رفتار هیجانی در بازارهای مالی

«قوانین خلق‌الساعه»؛ موتور محرکِ رفتارهای هیجانی

مدیریت رفتار هیجانی در دوره‌های پرتلاطم بازار با ایجاد قوانین خلق‌الساعه، تنها نااطمینانی در خصوص چهارچوب نهادی بازار را برای سرمایه‌گذاران بیشتر می‌کند و در بلندمدت به زیان بازار خواهد بود؛ از این‌رو یکی از مشکلات اساسی این قوانین ماندگاری آن‌ها حتی پس از فروکش کردن هیجانات و از بین رفتن ریسک مربوطه است و به نحوی که در بسیاری از موارد سرمایه‌گذار امکان پیش‌بینی زمان رفع محدودیت را ندارد.

به گزارش بیداربورس مدیر دارایی‌های شرکت تامین سرمایه امید با بیان اینکه قابلیت پیش‌بینی‌پذیری برای یک دارایی مالی و یا یک بازار مالی از مهم‌ترین ویژگی‌های مطلوب برای سرمایه‌گذاران است، گفت: در صورت وجود ریسک و یا نااطمینانی، سرمایه‌گذاران خواهان صرف ریسک متناسب هستند و افت بازار با افزایش ریسک در هر دوره‌ای بسیار طبیعی خواهد بود.

میلاد رحمانیان در این‌باره افزود: در چند ماه گذشته، بسیاری از شرکت‌ها با برگزاری مجامع و انتشار صورت‌های مالی، اطلاعات به روزتری را به سرمایه‌گذاران انتقال دادند، اما نوسانات اخیر بازار بیشتر ناشی از انتظارات سرمایه‌گذاران و ریسک‌های کلان پیش رو در سه‌ماهه آتی است و در کوتاه مدت بهترین راه برای حمایت از بازار، کاهش ریسک و نااطمینانی و در بلندمدت ایجاد ابزارهای پوشش چنین ریسک‌هایی برای فعالان بازار است.

وی بیان کرد: روش‌های مدیریت رفتار هیجانی سرمایه‌گذاران هم در بازارهای داخل و هم در بازارهای خارج دارای سابقه طولانی هستند که از ایجاد محدودیت معاملات نماد تا محدود سازی برخی از حاضران بازار و یا تغییر ریزساختار بازار را در برمی‌گیرد.

رحمانیان با بیان اینکه روش مناسب کنترل هیجان در هر بازار به نوع هیجان و مهم‌تر از آن به نحوه تخمین ریسک توسط فعالان بازار بستگی دارد، افزود: اگرچه روش‌های علمی نظیر مدل‌سازی عامل بنیان (Aggent Bassed) برای تحلیل و شبیه‌سازی رفتار سرمایه‌گذاران تحت شرایط مختلف وجود دارد، اما درک رفتار سرمایه‌گذاران در بازارهای داخلی را می‌توان به‌سادگی در نبود موفقیت سیاست‌گذار در کنترل هیجانات در دوره‌های گذشته و پیش‌بینی تکرار اتفاقات گذشته دید.

مدیر دارایی‌های شرکت تامین سرمایه امید تصریح کرد: با توجه به لحاظ کردن تجربه دوره‌های قبل در انتظارات سرمایه‌گذاران، نباید انتظار داشت روش‌های ایجاد محدودیت، حتی همان تأثیر حداقلی دفعات قبل را بر بازار بگذارد. همچنین در چنین شرایطی محدود کردن بازارهای مالی تنها سرمایه‌گذاران را رفتار هیجانی در بازارهای مالی به بازارهای غیررسمی و ناایمن هدایت خواهد کرد که سیاست‌گذار هیچ‌گونه کنترلی بر آن نداشته و نتیجه آن زیان اقتصادی به صنعت واسطه‌گری مالی و کاهش عمق بازار خواهد بود.

به گفته این کارشناس بازارسرمایه؛ ارائه راهکار، مستلزم درک نیازها و دغدغه‌های سیاست‌گذار است. همچنین اثرات متقابل بازارهای مالی و بخش واقعی اقتصاد در دوره‌های پرتلاطم و چسبندگی قیمت‌ها از دغدغه‌های اصلی سیاست‌گذاران بوده و کشف نرخ در یک بازار مالی محدود و آن هم با افزایش شدید در یک دوره کوتاه برای سیاست‌گذار قابل قبول نخواهد بود، در نتیجه افزایش عمق بازار در بلندمدت می‌تواند مهم‌ترین راهکار قابل‌اتکا برای کنترل هیجانات و کشف قیمت واقعی متغیرهای اقتصادی باشد.

وی اظهار کرد: مدیریت رفتار هیجانی در دوره‌های پرتلاطم بازار با ایجاد قوانین خلق‌الساعه، تنها نااطمینانی در خصوص چهارچوب نهادی بازار را برای سرمایه‌گذاران بیشتر می‌کند و در بلندمدت به زیان بازار خواهد بود؛ از این‌رو یکی از مشکلات اساسی این قوانین ماندگاری آن‌ها حتی پس از فروکش کردن هیجانات و از بین رفتن ریسک مربوطه است و به نحوی که در بسیاری از موارد سرمایه‌گذار امکان پیش‌بینی زمان رفع محدودیت را ندارد.

رحمانیان در ادامه افزود: نرخ ارز، بهره بانکی و نرخ مواد اولیه از مهم‌ترین متغیرهای تاثیرگذار بر پیش‌بینی ارزش دارایی‌های مالی هستند که در حال حال حاضر از دیدگاه سرمایه‌گذاران با ریسک بالایی روبرو هستند؛ اگرچه ریسک قطعی برق، کرونا، روند جنگ اوکراین و تاثیر آن بر تورم کشورهای غربی و سیاست‌های پولی آن‌ها از سایر ریسک‌های پیش رو هستند، اما به نظر می‌رسد، نبود ابزارهای کنترل ریسک به ویژه برای مدیران سرمایه‌گذاری، مهم‌ترین معضل حال حاضر بازار است.

این فعال بازارسرمایه در پایان گفت: ارائه ابزارهای ساده و کارآمد جهت کنترل ریسک‌های کلان نظیر تورم، نرخ ارز و . می‌تواند مانع انباشت تقاضای اشتباه در سایر بازارها شود و تجربه حضور هیجانی در بازار طلا برای پوشش ریسک ارز و حضور در بازار سهام برای پوشش تورم می‌تواند درس‌های مهمی برای درک اهمیت موضوع داشته باشد.

روانشناسی بازار و عوامل تأثیرگذار بر رفتار معامله گران

عوامل مختلفی در بازار سرمایه و بورس تأثیرگذار هستند، از جمله آن‌ها می‌توان به علل ذهنی سرمایه‌گذاران اشاره کرد. افکار، احساسات و همچنین نظم و انضباط، ذهنیت افراد را شامل می‌شود که برای شروع سرمایه‌گذاری باید کنترل گردند. دو احساس ترس و طمع اثرات نامطلوبی را در سرمایه‌گذاری به وجود می‌آورند. روانشناسی "بازار سرمایه" به افراد کمک می‌کند تا به صورت منطقی بهترین و عاقلانه‌ترین تصمیمات را بگیرند.

عوامل موثر بر روانشناسی بازار سرمایه را بهتر بشناسیم

شاخص بورس

شاخص بورس نمایانگر وضعیت کلی بازار در یک مقطع مشخص می‌باشد. در بازار خرسی و یا اصطلاحاً ریزشی تا حد امکان از معامله کردن خودداری کنید. هنگامی که شاخص منفی می‌‎باشد و هر روز عددهای منفی و رنگ‌های قرمز در تابلو، مقابل دیدگان فعالین بازار قرار می‌گیرد، این دستور به ذهن سرمایه‌گذاران صادر می‌شود که سرمایه موجود در بازار، از بین خواهد رفت. معامله‌گران، مخصوصاً افراد کم تجربه، سهام خود را با زیان بسیار می‌فروشند و معاملات هیجانی را در پیش می‌گیرند. عقل سلیم حکم می‌کند که در چنین بازاری اقدام به معامله و خرید سهام نکنید، صبر کنید تا شاخص بورس و کلیت بازار متعادل شود.

بدبینی و یا خوش‌بینی افراطی

از عوامل دیگر که بر روانشناسی و رفتار معامله‌گران بازار بورس موثر است، می‌توان به خوش‌بینی و بدبینی افراطی نسبت به بازار بورس اشاره کرد. این موضوع توانایی دارد تا اکثریت معامله‌گران را دچار اشتباه رفتاری و ذهنی کند. تجربه ثابت کرده است زمانی که کلیت افراد جامعه و فعالین بازار در مورد بازار بورس اظهار خوش‌بینی می‌کنند، طمع و تعصب جای تحلیل و بررسی را خواهد گرفت. اکثریت معامله‌گران خرد بازار و افراد بی‌تجربه در بازار بورس که به خاطر اخبار خوشایند وارد بازار می‌شوند، معاملات هیجانی در قیمت‌هایی را شروع می‌کنند که هیچ‌گونه توجیه تحلیلی و مناسبی برای خرید نخواهند داشت. در این زمان افراد باتجربه و بازیگردانان اصلی سهام به جای خرید، شروع به فروش و ذخیره سود ناشی از خریدهای قبلی خود می‌کنند. این حالت معمولاً در آخر یک روند پر قدرت صعودی دیده می‌شود، جایی که اکثریت قیمت سهام بازار در حباب قرار دارد و از لحاظ قیمتی دیگر در این قیمت‌ها ارزنده نمی‌باشند.

امکان دارد خلاف این اتفاق نیز رخ دهد، زمانی که کلیه فعالین بازار و افراد جامعه از روند بازار بورس اظهار ناامیدی و یأس می‌کنند، اکثریت معامله‌گران خرد و افراد بی‌تجربه فروش‌های هیجانی را شروع می‌کنند. در این زمان افراد با تجربه و بازیگردانان اصلی سهام مختلف، شروع به خریدهای عمده به صورت نامحسوس خواهند کرد. در انتهای این حالت یک روند پر قدرت نزولی و ریزشی اتفاق می‌افتد، جایی که شاخص کل و اکثریت سهام بعد از یک ریزش قیمتی زیاد، در حال متعادل شدن می‌باشد و قیمت آن‌ها بسیار ارزنده است.

داشتن استراتژی مدون

دیگر عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله‌گران، داشتن استراتژی مدون است. تنها افرادی که برای رسیدن به اهداف خود برنامه و استراتژی منظم داشته‌اند، به جایگاه بالایی دست یافته‌اند. ذهن و فکر انسان زمانی که دچار سردرگمی می‌شود، بیشتر بر اساس هیجانات و احساسات رفتار می‌کند. اما زمانی که از قبل برنامه‌ریزی شده باشد، منطقی عمل می‌کند و خروجی عملکرد آن همان چیزی خواهد شد که انتظار می‌رود. بازارهای مالی و بورس نیز از این قائده مستثنی نیستند. معامله‌گری که قبل از خرید یک سهم و درگیر کردن سرمایه خود، آن را مورد تحلیل و بررسی همه جانبه قرار می‌دهد، مسیری را تا رسیدن به اهداف قیمتی، برای خود ترسیم خواهد کرد؛ در نتیجه هیچ زمانی دچار هیجانات و استرس نخواهد شد و در هر شرایطی از بازار، برای خود راهکاری دارد که بر اساس آن عمل خواهد کرد.

ترس و طمع

در بازار بورس ترس و طمع زمانی ایجاد می‌شود که شما سهمی را در یک قیمت مشخص خریداری کرده باشید و قیمت آن بعد از خرید شما، دچار افت قیمت شود. در این زمان مغز معامله‌گر به صورت ذاتی این فرمان را می‌دهد که سرمایه در حال از بین رفتن است و همین امر باعث به وجود آمدن استرس برای سرمایه‌گذار خواهد شد.

صبور بودن در معاملات

از دیگر عوامل موثر در روانشناسی بورس صبر کردن در بازارهای مالی است. در بازار بورس شاهد بسیاری از افراد خواهیم بود که می‌خواهند ره صد ساله را یک شبه طی کنند و پول زیادی را در مدت زمانی کم بدست آورند. همین تفکر و دید غلط اولیه باعث می‌شود که ذهن معامله‌گر صبور نباشد و با اندکی منفی شدن سهم خریداری شده، آن را با زیان بفروشد و همین روش را نیز ادامه می‌دهد تا جایی که بخش زیادی از سرمایه اولیه خود را از دست خواهد داد. بازار بورس، جای یک شبه پولدار شدن نیست. باید صبر پیشه کرد و از همان ابتدای خرید با تعیین یک مدت زمان مشخص جهت نگهداری سهم، ذهن را مهیا و آماده‌ی صبر نمود.

داشتن برنامه تنظیم شده

یکی از عواملی که بر روند سرمایه‌گذاری شما تأثیر مطلوب دارد، داشتن برنامه‌ای مداوم است که به کمک آن بتوانید هیجانات و احساسات خود را کنترل کنید و با دید منطقی در مسیر سرمایه‌گذاری قدم بگذارید. سرمایه‌گذاری که برنامه‌ای تدوین شده و اصولی داشته باشد، دچار ترس و استرس نمی‌شود و در شرایط مختلف می‌داند چه سهامی را در چه زمانی خریداری کند و یا از چه خدماتی استفاده نماید.

برای موفقیت در بازار سرمایه به موارد زیر توجه کنید:

- تحلیل بنیادی
- تحلیل تکنیکال
- تجربه فردی
- شناخت رفتار معامله‌گران و روانشناسی بازار بورس

این عوامل مانند پایه‌های یک صندلی می‌باشند و در صورت عدم وجود یک پایه، معامله‌گر به هنگام نشستن بر روی این صندلی به زمین خواهد افتاد.

دولت و مجلس به دنبال ثبات بورس هستند / پرهیز سهامداران از رفتارهای هیجانی

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به لزوم پرهیز سهامداران از رفتارهای هیجانی گفت: دولت و مجلس به دنبال ایجاد ثبات در این بازار هستند.

علی رضایی با اشاره به وضعیت کنونی بازار سهام به ایسنا گفت: بورس بصورت طبیعی باید نوسان داشته باشد بر همین اساس افرادی که وارد این بازار می شوند به هیچ وجه نباید در تصمیمات رفتار هیجانی نشان بدهند.

وی افزود: شاخص بورس یک روز سبز و یک روز هم قرمز می رفتار هیجانی در بازارهای مالی شود، گاهی ارزش نمادها افزایش و گاهی هم کاهش پیدا می کند و با نوسان همراه است. این نوسانات نباید خیلی در رفتار سهامداران تاثیر داشته و باید ثابت باشد. هم مجلس و هم دولت به دنبال این هستند که در بازار ثبات ایجاد کنند.

رضایی عنوان کرد: هم در صحن مجلس و هم در کمیسیون اقتصادی بطور خاص برای توجه ویژه به سرمایه گذاران خرد جلساتی برگزار می شود. با توجه به اینکه بسیاری از افراد از سال گذشته تاکنون کد بورسی دریافت کرده و وارد بازار سرمایه شدند، امید داریم تا روزهای خوب بورسی را شاهد باشیم و مردم هم از نگرانی خارج شوند.

شما هم میتوانید مانند این اعضای ویژه از هوش مصنوعی لذت ببرید.

مهرداد پیروزی

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

سلام وقت بخیر ضمن تشکر از زحمات شما 1-نرم افزار ربات بسیار عالی است 2-فیلم آموزشی بسیار ساده و کامل آموزش می دهند 3-قابلیتهای نرم افزار جهت ذخیره اندیکاتور های پرکاربرد و روزانه بسیار کمک کننده هستند 4-در بخش توضیحات اندیکاتورها اگر توضیحات تکمیل کننده بیشتر شود تا با تحلیلی که خودمان انجام داده ایم مقایسه کنیم و سپس به خرید یا فروش یا نگهداری سهم اقدام کنیم بسیار خوب می شود 5- چرا سهام صندوق های سرمایه گذاری ETF آنلاین در لیست سهام ربات وجود ندارد؟ 6-چرا اسامی سهامی که تازه عرضه اولیه شدند در لیست وجود ندارد(و ما مجبور هستیم در سایر سایتها هم اشتراک بخریم در این مواقع) با تشکر و احترام

هومن خوشنویس

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

خدارا شکر که وصل شدید.خیلی احساس خطر میکردم.مدتی است با تحلیلهای تکنیکالتون توانسته ام به موقع فروش بزنم یا خرید بکنم

عیسی شایسته

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

سلام واقعا خیلی مرسی و ممنون از بررسی و پیگیری سریعتون بله الان دقیقا مثل قبلا درست شد واقعا عالی هستین و ازتون خیلی ممنون و سپاسگزارم

امین فرج مشائی

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

سلام و احترام از زحمات شما بسیار ممنونم. مثل همیشه کار با سهام بین همیشه برایم مفید و سود ساز هست

محمد حسن ژند

تاریخ عضویت: 1 سال پیش

سلام. ضمن عرض تشکر وخسته نباشید خدمت شما وتیمتون. بسیار خوشحال و خوشوقت شدم که در این حد عالی و خوب کار میکنید و عرض خسته نباشید. فقط اگر اشتباه نکنم در تبلیغتون نوشته شده بود بررسی حجم کریپتو کارنسی ها و اعلان افزایش حجم یا حجمهای مشکوک. من درفیلترهای خوبتون ندیدمش . راهنمایی بفرمائید بسیار ممنون میشم

رضا عصاری

تاریخ عضویت: 1 سال پیش

ضمن آرزوی سلامتی برای شما و سایر همکاران محترمتان ، جا داره از زحمات شما در جهت راه اندازی "سایت ارزشمند سهام بین" تشکر کنم . ضمنا علیرغم همه ی مزایایی که داره ، یه مشکل کوچیک در برخی سهام مشاهده میشه ، اونم اینه که قیمت های برخی سهام که قبلا در اوج بودند با اون چیزی که در تکنیکال نشون داده میشه متفاوته‌ . در مجموع از همه ی عوامل مجموعه ی سهام بین کمال تشکر رو دارم. ضمنا از میشه نظرتون رو راجع به سهم ساروم ارائه بدین. ممنون

Mostafa Aletaha

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

درود بر شما. وقت بخیر. سایت خوبی رو راه اندازی کردین و امکانات خوبی رو فراهم کردین. یه پیشنهاد داشتم اونم اینه که قسمت تحلیل تکنیکال، شاخص ها و دلار و طلا جاش واقعا خالیه. منظورم از شاخص هم شاخص تمام گروه های معاملاتی بازار سهام ایران هستش.اگه لطف کنین این ها رو اضافه کنین بخش تحلیل تون کامل کامل میشه.

Abbas Ahmadi

تاریخ عضویت: 1 سال پیش

سلام . تبریک به شما . ویدیو رفتار هیجانی در بازارهای مالی های آموزشی بسیار بسیار عالی و کاربردی هستند. خیلی خوشحالم که این دوره را تهیه کردم. واقعا لذت بردم . الان با لذت در تایم بازار پلک نمی زنم و استفاده می کنم. خدا خیرتان بدهد و زنده باشید. متون و گویندگی جذاب ، عالی وشیوا وخلاصه است. لطفا خسته نشوید . خدا قوت

هادی مصطفایی

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

سلام وقت بخیر من در حال آموزش از طریق فیلمهای آموزشی سایت شما هستم خیلی خیلی ممنون و خسته نباشید . یه سوال الان که بایننس برا ایرانیا پرید صرافی جایگزین معرفی میکنید؟ ممنون از لطفتون

زهرا عباس زاده

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

اززمانیکه ازپلتفرم شما استفاده میکنم، کمتراحساساتی وشتابزده خرید وفروش میکنم و امیدوارم بتدریج بتوانم معامله گر خوبی شوم. سپاسگزارم.

حسن صبحدل

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

با سلام بر دوستان خوب گروه سهام بین، و اقع برنامه تون عالیه یک پیشنهادی داشتم اگر مکنه فیلتری بگذارین برای پیدا کردن میزان همبستگی سهام با شاخص کل

صدیقه محمدیان

تاریخ عضویت: 1 سال پیش

باسلام وضمن خسته نباشیدبابت تمامی زحمتهاتون..این برنامه بی نظیره. انشالله بتونم بااستفاده ازاین ربات سودخوبی کسب کنم😊😊😊😊

مهدی‌ پورفاضل‌

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

واقعا تشکر از تیم و گروهتون. به بهترین شکل ممکن علمو در اختیار قرار دادید. اونقد کار تیمتون خوبه که هر لحظه علاقمند تر میشم به تحلیل. و حیف که توی این چند ماه بدون تحلیل و توجه به اندیکاتور ها اقدام به خرید میکردیم. انشالله که ضرر ها جبران بشه. خواستم یه تشکری بکنم. و به خیلی از دوستان هم معرفی کردم سایتتونو. فقط یچیز کمه توی این طراحی. نوتیفیکیشن برای ورود و خروج سهمی که انتخاب میشه توی پرتفوی. ای کاش امکان این موضوع بود. و یه چیز دیگ هم یه فیلتر مجزا که ترکیب چند تا اندیکاتور سهمو توی موقعیت خرید قرار بده. بازم سپاس.🙏🙏

هادی نصیرزاده

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

سلام روز بخیر دوستان عزیز پیشنهاد و تقاضایی داشتم براتون اولا بابت ربات بسیار ممنون بسیار عالی هست و اگه امکان داشته باشه که جفت ارز های فارکس رو هم اگه ساپورت کنید فوق العاده میشه سپاس از زحمات شما

afshin matinpour

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

سلام ٔ شب به خیر با سپاس فراوان از زحمات گروه متخصص و با دانش سهام بین و سپاس ویژه از فیلمهای آموزشی رمز ارزها خواهشمندم در صورت امکان ترتیبی اتخاذ نمایید تا اکانت (پرتفوی من) نیز در قسمت تحلیلگر ارزهای دیجیتال ایجاد گردد. مجددا از تلاش و زحمات تمامی دوستان واعضای گرانقدر در سایت بسیار محبوب (سهام بین ) صمیمانه سپاسگرارم . تندرست و پاینده باشید. متین پور

Majid Mohamadi

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

سلام خدمت جناب محمدی عزیز اپدیت سایت و تحلیلگر بورس تهران خیلی خوب انجام شد و یکسری کمبود هایی که تحلیلگر داشت بخوبی رفع شد میتونم ۴-۵ مورد رو براتون نام ببرم و بابتش هم ازتون تشکر میکنم فقط اینکه قسمت object tree حذف شده و اگر بخوایم اندیکاتوری رو محو کنیم و سپس بیاریمش امکانش وجود نداره میخواستم ببینم این قسمت(object tree) رو اضافی نمیکنید؟ 🌺بازم ازتون ممنونم 🌺

امین فرج مشائی

تاریخ عضویت: 2 سال پیش

سلام و احترام، امروز عضویت ویژه را گرفتم و واقعاً خداقوت و دست مریزاد بابت زحماتی که می کشید

منشاء رفتارهای هیجانی اقتصادی مردم کجاست؟

ایسنا/مرکزی مدیر گروه اقتصاد دانشگاه اراک دلیل رفتارهای هیجانی مردم در بازارهای مالی را بی ثباتی اقتصادی و عدم اعتماد به آینده تورمی عنوان کرد.

کاوه درخشانی در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: در شرایط بی ثباتی اقتصادی و عدم اعتماد به آینده تورمی، خود به خود پول به اصطلاح داغ می شود و افراد تمایلی به نگهداری پول نقد ندارند و مدام به دنبال تبدیل پول خود به دارایی و سرمایه هستند.

وی افزود: در واقع در شرایط تورمی، افراد تمایل دارند مدام دارایی های خود را تبدیل به دارایی های دیگر کنند و به همین دلیل است که رفتارهای هیجانی در بازارهای مالی مشاهده می شود.

مدیر گروه اقتصاد دانشگاه اراک تصریح کرد: مهمترین نکته ای که در این خصوص مطرح می شود این است که برای رفع این مشکل باید انتظارات تورمی بهبود پیدا کرده و سیاست گذاری های درست انجام شود و حتی اگر این اتفاق نمی تواند درست انجام شود عملا محدودیتی در مسیر فعالیت های با ثبات و فعالیت های تولیدی نیز قرار نگیرد.

درخشانی بیان کرد: در برخی شرایط، اقتصاد جامعه بی ثبات است، اما در این شرایط مانع و محدودیتی هم بر سر راه فعالیت تولیدی وجود ندارد، در مقابل در برخی از مواقع در عین حال که شرایط بی ثبات است، علاوه بر محدودیت های بر سر راه فعالیت های تولیدی یا انگیزه های سودجویانه، طوری توسط مسئولین عمل می شود که به دلیل موانع و محدودیت ها فعالیت های سفته بازانه نیز تشدید می شود.

وی در این رابطه توصیه خود را اینگونه مطرح کرد: در این مسیر پیشنهاد می شود حداقل موانع بر سر راه مسیرهایی که باعث می شود قسمتی از این سرمایه به سمت بخش واقعی اقتصاد و تولید مثمر حرکت کند،

رفتار هیجانی عامل قرمزی بازار

بازار سرمایه طی روزها و هفته‌های اخیر اصلاحات عمیقی به خود دیده و یکی از نکات قابل توجه و تامل در خصوص افت در بازارهای سرمایه این است که بسیاری از سهامداران بدون تحلیل و منطق درست و صرفا تحت تاثیر جو بازار رفتارهای هیجانی از خود نشان می‌دهند که باعث افزایش فشار فروش در بازار می‌شود. این رفتارهای هیجانی اولین تاثیر منفی را بر روی خود شخص می‌گذارد چراکه افزایش فشار فروش باعث کاهش قیمت‌ها و افت شاخص همچنین بی‌اعتمادی دیگر سهامداران به بازار سرمایه می‌شود.

از سوی دیگر رفتارهای هیجانی در بازارهای مثبت نیز باعث افزایش بی‌مورد قیمت‌ها و رشد نامتعارف شاخص می‌شود که نتیجه‌ای جز اصلاح عمیق و عدم توانایی کنترل روند بازار را نخواهد داشت. توجه به این نکته لازم است که در دوران ریزش و یا رشد بی‌رویه شاخص و قیمت سهام هیچ کدام از دارایی‌ها تفاوتی با دارایی دیگر از لحاظ ذاتی نداشته و رفتار به اصلاح گله‌ای سهامداران باعث رشد و یا افت تمامی سهم‌ها به صورت همزمان خواهد شد.

لازم به ذکر است که در برخی موارد رفتار هیجانی سهامداران ناشی از برآورده نشدن انتظارات خوش‌بینانه آنها از روند سوددهی سهم است که عملا سوددهی سهام را به تحلیل‌های موجود در بازار ارجع می‌بینند.

در کل باید به این نکته توجه داشت که صبر و کاهش رفتار هیجانی یکی از اصلی‌ترین عوامل موفقیت و ماندگاری در بازار سرمایه است که می‌تواند مانع از رسیدن ضررهای سنگین به سهامداران شود.

از راه‌های کاهش رفتار هیجانی افزایش دانش سرمایه‌گذاری و دانش روانشناسی معامله‌گیری است زیرا؛ اصلی‌ترین عاملی که باعث می‌شود معاملات وارد رفتارهای هیجانی بشود تبعیت از احساسات به جای منطق در معاملات است. همچنین سهامداران می‌توانند با ایجاد یک استراتژی سرمایه‌گذاری درست با کمک مشاوران حرفه‌ای بازار سرمایه نسبت به کنترل حرفه‌ای هیجانات و رفتارهای خود در این بازار اقدام کنند.