بازار اولیه چیست؟

عرضه اولیه چیست؟

این شرکت‌ها احتمالا چند سالی است که هم فعالیت خوب داشته‌اند و احتمالا سهامشان هم در آن موقع دست یک عده خاصی بوده است ولی تا روز عرضه اولیه سهام این شرکت‌ها هنوز در بورس معامله نشده است.

اگر شما نیمه اسفند ماه ۹۸، برای بازار اولیه چیست؟ سهام عرضه اولیه، یک میلیون تومان وارد بورس می کردید، به طور قطعی و صد درصدی تا نیمه فروردین ۹۹ (یعنی در کمتر از یکماه)، ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان سود می کردید!

یکی از مواردی که برای سرمایه گذاران بورس، مخصوصاً سرمایه گذاران تازه وارد بورس همیشه جذابیت دارد خیلی‌ها اعتقاد دارند که عرضه‌های اولیه در بورس هدیه ی سازمان بورس به ماست یعنی ما هرچی بخریم به احتمال خیلی بالایی سود کرده‌ایم، واقعیت هم همین است.

خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ چیست؟

حداقل ۴۸ ساعت کاری قبل از انجام عرضه اولیه، اطلاعیه عرضه اولیه شرکت در سایت سازمان بورس یا فرابورس منتشر می گردد. در آن اطلاعیه حداکثر تعداد سهام قابل سفارش، تاریخ انجام عرضه اولیه، دامنه قیمت مجاز معین می گردد. در روز عرضه اولیه در سایت سازمان بورس اطلاعیه شروع دوره معاملات عرضه اولیه توسط ناظر بازار اعلام می گردد و شما به مدت ۲ ساعت فرصت دارید تا درخواست خود را ثبت نمایید. پس از پایان دوره سفارش سرمایه گذاران، سازمان بورس متناسب با تعداد متقاضیان و سقف تعداد سهام قابل عرضه شروع به تخصیص سهام به تمامی متقاضیان می نماید. فرض کنید کل تعداد سهام قابل عرضه ۵۰ میلیون سهم باشد و تعداد سرمایه گذارانی که درخواست خود را ثبت کرده اند ۵۰ هزار نفر باشد. از طرفی هر سرمایه گذار تا سقف ۲۰۰۰ هزار سهم اجازه درخواست خرید را داشته است. علی رغم اینکه کل سرمایه گذاران فوق ۲۰۰۰ سهم را درخواست داده اند اما به هر سرمایه گذار هزار سهم تخصیص داده خواهد شد. از زمان آغاز عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تا به الان اکثر عرضه های اولیه در سقف قیمتی انجام شده اند.

مراحل خرید عرضه اولیه به زبان ساده

در روز و زمان تعیین شده توسط سازمان بورس به روش زیر عمل می کنیم:

✔️گام اول: جست و جو کردن نماد مورد نظر (مثلا وآوا)

✔️گام دوم: وارد کردن حجم و قیمت سفارش

توجه کنید حتما باید در سقف قیمتی موردنظر باید برای عرضه اولیه ها سفارش ثبت کنید(مثلا برای سهم وآوا قیمت ۲۱۶۰ ریال)

✔️گام سوم: کلیک روی گزینه ی خرید و ثبت سفارش

بهترین زمان برای

فروش عرضه اولیه

چه زمانی است؟

بطور دقیق نمی توان برای فروش عرضه اولیه نظر داد.

فروش عرضه اولیه به دید شما بستگی دارد. یکی از حالت های زیر برای شما وجود دارد:

اول ، شما یک سهامدار هستید که می خواهید سود اولیه ی سهام را قبل از تعدیل شدن و منفی شدن سهم بگیرید.

دوم ، دید بلند مدت دارید و به پول خود در کوتاه مدت نیازی ندارید.

اگر جزو دسته ی اول هستید باید بگوییم بهترین زمان برای فروش سهم را باید با بررسی بنیاد سهم تشخیص داد یا می توانید منتظر بمانید و زمانی که حجم صف سهم کم شد و تشخیص دادید بزودی صف خرید سهم شکسته خواهد شد سهم را بفروشید. یک راه دیگر این است که شما وقتی دیدید سهمی، قیمت پایانی اش منفی شد، زمان فروش آن فرارسیده و اگر دید کوتاه مدت دارید آن را بفروشید.

برای شروع فعالیت بورسی خود به صفحه “از کجا شروع کنم؟” مراجعه فرمایید.

اگر جزو دسته ی دوم هستید بهتر است کاری به نوسانات کوتاه مدت سهم نداشته باشید و سهم را گوشه ی سبد سهام خود نگه داشته و مدتی بعد سراغ آن بیایید و سود خود را از سهم بگیرید. در ۹۹ درصد مواقع فروش سهم در بلندمدت سود بسیار مناسبی عاید شما خواهد کرد، ولی اکثر سهامداران علی الخصوص تازه واردها در زمان ریخته شدن صف خرید سهم، سهم را به دسته ی دوم افراد که دید بلندمدت دارند تقدیم می کنند!

مشکل‌گشای عرضه‌های اولیه چیست؟

یکی از مهمترین موضوعات در عرضه‌های اولیه این است که باید حداقل ۱۰ درصد عرضه شود. در شرکت‌های متوسط و بزرگ، حجم عرضه اولیه رقم قابل توجهی است و بنابراین نقدینگی بسیاری از بازار خارج می‌شود که مورد انتقاد سهامداران و سرمایه‌گذاران قرار گرفته است.

در سال ۱۳۹۹ همزمان با رونق بازار بسیاری از شرکت‌های خصوصی و همچنین شرکت‌های وابسته به نهادهای عمومی پذیرش و تعداد زیادی هم از اواخر ۱۳۹۹ تا اواسط ۱۴۰۰ در بازار سرمایه درج شدند اما به دلیل رکود بازار که از میانه‌های سال ۱۳۹۹، ترمز عرضه‌های اولیه کشیده شد، یکی از مسائل اصلی و دغدغه سهامداران خروج نقدینگی از بازار بود که البته مباحثی هم در مورد قیمت‌گذاری عرضه اولیه سهام وجود داشت.

درمورد روش‌های عرضه اولیه در یک دهه اخیر پیشرفت قابل توجهی داشته‌ایم، در زمانی معامله‌گران و کارگزاری‌ها عرضه‌های اولیه را خریداری و تخصیص می‌دادند. این موضوع رانت بزرگی در بازار سرمایه بود و سهامداران حقیقی و خرد از بازده عرضه‌های اولیه منتفع نمی‌شدند اما با تغییر روش به بوک بیلدینگ که روشی منصفانه‌تر است (هرچند با نمونه واقعی در دنیا تفاوت ساختاری دارد) حضور و استقبال سهامداران حقیقی و خرد را دیدیم و آنها نیز از سود عرضه‌های اولیه منتفع شدند و رانت هم از بین رفت. موضوع دیگر اینکه، اگر حجم بالایی شرکت در اواخر بهار و اوایل تابستان ۱۳۹۹ عرضه می‌شدند، شاهد شکل‌گیری چنین حبابی نبودیم. باید دید چرا پذیرش شرکت‌ها کند است و بسیاری از شرکت‌های پذیرش شده، نتوانستند عرضه اولیه داشته باشند. مهمترین مسأله به حجم و نحوه مقررات مربوط است.

فرآیند در سمت پذیرش نیازمند تنقیح قوانین و تسریع و تسهیل است یعنی ضرورت دارد شرکت‌ها در بازه زمانی بسیار سریع و کوتاه بتوانند پذیرش، آماده و عرضه شوند. در حال حاضر بورس‌ها، سازمان بورس، سازمان ثبت، ارزش گذاران (کارشناس رسمی و مشاوران ارزش گذاری دارای مجوز از سازمان بورس)، متعهد خرید و کارگزار و مشاور پذیرش درگیر فرآیند هستند. چابک‌سازی باید به صورت اصلاح فرآیندها صورت بگیرد البته در دستورالعمل‌های جدید فرآیند عرضه نسبت به قبل پیچیده‌تر و با ارکان بیشتر شده است درنتیجه انگیزه‌های شرکت‌ها برای پذیرش کم و به همین تبع عرضه‌های با قیمت ارزان و مناسب هم کاهش پیدا کرده‌اند.

یکی از مهمترین موضوعات در عرضه‌های اولیه این است که باید حداقل ۱۰ درصد عرضه شود. در شرکت‌های متوسط و بزرگ، حجم عرضه اولیه رقم قابل توجهی است و بنابراین نقدینگی بسیاری از بازار خارج می‌شود که مورد انتقاد سهامداران و سرمایه‌گذاران قرار گرفته است.

راهکاری که می‌تواند برای کاهش صف‌ها عرضه و تسهیل فرآیندها وجود داشته باشد در دو بخش قابل طراحی است؛ اولین بخش مقررات‌زدایی در پذیرش است و اینکه مراحل متمرکز شود یعنی بخشی از فرآیندها در سازمان بورس و بخشی دیگر در شرکت بورس و فرابورس صورت می‌گیرد که ادغام این فرآیندها یا حذف یکی از دو رکن می‌تواند مشکل گشا باشد. مسئله بعدی قیمت‌گذاری، فرآیندهای آن و همچنین تعهدات خرید و ‌. است که این مسئله هم به تسهیل نیاز دارد و راهکار هم اینکه عرضه اولیه از سمت عدد مشخص به میزان خرید تغییر پیدا کند، یعنی هر میزان سهام خریداری شد بر آن اساس عرضه صورت گیرد. خرید براساس تعداد یا رقم مشخص باشد. الزام عرضه اولیه ۵ یا ۱۰ درصد سهام شرکت‌ها شود تا قابلیت عرضه‌های بیشتر وجود داشته باشد بازار اولیه چیست؟ بازار اولیه چیست؟ و برخی از ارکان مانند متعهد خرید حذف و هزینه‌های عرضه اولیه برای ناشران کمتر شود. باید عرضه‌های اولیه را کوچک کنیم تا نقدینگی کمتری از بازار خارج شود. شرکت‌ها و ناشران جدید بتوانند وارد شوند، مردم هم درصورت تمایل سرمایه‌گذاری و از سود عرضه اولیه منتفع شوند و همچنین شرکت‌های پذیرش شده در صف عرضه معطل نمانند و از پیچیدگی‌های فرآیندهای آن به‌طور قابل توجهی کاسته شود در نتیجه این عدد می‌تواند برای شرکت‌های بزرگ حتی تا پایین‌تر از یک درصد هم کاهش پیدا کند البته این موضوع در دهه ۸۰ هم وجود داشته و عرضه‌های پایین یک درصد هم داشتیم.

بورس مسکن چیست؟ آیا خرید خانه از این مسیر ممکن می‌شود؟

نمودار تعداد معاملات مسکن از مدت‌ها پیش، روند نزولی را نشان می‌دهد. افزایش فاصله قیمت املاک با توان مالی مردم را می‌توان عامل اصلی آن دانست. هنوز هم این سوال وجود دارد که چگونه می‌توان با وجود این شکاف بزرگ، خرید خانه را برای مردم آسان‌تر کرد؟ برای رسیدن به جواب، باید روش‌های نوین کاهش قیمت مسکن و تقویت توان مالی متقاضیان خرید ملک را بررسی کنیم. روش‌‌هایی که تاکنون به کار گرفته نشده‌اند یا مردم آشنایی زیادی با آنها ندارند. در این مطلب، مسیر ساماندهی بازار مسکن از طریق بورس را باهم مرور می‌کنیم.

عناوین این مطلب

دیوار بین بورس و مسکن برداشته شده است

کارشناسان و سیاست‌گذاران بازارهای مالی، همیشه بورس و مسکن را دو بازار موازی و رقیب برای جذب نقدینگی مردم می‌دانستند. به طوری که اگر نقش بازارهای موازی دیگر همچون طلا،‌ ارز و نظام بانکی را در نظر نگیریم، با تحرک بازارسرمایه و هجوم منابع مالی مردم به بورس، بخش مسکن واکنش منفی نشان می‌داد و در مقابل با کاهش بازدهی شرکت‌های بورسی، آمار ساخت‌وساز و خریدوفروش صعود می‌کرد.

با افزایش زمان رکود در بازارمسکن و جذابیت‌های به وجود آمده در بازارسرمایه، بسیاری از مردم به سرمایه‌گذاری در بورس پرداخته و نقدینگی بسیاری را وارد این بخش کردند. این روند، ارزش سهام شرکت‌ها را افزایش داد و به رکوردشکنی‌های مداوم شاخص بورس منجر شد. در این میان سیاستگذاران به فکر استفاده از پتانسیل موجود در این بخش، برای کمک به توسعه بازارمسکن افتادند. آن‌ها در نهایت با هدف جذب نقدینگی مورد نیاز ساخت‌وساز و افزایش توان مالی متقاضیان خریدمسکن از طریق بازارسرمایه،‌ بورس مسکن را راه‌اندازی کردند.

بورس پنجم، تمام بخش‌های بازارمسکن را توسعه می‌دهد

بورس پنجم در ابتدای تابستان ۹۹ به‌طور رسمی راه­‌اندازی شد. در سرفصل فعالیت­‌های ابتدایی آن، عرضه املاک مازاد بانک‌­ها و دولت در دستور کار قرار گرفت. این تصمیم برای شتاب‌دهی در شکل‌گیری بورس مسکن و عرضه واحدهای بلااستفاده سازمان‌­های دولتی و بانک‌ها گرفته شد. هدف تصمیم این بود که سازمان‌های دولتی و بانک‌ها نتوانند با هدف بهره‌مندی از تورم مسکن، املاک مازاد نگهداری کنند. آن‌ها طبق روند جدید باید املاک خود را در بازاری رقابتی و شفاف به فروش می‌رساندند.

مشارکت مردم در ساخت پروژه‌های انبوه با سرمایه‌ خرد

طبق یک فرمول ساده، هرچه تولید و عرضه مسکن در کشور بیشتر شود، قیمت آن نیز کاهش می‌یابد. حالا در نظر بگیرید این تولید با استفاده از سرمایه و مشارکت خود مردم (ازطریق بورس مسکن) صورت بگیرد و عرضه آن نیز در فضایی شفاف و رقابتی انجام شود. نظارت بر تولید و عرضه بازار اولیه چیست؟ آن هم، توسط دستگاه‌های نظارتی فعال در بورس و مردم صورت بگیرد و همه برای تحقق بهترین بازدهی تلاش کنند.

اکنون این سوال پیش می‌آید که مردم چگونه می‌توانند با سرمایه‌های خرد، در ساخت یک پروژه انبوه شراکت کنند؟‌ شرط نخست تحقق این امر، حضور فعال سازندگان و انبوه‌سازان در بورس است. به این صورت که شرکت­‌های فعال در حوزه ساخت مسکن، با آغاز یک پروژه ساختمانی و پرداخت بخش عمده­‌ا‌‌ی از هزینه آن که بیشتر به خرید زمین معطوف می‌­شود، به انتشار اوراق مشارکت در ساخت می‌­پردازند. مردم با خرید این اوراق، به افزایش نقدینگی سازندگان کمک کرده و در سود حاصل از بهره­‌برداری پروژه شریک می‌­شوند.

روش‌های نوین و شفاف پیش فروش ملک در بستر بورس

این نوع سرمایه­‌گذاری علاوه بر اینکه سازندگان را برای تامین نقدینگی مورد نیازشان کمک می‌­کند، مردم را هم با هر میزان سرمایه­‌، در یک پروژه ساختمانی شریک می‌کند و سرمایه آنها را افزایش می‌­دهد. می‌توان گفت این نوع فعالیت، به نوعی پیش فروش ملک است که در فضایی شفاف و کارشناسی شده روی می‌­دهد. فضایی که امکان کلاهبرداری و سوداگری را هم از بین می‌برد.

در مجموع با انتشار اوراق مشارکت ساخت پروژه‌های ساختمانی، هم سازندگان با کمترین حاشیه سود نقدینگی خود را تامین می‌کنند، هم ارزش سهام خریداران این اوراق همسو با تورم رشد می‌کند. درنتیجه سرمایه‌ آنها از زیان ناشی از افزایش قیمت­‌ها در امان می‌­ماند. از طرفی این اوراق نیز با پیشرفت پروژه، گران‌تر می‌شوند. داد و ستد آن در بازارسرمایه، خود باعث ایجاد یک بازار ثانویه می‌شود و ارزش افزوده بسیاری برای مردم و فعالان این بخش به همراه می‌آورد.

خریدخانه از مسیر بورس کالا

چند ابزار و روش کاربردی دیگر برای خانه‌دار کردن مردم از مسیر بازارسرمایهوجود دارد. یکی از جذاب‌ترین آنها خرید متری مسکن در بورس کالا است که می­‌تواند به مرور مردم را صاحب خانه کند. به این صورت که مالک یک پروژه، واحدهای خود را در بورس کالا عرضه کرده و متقاضیان با خرید متری آن، بخشی از یک واحد را خریداری می‌کنند.

در این روش مردم به جای پس‌­انداز پول که با تورم اقتصادی حال حاضر کشور ارزش آن به سرعت کاهش می‌یابد، بخشی از یک ملک ساخته شده را خریداری کرده و گران شدن قیمت مسکن، آنها را از صاحب‌خانه شدن دور نمی‌کند. خوشبختانه این روش در بورس‌کالا فعال است و متقاضیان می‌توانند از این مسیر به خرید متری املاک بپردازند.

قراردادهای آتی، بهترین روش برای افزایش ساخت‌وساز

قراردادهای آتی بورس کالا مسیر دیگری است که متقاضیان خریدمسکن را از افزایش افسارگسیخته قیمت­‌ها در امان نگه می‌­دارد. در این قراردادها می­‌توان املاک عرضه شده را با موعد تحویل سال بعد خریداری کرد. به این صورت هم خریدار زیان ناشی از افزایش قیمت ملک را تجربه نمی‌کند، هم سازندگان می‌توانند با استفاده از نقدینگی به وجود آمده، پروژه‌های بعدی خود را آغاز کنند. حتی با ایجاد سازوکارهای پویا و اعمال قوانین اصولی، می‌توان این امر را به پیش فروش تبدیل کرد تا پروژه‌های در حال ساخت نیز از طریق قراردادهای آتی بورس کالا عرضه شوند.

مکان تهاتر مصالح ساختمانی با املاک نیز در بورس کالا وجود دارد. به این صورت که خریداران نیازهای اولیه ساخت مسکن یعنی سیمان، آهن، آجر و … را از طریق تابلوی معاملات بورس کالا خریداری کرده و در قالب قراردادهای آتی، هزینه آن را پرداخت کنند. همچنین می‌­توان برای تامین اعتبار این معاملات، فروش واحدهایی که در حال ساخت هستند را نیز وارد بورس کرده و این فرآیند را از طریق تهاتر پیش برد.

اوراق رهن اولیه و ثانویه تسهیلات مسکن

یکی از مرسوم‌ترین روش‌های تامین مالی برای خرید مسکن تسهیلات رهنی است. در تسهیلات رهنی، متقاضیان خرید ملک با دریافت وام و سپردن سند ملک خریداری شده به بانک، بازپرداخت مبلغ دریافتی را تضمین می‌کنند. این فرآیند را بازار اولیه رهنی میگویند که مدتها است در کشور ما شکل گرفته و همه مردم با آن آشنایی دارند.

این همان تسهیلاتی است که خرید و فروش امتیاز آن با نماد «تسه» در فرابورس روی می‌دهد. متقاضی می‌تواند با خرید این اوراق، انتظار یک ساله برای دریافت وام را از شخص دیگری خریداری کند. البته رقم این تسهیلات از سال‌ها پیش تغییر چندانی نکرده و با تورم قیمت مسکن همخوانی ندارد. به طوری که این وام در بهترین حالت ۱۰ درصد قیمت خرید یک واحد مسکونی در تهران را پوشش می‌دهد.

تامین منابع بانک‌ها برای پرداخت وام مسکن به مردم

افزایش رقم تسهیلات و پرداخت مداوم آن که به طور معمول بازگشت آن ۱۲ سال طول می‌کشد، به نقدینگی و اعتبار مالی زیادی نیاز دارد. از این رو مسیر جدیدی برای بازگشت سریع‌تر سرمایه به بانک گشوده شد تا بانک‌ها بتوانند با انتشار اوراق ثانویه، امتیاز بازپرداخت تسهیلات واگذار شده را به صورت نقدی در بورس به فروش برسانند.

به زبان ساده، اوراق رهن ثانویه، ضمانت بازپرداخت تسهیلات واگذار شده به دیگران است که با قیمت کمتر از میزان اقساط وام، در بورس به فروش می‌رسد. به این صورت بانک مجددا منابع مالی خود را برای پرداخت وام به متقاضیان جدید تقویت می‌کند و در نهایت تسهیلات بیشتری برای خرید مسکن به مردم پرداخت می‌شود.

بورس، بستری کامل برای توسعه بازار مسکن

در مجموع توسعه بورس مسکن بازار اولیه چیست؟ می‌تواند بازاری پویا و مردمی را به همراه داشته باشد. در این بازار، روش‌ها و ابزارهای متعددی همچون اوراق مشارکت،‌ خرید متری املاک،‌ پیش فروش،‌ خرید به صورت قراردادهای آتی و تسهیلات ایجاد می‌شود تا تامین مالی سازندگان با حاشیه سود کمتر و توان مالی متقاضیان خرید مسکن با قدرت بیشتری همراه شود.

ازطرفی شفافیت و به‌روز بودن قیمت‌ها در بورس‌مسکن، می­‌تواند تاثیر بسزایی در کاهش قیمت خانه داشته باشد و سوداگری را از این بازار کلان اقتصادی حذف کند. در مجموع تمام این مباحث به شرط همکاری موثر تولیدکنندگان مسکن و مشارکت مردم به سرانجام می‌رسد.

عرضه اولیه این هفته چیست؟

با توجه به اینکه در هفته اول مهر شنیده‌ها حاکی از آن بود که عرضه اولیه دو شرکت انجام شود، اما به دلیل مساعد نبودن شرایط بازار و صف‌های فروش سنگین مدیران سازمان تصمیم گرفتند در هفته گذشته عرضه اولیه‌ای انجام نشود.

به گزارش ایمنا، با وجود فراز و نشیب‌هایی که از ابتدای امسال در بازار سرمایه شاهد بودیم در شش ماه نخست امسال ۱۳ عرضه اولیه انجام شد و روند نزولی این بازار سد راه عرضه اولیه‌ها نشد و پنج عرضه اولیه در بهار را دیدیم، در فصل تابستان بازار روزهای سبزتری را به خود دید و حتی شاخص کل بورس توانست از مرز یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد نیز گذر کند در این شرایط هشت عرضه اولیه در تابستان انجام شد.

همچنین در تابستان عرضه اولیه‌ها با روش‌های جدید به بازار عرضه شد که در این عرضه اولیه بر اساس دستورالعمل پذیره‌نویسی و عرضه اولیه اوراق‌بهادار در فرابورس ایران سهام شرکت مذکور به سرمایه‌گذاران واجد شرایط عرضه شد که ۳ عرضه اولیه تابستانی به این روش انجام شد. عرضه اولیه‌ها امسال با نماد " فگستر " در ۲۲ اردیبهشت آغاز شد و پرونده عرضه اولیه‌های شش ماه نخست سال جاری با " شکام " بسته شد.

با توجه به اینکه در هفته اول مهر شنیده‌ها حاکی از آن بود که عرضه اولیه دو شرکت انجام شود، اما به دلیل مساعد نبودن شرایط بازار و صف‌های فروش سنگین مدیران سازمان تصمیم گرفتند در هفته گذشته عرضه اولیه‌ای انجام نشود.

در همین راستا سارا علیاری ، مدیر روابط عمومی سازمان بورس در توییتی اعلام کرده بود که: در هفته پیش رو هیچ عرضه اولیه‌ای در دستور کار نیست؛ بنابراین این هفته می‌توان انتظار داشت که در بازار سرمایه شاهد عرضه اولیه باشیم و با توجه به نشست خبری ۳۱ شهریور نماد " سغدیر " و انتشار گزارش‌های این نماد بر روی سایت کدال انتظار می‌رود این هفته این عرضه اولیه انجام شود و همچنین نماد شستا در گزارش تفسیری بازار اولیه چیست؟ خود برنامه عرضه اولیه‌های زیرمجموعه‌های خود برای تابستان ۱۴۰۰ تا بهار ۱۴۰۱ را اعلام کرده بود؛ از این رو مهم‌ترین شرکت‌هایی که بر اساس پیش‌بینی شستا ، قرار است در پاییز به بازار عرضه شود، نمادهای " ددانا "، "سابیک " و " بیوتیک " می‌باشد که به نظر می‌رسد سیمان آبیک در آستانه عرضه اولیه قرار گرفته است.

اطلاعیه‌های کدال و اقداماتی که این شرکت انجام داده نشانه‌هایی از ورود " سابیک " به بورس دارد. همچنین انتشار پی در پی گزارش‌های مالی در کدال هم دیگر نشانه‌ای است که نزدیک بودن عرضه اولیه این نماد را محتمل می‌کند.

عرضه اولیه چیست؟ بهترین زمان برای عرضه اولیه سهام

عرضه اولیه چیست؟ بهترین زمان برای عرضه اولیه کی است و اساسا آیا مناسب است سهامداران در عرضه اولیه حضور داشته باشند.

در این مطلب میخوانید:

• عرضه اولیه چیست؟
• نگاه دقیق‌تر در مفهوم عرضه اولیه
• خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ چیست؟
• نکات مهم در روش بوک‌بیلدینگ
• در عرضه اولیه شرکت کنیم یا نه؟
• خرید عرضه اولیه به‌صورت خودکار
• خرید عرضه اولیه بدون نقدینگی
• موج اول و دوم رشد قیمتی در عرضه اولیه
• بهترین زمان برای عرضه اولیه سهام
• عرضه‌های اولیه در سال 98

عرضه اولیه چیست؟

دنیای بورس | یکی از جذاب ‌ترین رویدادهای بازار سرمایه عرضه‌ های اولیه است. امری که در اکثر مواقع بازار اولیه چیست؟ سود مناسبی را نصیب سرمایه‌گذاران می‌کند و به عنوان مهمترین رویداد بورس مطرح می‌شود. در این نوشتار قصد داریم تا نحوه خرید سهام در نخستین روز عرضه، زمان مناسب برای فروش آن ، خرید عرضه اولیه به‌صورت خودکار و بدون نقدینگی را مورد بررسی قرار دهیم. همچنین نگاهی به عرضه‌های اولیه صورت گرفته در سال 98داشته باشیم.

نگاهی دقیق‌تر به مفهوم عرضه اولیه

عرضه اولیه به زبان ساده یعنی اینکه خرید سهام یک شرکتی که قرار است برای اولین بار در بورس و یا فرابورس عرضه ‌شود. به عبارت دیگر، در عرضه اولیه، سهام یک شرکت برای بار اول در بازار سهام توسط عموم قابل خریداری خواهد بود.

در حال حاضر خرید سهام در عرضه‌های اولیه به روش بوک‌بیلدینگ (ثبت سفارش دفتری) است. این در حالی است که تا قبل از زمستان سال 95 شاهد عرضه‌های اولیه به روش حراج بودیم. این روش برخی نا‌عدالتی‌ها در تخصیص سهام به عموم سرمایه‌گذاران را به دنبال داشت. به‌طوری‌که همیشه انتقاد سرمایه‌گذاران از روش مزبور در تمامی عرضه‌های اولیه مشاهده می‌شد. در نهایت سیاست‌گذاران بازار سرمایه به تدبیر برای بکارگیری روش‌های دیگر در عرضه افتادند که سرانجام روش ثبت سفارش دفتری را برگزیدند.

خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ چیست؟

در حال حاضر سهامداران برای ارسال سفارش خرید عرضه اولیه در بازار بورس و فرابورس، روش بوک بیلدینگ است. در روش ارسال سفارش به شیوه بوک بیلدینگ، سفارشات بر روی یک نماد در بازه زمانی مشخصی که توسط سازمان بورس از پیش اطلاع‌رسانی شده ، دریافت می‌شود. بر این اساس سهامداران فرصت دارند تا طی چند ساعت و بدون هیچ‌گونه اولویت زمانی سفارش خود را ثبت کنند.

در روش بوک بیلدینگ به‌جای تعیین یک قیمت مشخص، یک بازه قیمتی دارای بالاترین و پایین‌ترین آستانه قیمتی اعلام می‌شود. همچنین در این روش حجم یا حداکثر تعداد سهامی که هر فرد می‌تواند دریافت کند نیز از طریق اطلاع‌رسانی‌های سازمان بورس اعلام می‌شود. پس از اتمام مهلت سفارش گیری نیز تعداد سهم هر کد بورسی مشخص می‌شود که این تعداد بر اساس کل افرادی است که در مهلت مقرر سفارش خود را ثبت کرده‌اند.

نکات مهم در روش بوک‌بیلدینگ

در حال حاضر عرضه‌های اولیه در بازار سهام به روش بوک بیلدینگ است. در این راستا باید به چند نکته توجه داشت:

1. سهامداران برای ارسال سفارش حداقل ۲ ساعت وقت دارند.
2. قیمت خرید به‌صورت یک بازه قیمتی اعلام می‌شود. در این میان کف و سقف این بازه قیمتی مشخص است. البته باید عنوان کرد که اولویت با سفارش‌هایی خواهد بود که روی سقف قیمتی قرار داده ‌شده‌ باشد.
3. حجم قابل‌خرید برای هر کد و در واقع سقف این خرید از سوی ناظر بازار اعلام می‌شود.
4. اختصاص سهم به سهامداران و هر کد معاملاتی پس از اتمام زمان سفارش گیری آغاز خواهد شد.

در عرضه اولیه شرکت کنیم یا نه؟

یکی دیگر از سوال‌هایی که بسیاری از سهامداران پاسخ دقیقی برای آن ندارند این است که آیا اصلا در عرضه‌ اولیه شرکت کنند یا خیر؟

در این راستا باید پاسخ داد که بر خلاف خیلی از سهم‌ها که تحلیل اهمیت زیادی در خرید و فروش‌ها دارد، در عرضه‌های اولیه این معیار چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. به عبارت دقیق‌تر در عرضه‌های اولیه فراتر از اینکه سود شرکت چه میزان است و یا اینکه آیا شرکت ارزنده است یا نه، انتظارات بازار نقش مهمی دارد. در واقع این انتظارات نقش بسیار مهمی در موفقیت عرضه‌های اولیه و مشارکت فعالان در این زمینه دارد.

در این راستا بعضا نظر سنجی‌هایی در کانال‌های مختلف بورسی قبل از عرضه سهم در خصوص این‌که آیا در عرضه‌های اولیه شرکت می‌کنید یا خیر؟ برگزار می‌شود. در این میان چنانچه از نطر فعالان بازار سهم در انتظار عرضه اولیه، ارزنده باشد قاعدتا تمامی تحلیل‌ها کنار می‌رود و موجی از سهامداران به خرید سهم می‌پردازند.

خرید عرضه اولیه به‌صورت خودکار

حتما تا به حال برایتان پیش آمده که در روز و زمان عرضه اولیه (که معمولا 2 ساعت است) کاری برایتان پیش آمده باشد و نتوانید برای عرضه اولیه سفارش بگذارید. از سوی دیگر ممکن است که چندین کد بورسی برای خرید عرضه اولیه داشته باشید و ورود و خروج به حساب های بورسی مختلف برای شما زمانبر باشد.

در این راستا برخی کارگزاری‌ها برای حل این معضل و آسودگی بیشتر مشتریان، امکاناتی فراهم کرده‌اند که سهامداران از قبل با تایید فرم‌های مربوطه و اعلام رضایت، خرید هر عرضه اولیه‌ای را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد و دیگر نیازی نیست تا سهامداران در روز عرضه اولیه اقدام به صرف وقت برای خرید داشته باشند.

خرید عرضه اولیه بدون نقدینگی

از آنجا که وجود جذابیت در خرید عرضه اولیه سبب ورود بسیاری از افراد به بورس و دریافت کد معاملاتی شده، بسیاری از کارگزاری ها خدماتی را برای مشتریان خود در خصوص خرید عرضه اولیه در نظر گرفته‌اند که از جمله آن می‌توان به خرید عرضه اولیه بدون نقدینگی توسط کارگزاری برای مشتریان اشاره کرد.

بر این اساس در زمان عرضه اولیه کارگزاری بدون وجود نقدینگی از سوی مشتری اقدام به خرید سهم عرضه اولیه می‌کند. هر زمان که سهم فروخته شد نیز کارگزاری اصل پول خود را دریافت می‌کند. البته در این روش بازه زمانی مشخصی برای فروش سهم درنظر گرفته می‌شود و سهامدار نمی‌تواند تا هر زمان که تمایل داشت، سهم را نگهداری کند و اقدام به فروش نکند.

موج اول و دوم رشد قیمتی در عرضه اولیه

عرضه‌های اولیه در بیشتر موارد سودده‌ بوده و بازدهی بالایی نصیب سهامداران می‌کند. از بازه زمانی رشد قیمتی سهم به‌طور پیوسته تا رسیدن به نخستین زمان کاهش قیمت را به اصطلاح موج اول رشد قیمتی یاد می‌کنند. ممکن است سهمی 4روز متوالی با نوسان مثبت حداکثری 5درصدی روبرو شود و به این ترتیب در موج نخست به بازدهی 20درصدی برسد و ممکن است موج اول آن حتی تا بیش از 100درصد سود نیز همراه باشد.

حال برخی از نمادهای تازه وارد به بازار سهام پس از کسب بازدهی در موج اول، یک روند نزولی و یا متعادل را تجربه کرده و مجدد به فاز رونق و صعود بازمی‌گردند. این روند به موج دوم رشد قیمتی معروف است که شرایط مناسبی برای کسب سود بیشتر برای سهامداران به ارمغان می‌آورد.

بهترین زمان برای عرضه اولیه سهام

یکی از مهمترین سوال‌ها برای سهامداران این است که چه زمانی اقدام به فروش سهامی که در جریان عرضه اولیه خریداری کرده‌ایم، بکنیم؟

باید تاکید شود که عرضه اولیه سهام نه تنها حفظ منافع سرمایه‌گذاران را به دنبال دارد، بلکه موجب رونق بورس شده که این موضوع در نهایت رشد و توسعه اقتصادی را به دنبال دارد. به عبارت دقیق‌تر عرضه اولیه یک رابطه برد – برد را ایجاد می‌کند.

ولی با تمامی این موارد نبایدتصور کرد که هیچ‌گاه زمان فروش این سهام تازه عرضه شده، فرانرسیده و به عبارت دقیق‌تر سهامداران این سهم را به مدت نامعلوم در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود نگاه دارند. در واقع کسب اطلاع از نشانه‌های خروج سهامی که به تازگی در بازار بورس عرضه شده‌اند نشانه مهمی است که هر سرمایه‌گذار بایستی درباره آن اطلاعاتی داشته باشد.

ولی واقعا بهترین زمان برای فروش آن، چه وقتی است؟ در این راستا نشانه‌هایی وجود دارد که می‌تواند زمان مناسب بازار اولیه چیست؟ خروج از سهم را به ما اطلاع دهد.

ولی واقعا بهترین زمان برای فروش آن، چه وقتی است؟ در این راستا نشانه‌هایی وجود دارد که می‌تواند زمان مناسب خروج از سهم را به ما اطلاع دهد.

1. رسیدن به بازدهی 20درصدی: بیشتر سهامی که برای اولین بار در بورس عرضه می‌شوند، بازدهی حدود 20درصدی را نصیب سهامداران می‌کنند. به این ترتیب با احتساب سقف نوسان مثبت 5درصدی روزانه، باید با بعد از 4روز از زمان عرضه، در انتظار فروش سهم بود. البته در این میان استثنا نیز وجود دارد. به‌طوری‌که برخی از نمادها در دومین روز از عرضه نیز سقف 5درصدی نوسان مثبت را نیز طی نمی‌کنند و این موضوع آلارمی است برای خروج هر چه سریع‌تر از سهم.
2. توجه به صف‌های خرید: یکی از مهمترین نشانه‌های خروج از سهم تازه‌وارد به بازار، برچیدن صف‌های خرید است. از آنجا که در روز نخست عرضه اولیه، تعداد بالایی از سهامداران برای خرید اقدام می‌کنند، تبعا تعداد کمی نصیب هر کد معاملاتی می‌شود. بنابراین سهامداران در روزهای آتی به خرید سهم اقدام کرده و در واقع صف خریدی را روزانه برای آن شاهد خواهیم بود. شاید در طول هر روز سهامدار عمده شرکت اقدام به عرضه سهم و کاستن از این صف خرید داشته باشد، ولی مجدد صف برای آن تشکیل می‌شود. هر زمان که دیگر صف خریدی برای سهم باقی نماند و به تعادل رسید، می‌توان نشانه‌ای از این امر برای فروش برداشت کرد.
3. توجه به عوامل بنیادی: یکی دیگر از موارد توجه به گزارش‌های عملکرد شرکت و تحلیل‌های بنیادی از سوی شرکت‌های کارگزاری و تحلیلگران است. خوشبختانه با گسترش فضای مجازی، قبل و بعد از هر عرضه‌ای تعداد زیادی گزارش تحلیلی منتشر شده که محدوده ارزندگی سهم در آن قابل مشاهده است.
4. توجه به روند کلی بازار: بازار سهام مانند هر فعالیت اقتصادی دیگر دارای دوره‌های متفاوتی از رکود، رشد ، رونق و در نهایت نزول دارد و این سیکل طی زمان به صورت متوالی اتفاق می‌افتد. اگر شرکتی در زمان رکود و یا نزول بازار عرضه شود معمولاً به دلیل خروج سرمایه حجم تقاضا برای عرضه اولیه افت پیدا می‌کند و به همین دلیل چون جو عمومی بازار منفی هست تعداد روزهای مثبت در سهام عرضه اولیه پایین‌تر از دوران رونق خواهد بود. ولی در دوران رونق و صعود شدید بازار قضیه برعکس است. از آنجایی که حجم نقدینگی بزرگی در بازار در جریان است عموماً تقاضای سنگینی برای سهام ایجاد می‌شود که در نهایت می‌تواند برای مدت طولانی شاهد تشکیل صف‌های خرید سنگین در آن سهم باشیم.

عرضه‌های اولیه در سال بازار اولیه چیست؟ 98

جزییات عرضه‌های اولیه امسال را اینجا بخوانید.

هر چند انتظار می‌رفت با توجه به شرایط مناسب بازار سهام در سال 98، عرضه‌های به مراتب بیشتری در بورس و فرابورس صورت گیرد ولی تعلل سیاست‌ گذار در گسترش عرضی بازار، سبب شد تا تنها 14عرضه اولیه در بازار سهام داشته باشیم که 6عرضه در بستر بورس تهران و مابقی در فرابورس بوده است.

در این میان بیشترین بازدهی کسب شده در موج اول به تولید ژلاتین کپسول ایران تعلق دارد که بازدهی 187درصدی را کسب کرده است. عرضه مزبور در خردادماه در فرابورس ایران صورت گرفت و 22.8میلیارد تومان نقدینگی جذب کرد.

نقدینگی جذب شده از عرضه اولیه

سرمايه‌گذاري آوا نوين نیز دیگر نمادی بود که برای اولین بار در آبان ماه سال 98 وارد فرابورس شد و تا لحظه تنظیم این مطلب به عنوان آخرین عرضه اولیه امسال شناخته شده است. «وآوا» نیز در موج اول بازدهی 183درصدی را به نمایش گذاشت. نکته قابل‌توجه در میان بازگشت روند مثبتی به هر سهم «وآوا» در موج دوم قیمتی است. به‌طور‌یکه همچنان این روند مثبت ادامه‌دار است. (تا ابتدای بهمن‌ماه سال 98). به عبارت دقیق تر در حالی هر سهم مزبور در عرضه اولیه با کشف قیمت 216تومانی راهی بازار شد که قیمت هر سهم «وآوا» در حال حاضر به 1355 تومان رسیده است. به این ترتیب رشد قیمت بیش از 5برابری یا همان 530درصدی را در این 47روز کاری تجربه کرده است.

توليدي فولاد سپيد فراب كوير نیز دیگر نمادی بود که مهرماه امسال با کشف قیمت 625تومانی در بورس تهران عرضه شد و بازدهی 173درصدی را در موج نخست کسب کرد. نماد «کویر» در جذب نقدینگی 150میلیارد تومانی نیز توانست عملکرد موفقی داشته باشد. غلتک سازان سپاهان نیز دیگر نمادی بود که با کسب سود 170درصدی از دیگر عرضه‌های موفق بورس در سال 98 شناخته شد.

بازدهی عرضه های اولیه در سال 98

در بحث جذب نقدینگی نیز رکورد برترین عرضه در سال 98 به پتروشیمی نوری تعلق گرفت. هم با ورود به بورس جدید جذب نقدینگی را با ثبت 937.5 میلیارد تومان به ثبت رساند .بازدهی این سهم که در تعداد مشارکت‌کنندگان نیز رکورد زد در موج اول به ۳۰درصد رسید.

جنرال مکانیک نیز با جذب نقدینگی 790میلیارد تومانی در فهرست برترین عرضه‌های امسال قرار گرفت. این نماد نیز در موج نخست به سودی بالغ بر 129درصد دست یافت. جذب نقدینگی پتروشیمی پارس به عنوان دیگر عرضه اولیه سال 98 نیز به رقم قابل‌توجه 720میلیارد تومان رسید.

دو شرکت پلی‌پروپیلن جم و سرمایه‌گذاری صدرتامین نیز که هر دو در سال ۹۸ و در بورس تهران عرضه اولیه شدند، جذب نقدینگی ۴۵۰ و ۴۴۰میلیارد تومانی را شاهد بودند. «جم‌پیلن» در موج اول توانست سود ۳۱درصدی را نصیب سهامداران کند.

همچنین نماد «سیمرغ» که در تیر سال‌جاری روانه بورس تهران شد، سود ۱۲۰درصدی را نصیب سهامداران و 66.3 میلیارد تومان نقدینگی جذب بازار کرد.