بهادار 2

انواع اوراق بهادار قسمت دوم اوراق بهادار با نام و یا بی نامی هستند که به قیمت اسمی مشخص برای مدت زمانی معین توسط دولت، شهرداری، شرکت های دولتی و خصوصی و برای تامین اعتبار طرح های عمرانی در کشور منتشر می شوند. این اوراق سودی تضمین شده دارند که …

آموزش بورس قسمت دوازدهم – انواع سهام در بورس

انواع سهام در بورس اوراق بهادار نوعی ابزار مالی است که نشان دهنده مالکیت و یا نوعی رابطه طلبکاری از یک نهاد یا شرکت می باشد. سهام عادی ، سهام ممتاز، اوراق قرضه، اوراق مشارکت ، قراردادهای آتی و اختیار معامله از انواع اوراق بهادار می باشند که در بازار …

آموزش بورس قسمت دهم – انواع بازارها

انواع بازارها در بورس بازار نقد بازار نقد بورس اوراق بهادار تهران دارای دو بازار اول و دوم است. بازار اول از دو تابلوی اصلی و فرعی تشکیل شده است. پذیرش سهام عادی در بورس، صرفا در یکی از تابلو های بازار اول و یا در بازار دوم صورت می …

آموزش بورس قسمت نهم – طبقه بندی بر اساس نوع دارایی

طبقه بندی بر اساس نوع دارایی الف) بازار سهام: در این بازار، سهام شرکت ها که نشانگر مالکیت دارنده آن در شرکت است، داد و ستد می شود. ب) بازار اوراق بدهی : بازاری است که در آن ابزارهای با درآمد ثابت (اوراق قرضه ) داد و ستد می شوند. …

آموزش بورس قسمت هشتم – طبقه بندی بازارهای مالی

آموزش بورس قسمت هشتم طبقه بندی بازارهای مالی بازار مالی، بازاری است که در آن دارایی های مالی (اوراق بهادار) از قبیل سهام و اوراق قرضه ، خرید و فروش می شوند. در بازارهای مالی زمانی وجوه انتقال می یابند که یک طرف معامله، دارایی های مالی را خریداری می …

آموزش بورس قسمت هفتم – موسسات رتبه بندی – شرکت مادر (هلدینگ) و شرکت مشاوره سرمایه گذاری

موسسات رتبه بندی موسساتی هستند که توانایی ناشران اوراق بهادار را در قبال تحقق تعهدات مالی آنها بررسی می کنند. ناشران می توانند، دولت، ارگان های دولتی و یا شرکت های خصوصی باشند. هنگامی که موسسات رتبه بندی به فعالیت بپردازند. می توان ریسک های موجود در بازارهای مختلف را …

آموزش بورس قسمت ششم – شرکت های پردازش اطلاعات مالی

شرکت های پردازش اطلاعات مالی داشتن اطلاعات و داده های مناسب، کافی و به موقع از اهمیت بسیار زیادی در تصمیم گیری های سرمایه گذارارن برخوردار است. هر ساله شرکت ها اطلاعات مالی زیادی را تهیه و افشا می کنند که در بسیاری از موارد نیاز به پردازش دارد. شرکت …

آموزش بورس قسمت چهارم – صندوق سرمایه گذاری

صندوق سرمایه گذاری شرکتی است که پول سرمایه گذاران مختلف را جمع آوری و یک کاسه کرده و سپس با تجمیع این سرمایه های خرد، قدرت این را پیدا می کند که از مزایای یک سرمایه گذاری در مقیاس بزرگ بهره ببرد و از این طرف سرمایه گذاران این پول …

آموزش بورس قسمت سوم – شرکت های سرمایه گذاری و سپرده گذاری

شرکت های سرمایه گذاری شرکت های سرمایه گذاری از جمله واسطه های مالی هستند که کارکرد اصلی آنها مدیریت تخصصی سرمایه گذاران در بازار اوراق بهادار است. اگر چه انواع متعددی از شرکت های سرمایه گذاری با کارکردهای مختلف وجود دارند، اما شرکت های فعال در بورس های اوراق بهادار …

آموزش بورس قسمت دوم – شرکت های کارگزاری و بازارگردان

شرکت های کارگزاری کارگزاران اشخاص حقوقی هستند که به نمایندگی از طرف مشتریان اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار و کالا و یا اوراق مبتنی بر کالا و بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ ارائه سایر خدمات در بازار سرمایه به مشتریان می نمایند. انجام فعالیت کارگزاری نیازمند کسب مجوز تاسیس و فعالیت از سازمان …

بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟

• تفاوت اوراق قرضه با سهام

1-سهام جزو سرمایه شرکت می باشد اما اوراق قرضه بدهی شرکت است.
2-دارندگان اوراق قرضه برخلاف دارندگان سهام حق رای و اداره شرکت را ندارند و بستانکار شرکتند.
3- برخلاف سهام پذیره نویسی و خرید اوراق قرضه عمل تجارتی نمی باشد. ( ماده 54 ل.ا.ق.ت )
4- برای صدور سهام شرایط مندرج در مواد 55 و 56 ل.ا.ق.ت که برای انتشار اوراق لازم نیست ، مورد نیاز نیست .

• تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت

این دو ماهیتاَ شبیه هم هستند با این تفاوت که وجوهی که از فروش اوراق مشارکت به دست می آید باید در طرح های مشخص شده مصرف شود ولی در مورد اوراق قرضه ناشر می تواند هر گونه صلاح می داند عمل کند به این علت که وجه اوراق قرضه به ناشر تملیک می شود اما در مورد اوراق مشارکت دارنده آن با ناشر شریک می گردد. بدین معنا که دارندگان اوراق قرضه بستانکار شرکت محسوب می شوند اما دارندگان اوراق مشارکت شریک مدنی شرکت یا موسسه ناشر بوده و در سود حاصل از اجرای طرح به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت سهیم می گردند. بازپرداخت اصل و سود علی الحساب در اوراق مشارکت باید تضمین گردد ولی در اوراق قرضه این تضمین بستگی به ناشر دارد .
" ارائه خدمات حرفه ای ثبتی در دپارتمان تخصصی ثبت شرکت فکر برتر "

بورس اوراق بهادار تهران چیست و تاریخچه آن مربوط به چه زمانی است؟

در بازرگانی داخلی ایران اصطلاح بورس به بازارهای اختصاصی کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای یا مصرفی نسبت داده می‌شود که در یک محدوده جغرافیایی قرار گرفته‌اند و تعداد زیادی از عناصر عمده‌فروشی و خرده‌فروشی آن کالای خاص را – مانند بورس فرش در بازار تهران، بورس آهن و… – در خود جای داده‌اند. در واقع بازار بورس اوراق بهادار مرجع و بازاری رسمی و مطمئن است که به جذب سرمایه افراد و بخش‌های خصوصی می‌پردازد تا از این راه بتواند منابع مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت را تامین کند.

منظور از بورس اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار هر نوع ورقه یا مستندی است که تضمین کننده حقوق مالی قابل‌ ارائه برای مالک آن باشد. به بیان دیگر، اوراق بهادار، نوعی ابزار مالی با قابلیت نقل‌ و‌‌ انتقال به شمار می‌رود. این اوراق از هر نوعی که باشند مانند سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدم، سهام جایزه، اوراق مشارکت، مشتقات، اختیار معامله، قرارداد آتی و حتی صکوک، ارزش مالی را برای مالک آن به همراه دارند. شرکت یا نهادی که اوراق بهادار را صادر می‌کند، به‌ عنوان صادرکننده (توزیع‌کننده) شناخته می‌شود. این اوراق در بازار سرمایه به سه بخش کلی «اوراق بدهی»، «اوراق حقوق صاحبان سهام» و «ابزارهای مشتقه» تقسیم می‌شوند. در این میان بورس اوراق بهادار بازاری منصفانه، کارآ، متشکل، خودانتظام و شفاف با ابزارهای متنوع و دسترسی آسان است که ارزش افزوده را برای ذی‌نفعانش ایجاد می‌کند. اوراق بهادار در این بازار و توسط کارگزاران یا معامله‌گران طبق قانون، ضوابط و مقرراتی خاص، مورد دادوستد قرار می‌گیرد. بازار بورس اوراق بهادار در قالب شرکت‌های سهامی با مسئولیت محدود یا شرکت سهامی عام تأسیس و اداره می‌شود که در آن سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت مورد معامله قرار می‌گیرد. مشخصه مهم این بازار، حمایت قانونی از صاحبان پس‌اندازها یا سرمایه‌های راکد است.

گذری کوتاه بر تاریخچه شکل‌گیری بازارهای سرمایه

در گذشته به دلیل ریسک‌های بالای تجارت، تجار همواره به دنبال شرکایی بودند که سود و زیان خود را با آن‌ها تقسیم کنند و هر کس بنا به سرمایه‌ای که آورده در سود و زیان شریک شود. فرم تکامل‌ یافته این روش به‌صورت سهام عام بود که به عموم مردم فروخته می‌شد و شرکت کار خود را با سرمایه مردم انجام می‌داد. اولین کمپانی که از این روش استفاده کرد کمپانی «هند شرقی» بود که در تاریخ تجارت دنیا ثبت شد. اما بعدها با گسترش مبادلات تجاری در اروپا و ارتباط هر چه بیشتر مردم و صاحبان سرمایه‌ها، بازارهای سرمایه به وجود آمدند. در این بازارها سرمایه‌داران با متقاضیان استفاده از نقدینگی تماس پیدا می‌کردند و به دادوستد می‌پرداختند. در تاریخ ۱۴۶۰ میلادی و در شهر «آنورس بلژیک» اولین تشکل بورس اوراق بهادار جهان ایجاد شد. گفتنی است که این شهر، موقعیت تجاری قابل ملاحظه‌ای داشت. بعد از آن نیز «بورس آمستردام» بود که در اوایل قرن ۱۷ شکل گرفت. امروزه بورس آمستردام یکی از مهم‌ترین منابع تأمین سرمایه در سطح بین‌الملل است. همچنین بورس لندن در سال ۱۸۰۱ با عضویت ۵۰۰ نفر و به دنبال آن نیویورک، زوریخ و… پدید آمدند.

تاریخچه بورس اوراق بهادار در تهران

ایده اولیه ایجاد بازار بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد. در آن سال به درخواست دولت ایران، یک فرد به نام «وان لوترفلد» درباره تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران بررسی‌هایی انجام داد و حتی طرح قانونی تاسیس و اساسنامه آن را نیز تهیه کرد. البته در همان زمان، بانک ملی ایران نیز به‌ عنوان سازمان متولی امور پولی کشور، مطالعاتی در این زمینه انجام داد، اما به علت نامساعد بودن شرایط برای ایجاد بورس اوراق بهادار و وقوع جنگ، تمام کارهای انجام‌ شده متوقف شد. در سال ۱۳۳۳، ماموریت تشکیل بازار بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی محول شد. این گروه، پس از ۱۲ سال تحقیق و بررسی، در سال ۱۳۴۵ قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه کردند. لایحه تشکیل بازار بورس اوراق بهادار تهران در اردیبهشت ۱۳۴۵ در مجلس شورای ملی تصویب شد. در پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، بورس تهران با ورود سهام «بانک صنعت و معدن» و «نفت پارس» فعالیت خود را آغاز کرد.

دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد:

1. دوره نخست ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷
2. دوره دوم ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷
3. دوره سوم ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۳
4. دوره چهارم از ۱۳۸۴ تاکنون

دوره نخست ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷

بورس اوراق بهادار از پانزدهم بهمن سال ۱۳۴۶ فعالیت خود را با انجام چند معامله روی سهام بانک «توسعه صنعتی و معدنی» آغاز کرد. در پی آن، «شرکت نفت پارس»، «اوراق قرضه دولتی»، «اسناد خزانه»، «اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی» و «اوراق قرضه عباس‌آباد» به بورس تهران راه یافتند. در این دوره، گسترش فعالیت بازار بورس اوراق بهادار بیشتر مرهون قوانین و مقررات دولتی بود که از بین آنها می‌توان موارد زیر را معرفی کرد:

تصویب قانون گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی در اردیبهشت که به‌موجب آن موسسات خصوصی و دولتی موظف شدند به ترتیب ۴۹ درصد و ۹۴ درصد سهام خود را در آن عرضه کنند.
تصویب قانون معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۵۴
این مطلب را حتما بخوانید: هر آنچه می‌خواهید از بورس بدانید (قسمت اول)
طی ۱۱ سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران، تعداد شرکت‌ها، بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از ۶ بنگاه اقتصادی با ۶.۲ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ افزایش یافتند. همچنین، ارزش مبادلات در بورس از ۱۵ میلیون ریال در سال ۱۳۴۶ به بیش از ۳۴ میلیارد ریال طی سال ۱۳۵۷ افزایش یافت.

دوره دوم ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷

در سال‌های پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، دگرگونی‌های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نیز برگرفت. نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ ۱۳۵۸/۳/۱۷ توسط شورای انقلاب بود که به‌موجب آن بانک‌های تجاری و تخصصی کشور در چارچوب ۹ بانک شامل ۶ بانک تجاری و ۳ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد، شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام شده و به مالکیت دولتی درآمدند. تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیرماه سال ۱۳۵۸ باعث شد تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند، به‌گونه‌ای که تعداد آن‌ها از ۱۰۵ شرکت در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت. حجم معاملات سهام در این دوره از ۲/۳۴ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ به ۹/۹ میلیارد ریال در سال ۱۳۶۷ کاهش یافت و میانگین نسبت حجم معاملات سهام به GDP به کمترین میزان در دوران فعالیت بورس رسید که از مهم‌ترین دلایل آن شرایط جنگی و روشن نبودن خطوط کلی اقتصاد کشور بود. بدین ترتیب در طی این سال‌ها، بورس اوراق بهادار تهران دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال ۱۳۶۷ ادامه یافت.

دوره سوم ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۳

با پایان یافتن جنگ، در چارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تجدید فعالیت بازار بورس اوراق بهادار تهران به‌ عنوان زمینه‌ای برای اجرای سیاست‌های خصوصی‌سازی مورد توجه قرار گرفت. بر این اساس، سیاست‌گذاران در نظر داشتند که بورس اوراق بهادار با انتقال پاره‌ای از وظایف مانند تصدی‌های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس‌اندازی پراکنده و هدایت آن به‌سوی مصارف سرمایه‌گذاری در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش مؤثربخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت‌های اقتصادی، نقش مهم و اساسی داشته باشد. در هر حال، گرایش سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی به استفاده از سازوکار بورس، باعث افزایش چشمگیر تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت؛ به‌گونه‌ای که حجم معاملات از ۹/۹ میلیارد ریال سال ۱۳۶۷ به ۱۰۴/۲۰۲ میلیارد ریال در پایان سال ۱۳۸۳ رسید و تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از ۵۶ شرکت به ۴۲۲ شرکت افزایش یافت.

دولت در این دوره، مجموعه‌ای از قوانین و مقررات را در راستای گسترش بازار بورس اوراق بهادار وضع کرد که تأثیر بسزایی در افزایش حجم معاملات داشت. مثلا:

تبصره ۳۵ قانون بودجه سال ۱۳۷۸ کل کشور که در آن به وظیفه دولت نسبت به تعیین تکلیف همه شرکت‌های بخش دولتی از راه ادغام، واگذاری و فروش سهام به بخش‌های خصوصی و تعاونی اشاره شد.
ماده ۹۴ قانون برنامه سوم توسعه ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ که بر اساس آن شورای بورس موظف شد تا کارهای لازم را برای ایجاد شبکه رایانه‌ای بازار سرمایه ایران به‌منظور انجام گرفتن دادوستد الکترونیک اوراق بهادار در سطوح ملی و پوشش دادن خدمات اطلاع‌رسانی در سطح ملی و بین‌المللی انجام دهد. همچنین بر اساس ماده ۹۵ برنامه سوم توسعه، شورای بورس مجاز شد تا دست به راه‌اندازی بورس‌های منطقه‌ای در سطح کشور بزند و راهکارهای لازم را برای قابل معامله شدن دیگر ابزارهای مالی در بورس اوراق بهادار فراهم نماید.
از سال ۱۳۶۹ محاسبه بهای سهام در بورس اوراق بهادار تهران آغاز شد که مقدار آن از ۴۷۲ واحد در سال ۱۳۷۰ به ۱۲.۱۱۳ واحد در سال ۱۳۸۳ رسید.

دوره چهارم (از سال ۱۳۸۴ تاکنون)

در سال ۱۳۸۴، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار – در ادامه حرکت نیمه دوم سال ۱۳۸۳ – همچنان به دلیل رویدادهای مختلف داخلی، خارجی و افزایش بی‌رویه شاخص‌ها در سال‌های قبل، روندی کاهشی داشتند. این روند کاهشی، به‌جز دوره کوتاهی که در آذر ماه اتفاق افتاد تا پایان سال قابل ملاحظه بود.
به‌‌ هرحال از آذرماه سال ۱۳۸۴، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث شد تا روند کاهش معیارهای فعالیت بورس، کند شود. در حالی ‌که شاخص کل در پایان سال ۱۳۸۴ به ۹.۴۵۹ واحد رسیده بود، طی سال ۱۳۸۵ از مرز ۱۰.۰۰۰ واحد عبور کرد و در نهایت در پایان همان سال ۹.۸۲۱ واحد را تجربه کرد. با توجه به اقدامات مؤثر انجام شده در ۱۳۸۴ کاهش چشمگیر معاملات سهام در سال ۱۳۸۵ به تعادل نسبی رسید؛ به نحوی که ارزش معاملات سهام و حق تقدم در سال ۱۳۸۴ در حدود ۵۶.۵۲۹ میلیارد ریال و در سال ۱۳۸۵ معادل ۵۵.۶۴۵ میلیارد ریال ارزیابی شد. تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از ۴۲۲ شرکت در پایان سال ۱۳۸۳ به ۴۳۵ شرکت در پایان سال ۱۳۸۵ افزایش یافت. بازار بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام) به‌موجب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مصوب آذرماه ۱۳۸۴ تأسیس شده است.

اوراق بهادار نوعی ابزار مالی است
اوراق بهادار، نوعی ابزار مالی است که یا موقعیت مالکیت فرد را در شرکت‌هایی که به‌طور عمومی در بورس معامله می‌شوند (سهام) نشان می‌دهد؛ یا نشان‌دهنده نوعی رابطه طلبکاری از یک‌ نهاد دولتی یا شرکت است‌ (اوراق مشارکت)؛ یا نماینده حقوق مالکیتی است که به‌صورت اختیار خرید یا فروش نمایش داده می‌شود. در واقع اوراق بهادار ابه هر شکلی – سهام، اوراق قرضه و مشارکت یا اختیار معامله – که باشد، نوعی ارزش مالی را به نمایش می‌گذارد. در میان اوراق بهادار موجود در بازار، سهام، متداول‌ترین ورقه بهادار محسوب می‌شود.

تعیین قیمت سهام در بورس، بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. در بازار بورس اوراق بهادار، یک سرمایه‌گذار می‌تواند با سرمایه کوچک خود، در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس سرمایه‌گذاری کند. سرمایه‌گذاران بورس، برای خرید و فروش سهام باید این کار را از طریق شرکت‌های بورسی انجام دهند. افرادی که در بازار بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند، معمولا از دو راه کلی سود کسب می‌کنند:

از محل افزایش قیمت سهام خریداری‌ شده
مثلاً اگر سهام شرکت «الف» در زمان خرید ۲۰۰ تومان باشد و سرمایه‌گذار بتواند این سهم را به قیمتی بیش از مبلغ خرید بفروشد، از این معامله یا سرمایه‌گذاری، سود کرده است. به این روش، کسب عایدی سرمایه نیز گفته می‌شود.

از محل سود خود شرکت
این روش کسب سود، متأثر از سیاست‌هایی است که مدیران شرکت‌های بورسی و فرابورسی برای تقسیم سود اتخاذ می‌کنند؛ یعنی درصدی از سود خالص سالانه را بین سهامداران تقسیم می‌کنند.

منظور از کد بورسی یا کد سهامداری چیست؟
اولین گام برای خرید و فروش سهام در بازار بورس اوراق بهادار، دریافت کد بورسی است. کد بورسی، شناسه‌ای واحد است که شامل سه حرف اول نام خانوادگی و یک عدد‌ پنج‌رقمی می‌شود. مثلا کد بورسی شخصی با نام خانوادگی ابراهیمی، شبیه کد زیر خواهد بود: « ابر ۱۲۳۴۵»

اهداف کلان در بازار بورس اوراق بهادار

• ارتقای سهم بازار سرمایه در تأمین مالی فعالیت‌های مولد اقتصادی
• به‌ کارگیری مقررات و رویه‌های مؤثر برای حفظ سلامت بازار و رعایت حقوق سهامداران
• تعمیق و گسترش بازار با بهره‌گیری از فناوری و فرایندهای به‌روز و کارآمد
• توسعه دانش مالی و گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری و سهامداری در کشور
• توسعه و تسهیل دسترسی به بازار از طریق کاربردهای فناوری اطلاعات
• رعایت اصول پاسخگویی و شفافیت در همکاری‌ها و تعاملات با ذی‌نفعان
• توسعه مستمر دارایی‌های فکری و سرمایه انسانی شرکت

ساعت انجام معامله در بازار بورس

معاملات سهام بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته – به‌ جز روزهای تعطیل عمومی – از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام می‌شود. معاملات سهام فقط از طریق سامانه معاملات بورس که یک سیستم کاملاً مکانیزه به شمار می‌رود، قابل انجام است. دارندگان سهام نمی‌توانند خارج از سامانه معاملاتی اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار کنند و معاملات باید از طریق کارگزاران و طی نشست معاملاتی انجام شود. در حال حاضر علاوه بر «تالار حافظ» که تالار اصلی معاملات است، تالارهای دیگری توسط بورس یا شرکت‌های کارگزاری در شهرهای دیگر دایر شده‌اند. سهامداران می‌توانند با مراجعه به آن‌ها از تسهیلات مستقر در این تالارها استفاده کنند؛ امکاناتی مانند سیستم‌های نمایشگر قیمت و سفارش‌ها، بروشورهای اطلاع‌رسانی و دوره‌های آموزشی پیش‌بینی شده. یادآوری می‌شود که خرید و فروش اوراق بهادار نیازمند حضور سهامداران در تالارها نیست و آنها می‌توانند با دریافت مجوز معاملات آنلاین (بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ برخط) از شرکت‌های کارگزاری، بدون دخالت مستقیم کارگزار و از طریق اینترنت برای خرید و فروش اوراق بهادار اقدام کنند.
ساعت معاملات قراردادهای آتی از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ است.

اوراق بهادار

تعریف اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار نوعی ابزار مالی است که یا موقعیت مالکیت فرد را در شرکت هایی که به‌صورت عمومی در بورس معامله می‌شوند (سهام)، نشان می‌دهد، یا نشان‌دهنده نوعی رابطه طلب کاری از یک نهاد دولتی یا شرکت است (اوراق مشارکت) یا نماینده حقوق مالکیتی است که به‌صورت اختیار خرید یا فروش نمایش داده می‌شود. درواقع اوراق بـهادار از هر نوع (سهام، اوراق قرضه و مشارکت یا اختیار معامله) که باشد، نوعی ارزش مالی را به نمایش می‌گذارد. شرکت یا نهادی که اوراق بهادار صادر می‌کند به‌عنوان صادرکننده (توزیع‌کننده) شناخته می‌شود.

توضیحات مدیر مالی در مورد اوراق بهادار

اوراق بـهادار بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ معمولاً به دو قسمت بدهی و حقوق صاحبان سهام تقسیم می‌شوند. اوراق بدهی پولی را که وام گرفته شده نشان می‌دهد و باید طبق قوانینی که میزان پول وام گرفته شده، نرخ سود و تاریخ سررسید را معین می‌کند، بازپرداخت شود. اوراق بدهی شامل اوراق مشارکت (قرضه) دولتی و شرکتی، گواهی سپرده (CDs)، سهام ممتاز و اوراق بهادار وثیقه می‌شود.

اوراق بهادار مربوط به حقوق صاحبان سهام سود مالکیت در اختیار سهام داران شرکت سهامی را نشان می‌دهد. برخلاف دارندگان اوراق بدهی که عموماً فقط سود و ارزش اسمی دریافت می‌کنند، دارندگان سهام قادر هستند تا از سود سهام خود منفعت کسب کنند.

معادل‌ انگلیسی اوراق بهـادار عبارت است از:

Security

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سوالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت در چیست؟

اوراق قرضه و اوراق مشارکت دو ابزار مهم در تأمین مالی بازارهای سرمایه هستند. این دو کارکرد متفاوتی اما بسیار نزدیکی در بازار سرمایه دارند. در این مقاله به توضیح هر کدام و تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت می‌پردازیم.

اوراق قرضه چیست؟

این اوراق ابزاری با درآمد ثابت است که نشان دهنده وامی است که توسط یک سرمایه‌گذار به وام گیرنده (معمولاً شرکتی یا دولتی) پرداخت می‌شود. این اوراق توسط شرکت‌ها، شهرداری‌ها، ایالت‌ها و دولت‌های مستقل برای تأمین اعتبار پروژه‌ها و عملیات استفاده می‌شود. جزئیات اوراق شامل تاریخ پایان زمانی است که اصل وام به صاحب اوراق پرداخت می‌شود و معمولاً شامل شرایط پرداخت سود متغیر یا ثابت است که توسط وام گیرنده پرداخت می‌شود. این اوراق واحدهایی از بدهی شرکت‌ها است که توسط آن‌ها صادر و به عنوان دارایی قابل معامله اوراق بهادار می‌شود.

از آنجا که این اوراق به طور سنتی نرخ بهره ثابت را به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند، از این اوراق به عنوان یک ابزار با درآمد ثابت یاد می‌شود. نرخ بهره بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ متغیر یا شناور نیز اکنون کاملاً رایج است. قیمت اوراق با نرخ بهره رابطه معکوس دارد: وقتی نرخ بالا می‌رود، قیمت آن‌ها کاهش می‌یابد و بالعکس. همچنین این اوراق دارای تاریخ سررسید است که در آن زمان مبلغ اصلی باید به طور کامل بازپرداخت شود.

نحوه کار اوراق قرضه

از این اوراق معمولاً به عنوان اوراق بهادار با درآمد ثابت یاد می‌شود و یکی از سه کلاس دارایی است که سرمایه‌گذاران معمولاً با کلاس‌های دیگر مانند بازار سهام و پول آشنا هستند. بسیاری از اوراق قرضه شرکتی و دولتی به صورت عمومی معامله می‌شوند. مابقی فقط بدون نسخه (OTC) یا به طور خصوصی بین وام گیرنده و وام دهنده معامله می‌شوند.

هنگامی که شرکت‌ها یا نهادهای مالی برای تأمین مالی پروژه‌های جدید، حفظ عملیات مداوم یا تأمین مالی مجدد بدهی‌های موجود به جمع آوری پول نیاز دارند، ممکن است مستقیماً به سرمایه‌گذاران اوراق قرضه بدهند. وام گیرنده (ناشر) اوراقی را منتشر می‌کند که شامل شرایط وام، سود پرداختی و زمان بازپرداخت وجوه وام گرفته شده (اصل اوراق) است (تاریخ سررسید). پرداخت سود بخشی از بازدهی است که دارندگان این اوراق بابت وام وجوه خود به ناشر کسب می‌کنند. نرخ سود تعیین کننده پرداخت را نرخ کوپن می‌نامند.

قیمت اولیه اکثر اوراق بهادار معمولاً با توجه ارزش اسمی هر اوراق تعیین می‌شود. قیمت واقعی اوراق بهادار به عوامل مختلفی بستگی دارد: کیفیت اعتباری ناشر، مدت زمان انقضا و نرخ کوپن در مقایسه با شرایط نرخ بهره عمومی در آن زمان. ارزش اسمی اوراق همان چیزی است که پس از سررسید اوراق به وام گیرنده بازپرداخت می‌شود.

بیشتر اوراق پس از انتشار توسط دارنده اوراق بهادار به سرمایه‌گذاران دیگر قابل فروش است؛ به عبارت دیگر، یک سرمایه‌گذار اوراق قرضه لازم نیست که این اوراق را تا تاریخ سررسید آن نگه دارد. همچنین خرید مجدد اوراق توسط وام گیرنده در صورت کاهش نرخ بهره یا بهبود اعتبار وام گیرنده معمول است و می‌تواند اوراق جدید را با هزینه کمتری منتشر کند. توجه داشته باشید این اوراق در ایران عرضه نمی‌شوند.

اوراق مشارکت چیست؟

اوراق مشارکت اوراق بهادار بانام یا بی‌نامی است که به قیمت اسمی و برای مدت زمان معین منتشر شده و سرمایه‌گذار نسبت به قیمت اسمی و مدت‌زمان مشارکت در سود حاصل از پروژه‌ها سهیم می‌شود. این اوراق به مانند یک بدهی است که منتشر کننده آن تعهد می‌دهد در بازه‌های زمانی معین مبلغی که در اوراق ذکر شده به عنوان سود به سرمایه‌گذار پرداخت کند.

دولت و شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و مؤسسات غیردولتی، شرکت‌های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولید و … از جمله نهادهایی هستند که این اوراق را منتشر می‌کنند. شرکت ابتدا پروژه را بررسی کرده و در صورت داشتن توجیه اقتصادی اقدام به انتشار این اوراق می‌نماید.

مهم‌ترین ویژگی‌های اوراق مشارکت چیست؟

بانام یا بی‌نام: اوراق بانام تنها به نام دارنده آن است، اما اوراق بی‌نام مانند چک در وجه حامل است.
قابلیت تبدیل به سهام: اوراقی که توسط ناشر بورس عرضه شده و در زمان سر رسید به سهام تبدیل می‌شود.
قابل تعویض با سهام: این اوراق توسط شرکت‌های سهامی عام منتشر می‌شود و در زمان سر رسید با اوراق بورسی تعویض می‌گردد.

تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت چیست؟

مهم‌ترین تفاوت اوراق قرضه و مشارکت این است که اوراق قرضه به دلیل مشخص بودن میزان بهره با روش‌های بانکداری اسلامی مطابق ندارد. همچنین این اوراق برای وام گیرنده هیچ محدودیتی را ایجاد نمی‌کند.

در اوراق مشارکت سودی که دریافت می‌شود در طرح‌های عمرانی یا تولیدی به کار برده می‌شود و میزان سود قطعی بعد از پایان یافتن کار و محاسبه به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.

ناشران اوراق قرضه در بازارهای جهانی ریسک سرمایه‌گذاری بیشتری دارند. اوراق قرضه دولتی کم‌ریسکتر و با بهره پایینتری هستند، اما اوراق قرضه شرکت‌های خصوصی، دارای نرخ بهره بالاتری هستند. توجه داشته باشید این مورد با توجه به رتبه‌بندی شرکت‌های خصوصی مشخص می‌شود. شرکت‌هایی که ریسک بالاتری دارند، نرخ بهره اوراق قرضه در آن‌ها بالاتر است.