استفاده از داده های عمق بازار

در سه ماه دوم سال ۲۰۲۰ همه‌گیری بیماری کرونا باعث ایجاد شرایط خاص برای مردم کره زمین شد. همه درباره بیماری کرونا و نحوه شیوع آن صحبت می‌کردند و در هر جایی اطلاعاتی درباره ویروس و چگونگی محافظت در برابر آن منتشر می‌شد. شیوع ویروس کرونا برای نخستین‌بار اواسط ماه دسامبر (۲۴ آذر) در شهر «ووهان» واقع در مرکز چین گزارش شد و به تدریج به سایر کشورهای دنیا سرایت کرد. در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ بود که «کیانوش جهانپور» رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت اعلام کرد نتایج آزمایش اولیه نشان از دو مورد مشکوک ابتلا به کرونا در قم دارد. پس از آن دولت شروع به فاصله‌گذاری‌های اجتماعی، ایجاد محدودیت‌های تردد و اقدام به تعطیلی‌های پی‌درپی مدارس، دانشگاه‌ها، ادارات و کارخانه‌ها کرد که باعث ایجاد مشکلات متعددی برای تقاضا و عرضه نیروی کار شد که به وخیم‌تر شدن شرایط تولید و بازار کار دامن زد. این تعطیلات و کاهش سطح فعالیت‌های اقتصادی، کشور را در آستانه رکودی کمرشکن قرار داد، به‌طوری که بسیاری از شرکت‌های بزرگ نیز در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند و بسیاری از کارمندان و کارگران خود را اخراج کردند؛ چیزی که در دیگر کشورهای توسعه‌یافته همچون آمریکا نیز اتفاق افتاد و باعث افزایش نرخ بیکاری تا سطح 15 درصد نیز شد. بررسی وضعیت بازار کار ایران پس از شروع همه‌گیری و آغاز تعطیلات نشان می‌دهد که در فصل بهار سال 1399، جمعیت غیرفعال افزایش قابل توجهی داشته است و تاثیر شیوع ویروس کرونا بر بازار کار نیز به جای آنکه در افزایش نرخ بیکاری قابل مشاهده باشد، در افزایش جمعیت غیرفعال و کاهش نرخ مشارکت نمایان شده است. طبق نظرسنجی که در این زمینه از کارکنان شرکت‌های ایرانی به عمل آمده، به‌طور میانگین سه نفر از هر ۱۰ نفر شاغل تجربه تعدیل و از دست دادن شغل در زمان شیوع کرونا را داشته‌اند که این عدد نسبتاً بزرگی است. به خوبی می‌توان فهمید که در این دوره، فشار زیادی بر روی مردم به ویژه طبقه ضعیف جامعه بود و در این میان نبود کار و کاهش تولید و افزایش فشار تورمی نیز بر شدت آن می‌افزود. برای بررسی اثرات همه‌گیری کرونا و تاثیر اقتصادی که رکود ناشی از آن به بار آورد، توجه ویژه‌ای به بازار کار و شرایط آن می‌شود. بدیهی است که این رکود اقتصادی اثرات متفاوتی بر روی افراد با زمینه‌های اجتماعی متفاوت بگذارد. به عنوان مثال در مقایسه با افراد کم‌سواد، کرونا تاثیر کمتری بر روی درآمد افراد تحصیل‌کرده داشت؛ زیرا غالباً افراد تحصیل‌کرده می‌توانستند با استفاده از مزیت استفاده از اینترنت و انجام وظایف خود در قالب دورکاری، حتی در شرایط تعطیلی‌ها و محدودیت‌های کرونایی نیز مشغول به کار باشند و حقوق دریافت کنند. اما این امر برای کارگران کارخانه‌ها موضوعیت نداشت. رکود اقتصادی حتی بر روی وضعیت کاری زنان و مردان نیز به صورت متفاوت اثر می‌گذارد. بسیاری از مقالات به این موضع اشاره کرده‌اند که تاثیر همه‌گیری کرونا بر نیروی کار اقتصادهای توسعه‌یافته مانند ایالات‌متحده، بریتانیا، سوئد و اروپا ناهمگن است و اثرات آن بر استخدام زنان بیشتر از مردان بوده است (Web, 2009). از سوی دیگر، در کشورهای در حال توسعه، تحقیقات در مورد شکاف جنسیتی به‌طور کلی در طول همه‌گیری این بیماری بسیار محدود بوده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا، گروهی از پژوهشگران ایرانی در مقاله‌ای تحت عنوان «اثرات ناهمگن ویروس کرونا روی شکاف جنسیتی در ایران» به بررسی تاثیر همه‌گیری کرونا بر بازار کار ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه و شکاف جنسیتی که به وجود آورده است می‌پردازند. در ادامه خلاصه‌ای از این مقاله ارائه می‌شود.

تازه های تحقیقات بازار در جهان

تحقیقات بازار به طور مداوم در حال تحول است که به برندها ، سازمان ها، محققان و دانشگاهیان کمک کرده است تا علیرغم تغییر سریع شرایط مزیت رقابتی خود را حفظ کنند. در حالی که تکنیک های سنتی تحقیقات بازار هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند، بسیاری از روش ها و تکنیک های جدید تحقیقات بازار به کمک آمده است. با تغییر فناوری و روندهای اقتصادی و اجتماعی، ابزار ما برای به دست آوردن اطلاعات مشتریان نیز تغییر خواهد کرد.

1. تحلیل داده های موجود به جای جمع آوری مستقیم داده‌ها

امروزه به واسطه ورود فناوری به زندگی روزمره انسان، به طور خودکار حجم زیادی از داده‌ها جمع آوری می‌شود که می‌توانیم تحلیل این داده‌ها را جایگزین جمع آوری مستقیم داده ها از افراد کنیم. به طور مثال سوپرمارکت های اینترنتی داده های زیادی از انواع و حجم خرید مشتریان خود در مناطق جغرافیایی مختلف در اختیار دارند. با تحلیل مناسب و دقیق این اطلاعات می‌توان نتایج ارزشمندی از جمله پر فروش ترین یا محبوب ترین محصول، بیشترین مشتریان یک محصول در مناطق جغرافیایی و . بدست آورد. یا درمورد خدمات حمل و نقل اینترنتی، شرکت‌ها حجم زیادی از اطلاعات تردد و انواع حمل و نقل مورد استفاده و مورد نیاز افراد در اختیار دارند که با تحلیل و پردازش آن‌ها می توانند نیازهای آینده را پیش بینی کنند.

1. تحقیقات مشاهده ای جایگزین پرسش از مشتری

بیایید به جای اینکه از مشتری بپرسیم "فکر می‌کنید چگونه رفتار می‌کنید؟" استفاده از داده های عمق بازار به او بگوییم "من میدانم شما چگونه رفتار می‌کردید." عموماً برای پیش بینی نیازهای افراد، وقتی رفتار خریدشان را مشاهده کنیم اطلاعات صحیح تری در دست داریم تا اینکه از خودشان بپرسیم. البته اینگونه نیست که بخواهند اطلاعات غلطی به ما بدهند بلکه در بیشتر موارد افراد از خواسته ها و حتی رفتارهای اکنون خود، آگاهی کاملی ندارند. شاید اگر به یک خانم ایرانی بگوییم شما حداقل در هر سال میزان یک میلیون تومان استفاده از داده های عمق بازار بابت خرید لوازم آرایش پرداخت می کنید انکار کند و باور نکند ولی مشاهده متداوم رفتار وی این اطلاعات دقیق را در اختیار قرار داده است. بنابراین تحقیقات مشاهده ای از اعتبار بالایی برخوردار است.

این روزها که دنیای ما را تلفن‌های همراه و هوشمند احاطه کرده است، این دستگاه ها تبدیل به یک ابزار ترجیحی برای انجام بسیاری از کارها ازجمله تحقیقات بازار تبدیل شده اند. روش‌های متفاوتی وجود دارد که بتوان از طریق تلفن همراه داده های مورد نیاز را جمع آوری کنیم:

• سامانه پیامکی؛ امکانی را فراهم می آورد که مخاطبان در نظرسنجی های پیامکی شرکت کرده و اطلاعات خواسته شده را ارسال نمایند. برای نمونه نظرسنجی پیامکی برنامه 90 در اردیبهشت 1395 را می‌توانیم ببینیم. از مخاطبین برنامه خواسته شده بود که تیم قهرمان لیگ را پیش بینی کنند که نتیجه نشان داد تیم پرسپولیس با بیش از 70 درصد آرا، تیم منتخب بینندگان برنامه نود بود. استقلال هم با بیش از 20 درصد آرا در جایگاه دوم قرار داشت و استقلال خوزستان در این نظرسنجی تنها حدود 3 درصد رای آورد. به این صورت می‌توان نظر افراد درمورد هر مساله‌ای را از طریق سامانه‌های پیامکی جمع آوری و تجزیه و تحلیل کرد.
• نظرسنجی آنلاین؛ روشی است که با استفاده از تلفن‌ها و تبلت‌های هوشمند با هر سیستم عاملی قابل اجرا است. با طراحی یک برنامه یا حتی پرسشنامه استفاده از داده های عمق بازار آنلاین تحت وب، افراد نظر یا خواسته خود را با ما درمیان می‌گذارند. زمانی که از یک تاکسی اینترنتی استفاده می‌کنیم در پایان از ما نظرسنجی کوتاهی به عمل می آید، بنابراین شرکت مورد نظر به راحتی با استفاده از برنامه خود بر روی تلفن همراه توانسته اطلاعاتی از قبیل میزان رضایت ما و نقاط قوت و ضعف خدمات خود را بدست بیاورد.
• اطلاعات موقعیت مکانی؛ که با استفاده از ابزار مکان یاب گوشی‌های هوشمند قابل جمع آوری است می‌تواند در تحقیقات بازار کمک کند. با کمک نرم افزارهای مسیریاب و ردیاب که مبتنی بر موقعیت مکانی هستند اطلاعات تردد افراد قابل دسترس است. برای مثال با تحلیل این اطلاعات از میان مکان‌های نشان شده جهت تاسیس فروشگاه پرترددترین و کم‌تردد ترین مکان و یا حتی تعداد دفعات مراجعه کاربرها به جایگاه سوخت شناسایی می‌شود.

1. تکنیک‌های بیومتریک

بیومتریک یک زمینه تحقیقاتی نوظهور در زمینه تحقیقات بازار بازاریابی عصبی است. این نوع بازاریابی به فناوری‌ها و برنامه‌های مختلف بیومتریک متکی است تا به درک پاسخ‌های عاطفی و شناختی مخاطبان در برابر محرک‌های خاص کمک کند. محرک‌ها می‌توانند هر چیزی مانند تبلیغات تلویزیونی باشند. تحقیقات بازار بیومتریک به سرعت در حال رشد است زیرا به محققان فرصت می‌دهد تا بدون دخالت، پاسخ مصرف کنندگان را نسبت به یک محصول یا خدمت خاص مشاهده کنند. نتایج به‌دست‌آمده از این نوع تحقیق معمولاً بسیار دقیق هستند، زیرا اکثر سیستم‌های بیومتریک هدفشان اندازه‌گیری بخش ناخودآگاه ذهن است. برخی از ابزارهای مورد استفاده در این روش عبارتند از:

• تصویربرداری طنین مغناطیسی عملکرد مغز (fMRI)؛ تغییر در فعالیت مغز که در اثر تغییرات در جریان خون ایجاد می‌شود را اندازه گیری می‌کند.
• موج نگاری مغز (EEG)؛ اندازه گیری تغییرات در فعالیت های امواج مغزی را انجام می دهد. این روش نسبت به fMRI در دسترس‌تر بوده و هزینه کمتری دارد. این ابزار فعالیت مغز را در سطح ناخودآگاه، در عمق، اندازه‌گیری می‌کند، جایی که عوامل خارجی مانند آموزش، زبان و سایر عوامل می‌تواند بر پاسخ ها تأثیر بگذارد.
• تجزیه و تحلیل مشاهده‌ای؛ شامل بررسی واکنش‌های افراد نسبت به یک محرک خاص است. حالات چهره، لحن صدا، تعامل با محصول و سایر عوامل را می‌توان توسط یک ناظر حرفه‌ای تجزیه و تحلیل کرد. با استفاده از این داده‌ها، محققان می‌توانند نتایج مفیدی در مورد محصولات بهتر، رفتار مصرف کننده و تکنیک های بازاریابی بدست آورند.
• الکتروکاردیوگراف (ECG)؛ برای اندازه‌گیری وضعیت و سلامت قلب انسان استفاده می‌شود و به بازاریابان کمک می‌کند تا واکنش‌های فیزیولوژیکی قلب را در برابر محرک های احساسی مشاهده کنند. این روش به ما این امکان را می‌دهد تا تأثیر یک تبلیغ را بر ناخودآگاه ذهن، رفتار مصرف کننده و نواحی احساسی مشاهده کنیم.
• کدگذاری چهره؛ فرایندی است که طی آن حالات واقعی یک شخص خوانده و درک می‌شود همچنین به رمزگشایی احساسات نهفته در چهره انسان کمک می کند. استفاده موثر از کدگذاری چهره می‌تواند به محققان کمک کند تا واکنش های واقعی مصرف کنندگان را نسبت به محصول یا خدمات یک شرکت بسنجند.

1. بازار پیش‌بینی

بازار پیش‌بینی شبیه بازار سهام است که افراد طبق پیش‌بینی خود مواردی را خرید و فروش می‌کنند. در تحقیقات بازار هم شرکت‌هایی که آینده‌نگر هستند از تفکر کارمندان خود استفاده کرده و از آن‌ها درباره آینده خود، رقبا، محصولات و بازار نظرسنجی می‌کنند. زیبایی این نظرسنجی و پیش‌بینی‌های احتمالی این است که نشانه‌های خوبی از واقعیت در اختیار قرار می‌دهد.

با شبیه‌سازی موقعیت خرید برای مصرف کنندگان و بررسی رفتار خرید آن‌ها اطلاعات واقعی از رفتار مصرف کننده بدست می‌آید. مثلا شبیه سازی یک فروشگاه و قرار دادن افراد به طور مجازی در موقعیت خرید از آن فروشگاه به ما نشان می‌دهد که چه میخرند و چگونه می خرند.

امکاناتی مانند تماس ویدیویی این امکان را می‌دهد که تکنیک های سنتی تحقیقات بازار با استفاده از فناوری‌های جدید انجام شود. مصاحبه فرد به فرد و یا تشکیل گروه کانونی با استفاده از این ابزار در هزینه و زمان جهت جمع آوری افراد صرفه جویی می‌کند و این امکان را میدهد که اطلاعات از محدوده جغرافیایی وسیع‌تری در دسترس قرارگیرد.

این روش با روش استفاده از تلفن همراه همپوشانی دارد. می توان یک پوستر طراحی کرد و طبق آن سوالی را مطرح کرد و برای هر پاسخ یک QR کد یا بارکد داشته باشیم و از مخاطب بخواهیم پاسخ مورد نظر خود را اسکن کند. در چنین رویکردی هر فرد می‌تواند با کم‌ترین زحمت، هزینه و زمان در یک نظرسنجی بزرگ شرکت کند.

در این مطلب مواردی از روش‌های جدید برای دستیابی به اطلاعات در جهت تحقیقات بازار اشاره شد. این روش ها می توانند به صورت مجزا یا ترکیبی یا حتی با اعمال تغییراتی به کار گرفته شوند.

شرکت داده تدبیر رهنما DTR می کوشد به نوبه خود در جایگاه یکی از آژانس های تحقیقات بازار در ایران با تجربه ای بیش از 20 سال کار میدانی و کتابخانه ای، همکام سازی روش های اجرایی خود را بر پایه منابع تایید شده و همچنین بومی سازی آنان با توجه به شاخص های اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی ایران به مرحله استفاده از داده های عمق بازار اجرا بگذارد. از اینرو همیشه در رسالت و ماموریتهای خود این مهم را در تمامی بخش های ساختار اجرایی شرکت بعنوان یکی از اصول بنیادین دنبال می نماید.

ایجاد زیر ساخت های بومی ، خودکار سازی روندهای انجام پروژه های کمی با طراحی سامانه DCP و همچنین برنامه اجرای پرو|ژه های تلفنی ، سامانه اتوماسیون فرایندهای عضو گیری و انجام پروژه های کیفی و در نهایت از سال 1399 سامانه آموزش آنلاین بیست از اقدامات موثر داده تدبیر رهنما در تهیه زیر ساخت های اساسی در اجرای انواع پروژه های تحقیقات بازار با متدلوژی های جدید است .

شرکت رهنما ( داده تدبیر رهنما) امیدوار است در آینده نزدیک با رفع مشکلات اقتصادی و. برای صاحبان صنایع و خدمات در کشورمان ایران،بتواند در کنار مدیران زحمتکش عرصه های تولید، بازرگانی و ارائه خدمات، بتوانیم خدمات تحقیقات بازار با استاندارهای جهانی را در کشورمان مهیا و ارائه نماییم .

پایان مقاله استفاده از داده های عمق بازار - واحد تحقیقات بازار شرکت داده تدبیر رهنما - DTR

منتظر قسمت بعدی این مقاله در پست بعدی ما باشید.

به عمق کووید

در سه ماه دوم سال ۲۰۲۰ همه‌گیری بیماری کرونا باعث ایجاد شرایط خاص برای مردم کره زمین شد. همه درباره بیماری کرونا و نحوه شیوع آن صحبت می‌کردند و در هر جایی اطلاعاتی درباره ویروس و چگونگی محافظت در برابر آن منتشر می‌شد. شیوع ویروس کرونا برای نخستین‌بار اواسط ماه دسامبر (۲۴ آذر) در شهر «ووهان» واقع در مرکز چین گزارش شد و به تدریج به سایر کشورهای دنیا سرایت کرد. در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ بود که «کیانوش جهانپور» رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت اعلام کرد نتایج آزمایش اولیه نشان از دو مورد مشکوک ابتلا به کرونا در قم دارد. پس از آن دولت شروع به فاصله‌گذاری‌های اجتماعی، ایجاد محدودیت‌های تردد و اقدام به تعطیلی‌های پی‌درپی مدارس، دانشگاه‌ها، ادارات و کارخانه‌ها کرد که باعث ایجاد مشکلات متعددی برای تقاضا و عرضه نیروی کار شد که به وخیم‌تر شدن شرایط تولید و بازار کار دامن زد. این تعطیلات و کاهش سطح فعالیت‌های اقتصادی، کشور را در آستانه رکودی کمرشکن قرار داد، به‌طوری که بسیاری از شرکت‌های بزرگ نیز در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند و بسیاری از کارمندان و کارگران خود را اخراج کردند؛ چیزی که در دیگر کشورهای توسعه‌یافته همچون آمریکا نیز اتفاق افتاد و باعث افزایش نرخ بیکاری تا سطح 15 درصد نیز شد. بررسی وضعیت بازار کار ایران پس از شروع همه‌گیری و آغاز تعطیلات نشان می‌دهد که در فصل بهار سال 1399، جمعیت غیرفعال افزایش قابل توجهی داشته است و تاثیر شیوع ویروس کرونا بر بازار کار نیز به جای آنکه در افزایش نرخ بیکاری قابل مشاهده باشد، در افزایش جمعیت غیرفعال و کاهش نرخ مشارکت نمایان شده است. طبق نظرسنجی که در این زمینه از کارکنان شرکت‌های ایرانی به عمل آمده، به‌طور میانگین سه نفر از هر ۱۰ نفر شاغل تجربه تعدیل و از دست دادن شغل در زمان شیوع کرونا را داشته‌اند که این عدد نسبتاً بزرگی است. به خوبی می‌توان فهمید که در این دوره، فشار زیادی بر روی مردم به ویژه طبقه ضعیف جامعه بود و در این میان نبود کار و کاهش تولید و افزایش فشار تورمی نیز بر شدت آن می‌افزود. برای بررسی اثرات همه‌گیری کرونا و تاثیر اقتصادی که رکود ناشی از آن به بار آورد، توجه ویژه‌ای به بازار کار و شرایط آن می‌شود. بدیهی است که این رکود اقتصادی اثرات متفاوتی بر روی افراد با زمینه‌های اجتماعی متفاوت بگذارد. به عنوان مثال در مقایسه با افراد کم‌سواد، کرونا تاثیر کمتری بر روی درآمد افراد تحصیل‌کرده داشت؛ زیرا غالباً افراد تحصیل‌کرده می‌توانستند با استفاده از مزیت استفاده از اینترنت و انجام وظایف خود در قالب دورکاری، حتی در شرایط تعطیلی‌ها و محدودیت‌های کرونایی نیز مشغول به کار باشند و حقوق دریافت کنند. اما این امر برای کارگران کارخانه‌ها موضوعیت نداشت. رکود اقتصادی حتی بر روی وضعیت کاری زنان و مردان نیز به صورت متفاوت اثر می‌گذارد. بسیاری از مقالات به این موضع اشاره کرده‌اند که تاثیر همه‌گیری کرونا بر نیروی کار اقتصادهای توسعه‌یافته مانند ایالات‌متحده، بریتانیا، سوئد و اروپا ناهمگن است و اثرات آن بر استخدام زنان بیشتر از مردان بوده است (Web, 2009). از سوی دیگر، در کشورهای در حال توسعه، تحقیقات در مورد شکاف جنسیتی به‌طور کلی در طول همه‌گیری این بیماری بسیار محدود بوده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا، گروهی از پژوهشگران ایرانی در مقاله‌ای تحت عنوان «اثرات ناهمگن ویروس کرونا روی شکاف جنسیتی در ایران» به بررسی تاثیر همه‌گیری کرونا بر بازار کار ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه و شکاف جنسیتی که به وجود آورده است می‌پردازند. در ادامه خلاصه‌ای از این مقاله ارائه می‌شود.

مساله شکاف جنسیتی

شکاف جنسیتی یکی از مسائل نگران‌کننده در هر جامعه‌ای است. همین موضوع باعث شده تا پژوهش‌های بسیاری در حوزه‌های مختلف به بررسی ریشه‌ها، علل و آثار و نتایج آن بپردازند. اگر بخواهیم به ریشه شکاف جنسیتی بپردازیم، می‌توانیم بگوییم که در اقتصاد توسعه‌یافته‌ای مانند ایالات متحده، انگلستان، فرانسه و نروژ این شکاف در دو منبع مختلف ریشه دارد: تفکیک مشاغل، و مسوولیت زنان برای تربیت فرزندان (کرامپتون، 2001). این شکاف در کشورهای در حال توسعه نیز ممکن است ریشه در عواملی غیر از مراقبت از کودکان داشته باشد. به عنوان مثال، گالور و ویل (1996) خاطرنشان می‌کنند که قدرت بدنی برای یافتن شغل در جوامع توسعه‌یافته کمتر مورد نیاز است؛ این موضوع باعث می‌شود که میان اشتغال زنانه و مردانه تفاوت چندانی نباشد. ولی در کشورهای در حال توسعه با توجه به اینکه خیلی از مشاغل بر پایه قدرت بدنی است؛ زنان با احتمال بسیار کمتری می‌توانند وارد بازار کار شوند. در همین راستا باکلود و بلوم (2010) نیز در بررسی‌های تجربی خود نشان می‌دهند که با توجه به اینکه نیاز به مهارت‌های یدی در مشاغل و بازدهی آن رو به کاهش است، شکاف جنسیتی در بازار کار در ایالات متحده کاهش یافته است. علاوه بر این، برخی از محققان گزارش می‌دهند که افزایش سرمایه انسانی زنان در سال‌های گذشته نیز باعث کاهش این شکاف شده است (عرب‌شیبانی و همکاران، 2003؛ براون، پاگان، و رودری گئز-اورگیا 1999؛ دوپکه و ترتیلت، 2009). به عبارت ساده‌تر می‌توان گفت بخشی از شکاف جنسیتی که میان مردان و زنان در کشورهای در حال توسعه وجود دارد به دلیل کمبود و حتی فقدان شرایط آموزشی مناسب در سال‌های گذشته برای زنان و وجود برخی قوانین محدودکننده در این کشورها بوده است. در همین راستا حداد و علویان (2013) نشان می‌دهند که طی سال‌های 2005 تا 2011 قوانین و مقررات باعث ایجاد شکاف دستمزد بین مردان و زنان در حدود 10 تا 30 درصد شده است. قابل ذکر است که این شکاف در بخش خصوصی در مقایسه با ادارات دولتی شدیدتر بوده است. در کشورهای در حال توسعه، مسائل فرهنگی را نیز باید به فهرست ریشه‌های شکاف جنسیتی بازار کار افزود. شکاف جنسیتی در طول زمان دستخوش تغییرات می‌شود و برای همیشه ثابت نمی‌ماند. هر بحرانی ممکن است به آن ضربه بزند یا آن را التیام ببخشد. برای نمونه، در طول بحران مالی 2008-2007، ابتدا شکاف جنسیتی در اروپا کاهش یافت. اما پس از آن در طول دوره بهبود، زمانی که سیاست‌های عمومی حمایت از بخش‌های آسیب‌دیده اجرا شدند، شکاف جنسیتی افزایش یافت (Perivier, 2014). مانند بسیاری از بحران‌های دیگر، همه‌گیری کووید 19 نیز در بسیاری از کشورها، مردم را با مشکلات متعددی مواجه کرد. این بیماری نه‌تنها تقاضای کل را کاهش داد، بلکه به‌طور غیرمستقیم با اجرای استفاده از داده های عمق بازار فاصله‌گذاری اجتماعی مانعی برای سمت تولید ایجاد کرد. در نتیجه مردم شغل خود را به دلیل حداقل دو عامل از دست داده‌اند: یک، رکود ناشی از کاهش سطح تقاضا و دو، انقباض طرف عرضه. در حالی که رکود ناشی از تقاضا در مراحل اولیه همه‌گیری جدی‌تر بود، عامل دوم پایدارتر بود و اثرات بلندمدتی بر معیشت مردم گذاشت. انقباضات طرف عرضه همچنان ادامه دارد و اثرات آن از طریق بر هم خوردن زنجیره تامین و افزایش تورم ناشی از آن هزینه زیادی بر دوش دولت‌ها و مردم گذاشته است. در همین دوره، در میان بسیاری از گروه‌های موجود در بازار کار، گروه‌های آسیب‌پذیر، به ویژه زنان کم‌مهارت، مهاجران و کارگران غیررسمی به‌طور نامتناسبی شغل خود را از دست دادند. قابل توجه است که حدود 90 درصد کارگران در کشورهای در حال توسعه در بخش غیررسمی کار می‌کنند (CGAP, 2020) و زنانی که در بخش غیررسمی کار می‌کنند یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در طول همه‌گیری هستند که اغلب فاقد حمایت قانونی و اجتماعی هستند (مختارووا، 2020). مقاله حاضر نیز مربوط به ادبیات رو به رشد اخیر در مورد تاثیر همه‌گیری کرونا بر نابرابری جنسیتی در بازار کار است. تعداد زیادی مقاله (همچون آدامز-پراسل و همکاران، 2020؛ اندرو و همکاران، 2020) نشان می‌دهند که نابرابری جنسیتی به دنبال اقدامات قرنطینه تشدید می‌شود. این مقالات با استفاده از داده‌های ایالات متحده به این نتیجه می‌رسند که همه‌گیری اثر به نسبت بیشتری بر روی وضعیت شغلی زنان گذاشته است. در نتیجه، شکاف جنسیتی در کوتاه‌مدت بدتر شده است. از این‌رو نویسندگان مقاله حاضر نیز به بررسی این موضوع در بازار کار ایران پرداخته‌اند تا ببینند اثر کرونا بر شکاف جنسیتی در ایران چگونه بوده است.

وضعیت بازار نیروی کار در ایران

ایران جزو اولین کشورهایی بود که شیوع گسترده کرونا را تجربه کرد. در 29 فوریه 2020 اولین مورد در قم، گزارش شد. اندکی بعد تمام مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل شدند. در آن زمان، تعداد امکانات تست محدود بود. به غیر از تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، هیچ اقدام ملی قرنطینه تا 20 مارس صورت نگرفت. در طول دوره مورد بررسی در این مقاله (از ابتدای همه‌گیری تا پایان سه‌ماهه سوم سال 2020) حدود نیم‌میلیون مورد عفونت و 24 هزار مورد مرگ قطعی کووید 19 در ایران گزارش شد. در نتیجه، اقتصاد کشور که قبلاً در بحبوحه انقباض عمیق اقتصادی قرار داشت، به دنبال یک بحران بهداشت جهانی رکود اقتصادی بی‌سابقه‌ای را تجربه کرد. پیش از این همه‌گیری، اقتصاد ایران به دلیل خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های پس از آن، در بحبوحه بحران قرار داشت. با شروع همه‌گیری کرونا وضعیت اقتصادی وخیم‌تر شد. بازار کار ایران مانند سایر بخش‌های اقتصاد از زمان تحریم‌های سازمان ملل در سال 2012 و خروج یک‌جانبه ایالات متحده از برجام در سال 2017 در وضعیت آسیب‌پذیری قرار داشت. نرخ مشارکت در میان افراد 20 تا 60ساله بسیار پایین بود (53 درصد در بهار 2019). البته این نرخ مشارکت به‌طور نابرابر بین مردان (84 درصد) و زنان (20 درصد) تقسیم شده که باعث می‌شود نرخ بیکاری کشور به‌طور نامتناسب توزیع شود (10 درصد بین مردان و 20 درصد بین زنان).

یافته‌های پژوهش

نویسندگان این مقاله با مقایسه وضعیت بازار نیروی کار در ایران قبل و بعد از همه‌گیری، به بررسی اثرات کرونا بر شکاف استفاده از داده های عمق بازار جنسیتی در ایران می‌پردازند. آنها برای این منظور از داده‌های نیروی کار فصلی (LFS) زنان ایران استفاده می‌کنند. این داده‌ها مربوط به بازار نیروی کار در ایران از سال 2015 تا تابستان 2020 است. علاوه بر این دادها، در این مقاله از نظرسنجی اخیر مربوط به تاثیر کرونا بر وضعیت شغلی در ایران استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که پس از همه‌گیری، زنان بیشتری نسبت به مردان از بازار کار خارج شده‌اند و تعداد کمتری به کار خود بازگشته‌اند. به‌طور دقیق‌تر، پیش از همه‌گیری کرونا نرخ مشارکت زنان ایرانی 64 واحد درصد کمتر از مردان بود؛ یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که این شکاف پس از همه‌گیری بدتر شده و افزایش یافته است. پس از همه‌گیری، زنان بیشتری نسبت به مردان از بازار کار خارج شدند. نرخ مشارکت زنان در بهار 2020 نسبت به فصل مشابه سال 2019، چهار درصد کمتر و به حدود 16 درصد کاهش یافته استفاده از داده های عمق بازار است. در حالی که مشارکت مردان در بهار سه درصد کاهش یافت، اما بهبودی آنها سریع‌تر از زنان بود. به‌طور کلی، به عنوان یک واکنش کوتاه‌مدت به همه‌گیری، هم زنان و هم مردان ترجیح می‌دهند به جای جست‌وجوی شغل، از بازار کار خارج شوند، در حالی که مردان زودتر از زنان به سر کار بازگشته‌اند. یافته‌های مقاله همچنین نشان می‌دهد این شکاف جنسیتی برای زنان متاهل، زنان جوان و زنان با تحصیلات عالی بدتر شده است. به‌طور کلی، یافته‌های مقاله نشان از تاثیر ناخوشایند همه‌گیری کرونا بر شکاف جنسیتی در یک کشور در حال توسعه داشت.

نحوه انجام تحقیقات بازار | معرفی ۸ مدل

در این مقاله شما یاد خواهید گرفت چگونه تحقیقات بازار را به سرعت و با اثربخشی بالا انجام دهید. این پروسه خیلی آسان است و می‌توان آن را در چرخه عمر محصول انجام داد.

تحقیقات بازار چیست؟

تحقیقات بازار یا تحقیقات بازاریابی به هرگونه تکنولوژی برای جمع‌آوری اطلاعات و درک بهتر بازار هدف یک شرکت گفته می‌شود. کسب‌و‌کارها از این اطلاعات برای طراحی بهتر محصولات، بهبود تجربه کاربری و ایجاد یک استراتژی بازاریابی به منظور جذب سرنخ‌های باکیفیت و بهبود نرخ تبدیل استفاده می‌کنند.

چرا تحقیقات بازار بسیار ارزشمند است؟

بدون تحقیقات درک کاربران شما غیرممکن است. مطمئنا ممکن است تصور کلی از اینکه کاربران و مخاطبان چه کسانی هستند و به چه چیزهایی نیاز دارند داشته باشید، اما اگر می‌خواهید وفاداری آنها را به دست آورید، باید عمیقا کاوش کنید.

وسواس در مورد کاربران تنها راه برنده شدن است. اگر عمیقا به آنها اهمیت ندهید، مشتریان بالقوه را ممکن است از دست بدهید.

تجزیه و تحلیل جواب سوال “چه چیزی” را می‌دهد اما تحقیقات بازار به شما جواب “چرا” را می‌دهد. اما فقط تحقیقات می‌تواند به شما بگوید که کاربران چه فکری می‌کنند و چرا کاری را انجام می‌دهند. به عنوان مثال تجزیه و تحلیل می‌تواند به شما بگوید که مشتریان زمانی که به صفحه قیمت شما می‌رسند آن را ترک می‌کنند، اما تنها تحقیقات می‌توانند دلیل این حرکت را توضیح دهند.

تحقیقات بر فرضیات، روندها و به اصطلاح بهترین شیوه‌ها غلبه می‌کند. با گوش دادن به کاربران خود و تمرکز بر تجربه مشتریان کمتر به سمت اشتباه کشیده می‌شوید.

تیم شما شاید شگفت‌انگیز باشد، اما شما و همکارانتان به سادگی نمی‌توانید تجربه مشتریان از محصولاتتان را درک کنید. مشتریان ممکن است از محصول شما به گونه‌ای استفاده کنند که شما را شگفت‌‎زده کند و ویژگی‌هایی که برای شما واضح به نظر می‌رسد ممکن است آنها را گیج کند.

برنامه‌ریزی بیش از حد و امتناع از آزمایش نمودن فرضیات، اتلاف وقت، پول و تلاش است زیرا احتمالا زمانی که طرح آزمایش‌نشده خود عملی گردد، نیاز به ایجاد تغییرات خواهید داشت.

مزایای تحقیقات بازار ناب

طراحی تجربه کاربری ناب (UX) یک مدل برای بهبود مستمر که بر تحقیقات سریع و کارآمد برای درک نیازهای مشتری و تست ویژگی‌های جدید متکی است.

تحقیقات بازار ناب می‌تواند به شما کند:

کارآمدی: شما را سریع‌تر به مشتریان‌‎تان نزدیکتر می‌کند.

مقرون به صرفه: با آموزش نحوه تحقیقات بازار می‌توانید با صرف کمترین هزینه آن را انجام دهید.

رقابتی: بینش سریع و قدرتمند می‌تواند محصولات شما را در جایگاه برتر قرار دهد.

۸ مدل تحقیقات بازار: تعاریف، کاربردها و مثال‌ها

انواع مختلف تحقیقات بازار چیست که می‌تواند به شما کمک کند در استراتژی بازاریابی خود از منحنی جلوتر بمانید.

۱- تحقیقات اولیه

تحقیقات اولیه به تحقیقاتی گفته می‌شود که خودتان جمع‌آوری می‌کنید اما مستقیما از طریق طیف وسیعی از روش‌ها به بازار هدف می‌روید. به دلیل آنکه داده را ایجاد می‌کنید، شما مالک مجموعه داده‌ها هستید. اطلاعات اکتشافی و اطلاعات قطعی از شرکت کنندگان به عنوان داده‌های خام جمع‌آوری می‌شود و سپس از روندها و مقایسه‌ها تجزیه و تحلیل می‌شوند.

گروه‌های متمرکز: در تحقیقات اولیه نمونه‌ای از شرکت‌کنندگان که بازار هدف شما را نشان می‌دهند، گرد هم می‌آیند. این گروه براساس دموگرافیک و ویژگی‌های مشخص شکل می‌گیرند. یک محقق یا مصاحبه‌گر کلیدی مکالمه‌ای را انجام می‌دهد که در آن سوالاتی درباره یک محصول یا خدمات پرسیده می‌شوند.

این روش برای دریافت نظرات از تعداد زیادی از مردم در یک زمان خوب است، به‌خصوص در یک بازه زمانی کوتاه بسیار مناسب است. اما این روش مشکلات مدیریتی خودش را دارد. مصاحبه کننده باید راهی برای جمع‌آوری پاسخ‌ها و ضبط آنها آماده کند، در حالی که با افراد زیادی درگیر صحبت می‌شود.

مصاحبه تک به تک: این مصاحبه مستقیما بین یک مصاحبه‌کننده و یک شرکت‌کننده دیگر انجام می‌شود، در این مکالمه دو طرفه بین هریک از اعضا در مورد موضوعات تحقیق انجام می‌شود. در این روش اغلب مصاحبه‌کننده یک سری سوال باز را می‌پرسد.

این یک محیط ساختار‌یافته را ایجاد می‌کند که مصاحبه‌گر می‌تواند به آنچه گفته می‌شود گوش دهد و بیشتر در مورد پاسخ تحقیق کند. مصاحبه‌گر همچنین می‌تواند نشانه‌های غیرکلامی را از زبان بدن دریافت کند و به مصاحبه کمک کند تا بفهمد کجا باید عمیقا بپردازد و درک خود را گسترش دهد.

در این روش برخی از سوگیری‌ها (موافقت و محقق) خارج می‌شوند. این روش برای انجام مصاحبه‌ها و جمع‌آوری داده‌ها پس از آن زمان‌بر است.

نظرسنجی‌ها: فهرستی از سوالات باز و بسته است که جمع شده و به صورت دیجیتالی برای شرکت‌‌کننده ارسال می‌شود یا از طریق ایمیل یا یک نرم‌افزار نظرسنجی که پاسخ‌ها را به صورت خودکار جمع‌آوری می‌کند. سوالات نظرسنجی می‌تواند متفاوت باشد و استفاده از نظرسنجی مناسب وابسته به اهداف شما است.

نظرسنجی یک روش عالی برای انجام تحقیقات اولیه است زیرا شرکت‌کنندگان برای انجام آن نیاز به حضور فیزیکی در کنار مصاحبه‌کننده دارند. نظرسنجی را می‌توان در هر جایی که اتصال به اینترنت وجود دارد تکمیل نمود. به این معنی که برای شرکت‌کنندگان در استفاده از دستگاه‌های مختلف و برای مصاحبه‌کنندگان برای تماس با شرکت‌کنندگان در مناطق زمانی مختلف جغرافیایی انعطاف‌پذیری وجود دارد. با این حال آماده‌سازی کلیدی است، زیرا محققان باید بازار را تقسیم‌بندی کنند و لیستی از شرکت‌کنندگان برای ارسال نظرسنجی ایجاد کنند. استفاده از یک پنل یا استفاده از لیست‌های بازاریابی می‌تواند کمک‌کننده باشد.

۲- تحقیقات ثانویه

تحقیقات ثانویه استفاده از داده‌هایی است که قبلا جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و منتشر شده است ( شما صاحب این داده‌ها نیستید) نمونه‌ای از این مورد برای تحقیقات بازار:

تحقیقات رومیزی: این می‌تواند داده‌های مالکیت عمومی از اتاق فکر، آمار دولتی یا مراکز تحقیقاتی باشد. همچنین می‌تواند شامل هزینه‌های تحقیقاتی از مجلات تحقیقاتی، موسسات آموزشی و منابع تجاری مانند روزنامه‌ها باشد.

بیشتر اطلاعات به صورت رایگان در دسترس هستند، بنابراین هزینه‌های کمتری در رابطه با این نوع تحقیقات ثانویه نسبت به روش‌های تحقیقات اولیه وجود دارد.

تحقیقات ثانویه اغلب می‌تواند آماده‌سازی برای فعالیت‌های تحقیقاتی اولیه، فراهم نمودن یک پایگاه دانش باشد. اطلاعات جمع‌آوری شده ممکن است اطلاعات خاصی را برای توضیح نتایج ارائه ندهد، جایی که تحقیقات بازار اولیه برای افزایش درک استفاده می‌شود. همچنین نیاز به برنامه‌ریزی منطقی برای راه‌حل ضبط شده که بتواند مجموعه داده‌های بزرگ را مدیریت کند. از طرف دیگر مدیریت دستی حجم بسیار زیاد اطلاعات می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

همانطور که به آن اشاره کردیم هر دو تحقیقات اولیه و ثانویه مزایا و معایب خود را دارند، اما زمانی که با هم ترکیب شوند، بهتر است.

تقسیم‌بندی دیگری که برای تحقیقات بازار وجود دارد، شامل انواع تحقیقات کمی و کیفی است.

۳- تحقیقات کیفی

تحقیقات بازار کیفی مجموعه‌ای از داده‌های اولیه یا ثانویه است که ماهیت غیر عددی دارند و بنابراین اندازه‌گیری این نوع از تحقیقات دشوار خواهد بود. محققان از این نوع داده‌ها بیشتر استفاده می‌کنند زیرا عمق بیشتری را به داده‌ها می‌دهد.

این نوع از تحقیقات بازار برای خلاصه نمودن و استنباط نمودن بجای مورد هدف قرار دادن بازار هدف استفاده می‌شود. برای مثال تحقیقات بازار کیفی به منظور دریافت واکنش بازار هدف به یک محصول جدید استفاده می‌گردد.

۴- تحقیقات کمی

مجموعه‌ای از داده‌های اولیه یا ثانویه است که ماهیت عددی دارند و بنابراین می‌توان آن‌ها را راحت‌تر جمع‌آوری کرد.

محققان این نوع از تحقیقات بازار را جمع‌آوری می‌کنند زیرا می‌تواند معیارهای تاریخی را براساس شواهد واقعی و ارقام ارائه دهد.

چندین راه برای جمع‌آوری این داده‌های وجود دارد، نظرسنجی، تحقیقات رومیزی، آمارهای وب، سوابق مالی که بدون عمق زیاد در این مرحله می‌تواند ماهیت اکتشافی داشته باشد.

تحقیقات بازار کمی می‌تواند پایه و اساس دانش موردنیاز محققان را برای بررسی بیشتر فرضیه‌ها از طریق تحقیقات بازار کیفی را ایجاد کند.

چهار نوع دیگر تحقیقات بازار مختص به موضوعاتی هستند که اطلاعات خاصی را به همراه دارند.

۵- تحقیقات برندینگ

تحقیقات بازار برندینگ به شرکت کمک می‌کند تا برند شرکت را ایجاد، مدیریت و حفظ کند. این می‌تواند به لحن، نام تجاری، تصاویر و ارزش‌ها یا هویت شرکت مربوط باشد.

تحقیقات را می‌توان از طریق مصاحبه، گروه‌های متمرکز یا نظرسنجی انجام داد. به عنوان مثال نظرسنجی‌های آگاهی از برند از شرکت‌کنندگان شما می‌پرسند که آیا برند برای آنها شناخته شده است و آیا آن چیزی است که آنها علاقه‌مند به خرید هستند یا خیر.

حوزه‌های دیگر برای تحقیقات بازار برندینگ حول وفاداری به برند، ادراک برند، موقعیت برند، ارزش برند و هویت برند است.

هدف تحقیقات درک این موضوع خواهد بود که چگونه بدانیم آیا:

برند شما در رابطه با سایر رقبا عملکرد خوبی دارد

زمینه‌هایی برای بهبود فعالیت‌های برند شما وجود دارد.

نکات مثبت برای به نمایش گذاشتن بهبود تصویر برند شما وجود دارد.

۶- تحقیقات مشتریان

تحقیقات بازار مشتری به تاثیرات کلیدی بر مشتریان هدف شما و اینکه چگونه شرکت شما می‌تواند تغییراتی را برای تشویق فروش ایجاد کند، می‌پردازد.

هدف این تحقیق این است مشتری خود را از درون بشناسید و به طور مداوم در مورد نحوه تعامل آنها با شرکت یاد بگیرید. برخی از موضوعات تحت پوشش عبارتند از:

رضایت مشتری: بررسی آنچه مشتریان را راضی نگه می‌دارد، زیرا رضایت بیشتر مشتری به احتمال زیاد منجر به افزایش حفظ مشتری می‌شود.

وفاداری مشتری: این به بررسی تجربیاتی می‌پردازد که منجر به وفاداری بیشتر مشتری در طول چرخه عمر مشتری شده است.

تحقیقات تقسیم‌بندی مشتری: کشف اینکه مشتریان چه کسانی هستند، رفتار و ترجیحات آنها چیست و ویژگی‌های مشترک آنها چیست.

از تحقیقات رومیزی ممکن است به سوابق خرید، نظرسنجی سفر مشتری، تقسیم‌بندی مشتری، جمعیت‌شناسی و پرسونا نگاه کند.

تحقیقات اولیه همچون NPS و نظرسنجی‌های رضایت مشتریان یا مصاحبه‌های رضایت مشتری در پایان تماس‌های پشتیبان مشتری نیز می‌تواند جزئیات بیشتری را ارائه دهد.

۷- تحقیقات در مورد رقبا

تحقیقات بازار رقبا در مورد شناختن رقیب شما و درک نقاط قوت و ضعف آنها در مقایسه با سازمان شما است. همچنین می‌تواند در مورد پیشنهاد رقابتی شما در بازار یا نحوه نزدیک شدن به یک بازار جدید باشد.

این تحقیقات به منظور برندینگ، برنامه‌ریزی آینده و گوش دادن به ترجیحات مشتری انجام می‌شوند.

به عنوان مثال برای تجزیه و تحلیل رقابتی، محققان یک SWOT برای کسب و کار شما و رقبای شما ایجاد می‌کنند تا ببینند کسب و کار شما چگونه مقایسه می‌شود.

تحقیقات اولیه می‌تواند با مشتریان در مورد ترجیحات خرید آنها مصاحبه کند، در حالیکه منابع ثانویه به تسلط رقبا در بازار، فروش، ساختار و غیره نگاه می‌کنند. با این تجزیه و تحلیل کامل، می‌توانید بفهمید که کجا می‌توانید تغییر دهید تا رقابتی تر شوید و به دنبال ایده‌هایی باشید که شما را متمایز کند.

۸- تحقیقات محصولات

تحقیقات بازار محصول یک راه کلیدی برای اطمینان از اینکه محصولات و خدمات شما برای عرضه در بازار مناسب هستند و تا جایی که می‌توانند عملکرد خوبی دارند.

هدف از این تحقیق این است که ببیند مشتریان چگونه از محصول شما برخودار می‌شوند، در صورتی که ارزش ارائه می‌دهند و به درستی کار می‌کنند. همچنین می‌توان ایده‌هایی در مورد ارتقاء و توسعه محصول آینده شکل داد.

در تحقیقات محصول چندین راه وجود دارد:

برندینگ محصول: آیا برند و طراحی محصول مشتریان را به روش موردنظر جذب می‌کند؟

تست ویژگی‌های محصول: در مراحل مختلف توسعه با بازارهای هدف برای بررسی اینکه آیا واکنش مثبتی به ویژگی‌های جدید یا بهبود یافته وجود دارد.

تفکر طراحی محصول: چه راه‌حل‌هایی می‌تواند مشکلات فعلی یا آینده مشتریان شما را حل کند؟

بازاریابی محصول: آیا پیام‌های بازاریابی به خاطر ماندن و قابلیت فروش محصول شما کمک می‌کند یا می‌توان آن‌ها را بهبود بخشید؟

روش‌های تحقیقات بازار دارای یک مزیت واضح دارند: نظرسنجی‌ها می‌توانند رتبه‌بندی در مورد محبوبیت یا مفید بودن ویژگی‌ها را درخواست کنند یا تجزیه و تحلیل مشترک انجام دهند. در حالیکه مصاحبه‌های دیداری حضوری (جایی که شرکت کننده می‌تواند محصولی را مدیریت کند) می‌تواند به ویژه برای دیدن کارهایی که مشتریان با محصول در زمان واقعی انجام می‌دهند، مفید باشد.

شرکت بهینه کاوان کیفیت با بهره‌گیری از داده‌های کلان و همچنین با داشتن پرسنل مجرب و حرفه‌ای به مشتریان خود خدمات تحقیقات بازار ارائه می‌دهد.

چگونه از انواع تحقیقات بازار در شرکت خود استفاده کنید

در استراتژی بازاریابی ترکیبی از داده‌های زیر استفاده می‌شود:

تحقیقات کیفی و کمی

تحقیقات اولیه و ثانویه

موضوع یا حوزه تمرکز خاص شما

نتیجه‌گیری

چرا تحقیقات بازار انجام می‌شود؟ تحقیقات بازار اطلاعات مهمی در مورد بازار و چشم‌انداز کسب‌و‌کار شما ارائه می‌دهد. این می‌تواند به شما بگوید که چگونه شرکت شما توسط مشتریان هدف و مشتریانی که می‌خواهید به آنها دسترسی پیدا کنید، درک می‌شود. تحقیقات بازار چگونه انجام می‌شود؟ ابتدا تعریف نمودن پرسونا خریداران، شناسایی یک گروه مخاطب برای ایجاد تعامل، آماده‌سازی سوالات تحقیقات بازار برای شرکت‌کنندگان، فهرست نمودن رقبای اصلی و در پایان یافته‌های خود را خلاصه کنید.

معاملات بازار سرمایه دوطرفه می‌شود

تهران- ایرنا- روزنامه ایران در گفت‌وگویی آورد: اکنون سازمان بورس و اوراق بهادار در تلاش است تا در برخوردهای انضباطی به نحوی عمل شود که کمتر منجر به تعلیق و یا بسته شدن نماد شود و برخورد انضباطی با خود آن شرکت و مدیران متخلف صورت بگیرد.

روزنامه ایران ۲۶ اسفند به گفت‌وگو با مجید عشقی رئیس سازمان بورس پرداخت و نوشت: رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، خبرداده که در راستای دوطرفه شدن معاملات بازار سهام، پیگیری‌ها برای ایجاد زیرساخت‌های فنی آن درحال انجام بوده تا در اسرع وقت اجرایی شود که در این صورت، در سمت فروش و خرید از این ابزار استفاده خواهد شد و بازار دوطرفه می‌شود.

مجید عشقی، درآخرین گفت‌وگوی رسانه‌ای خود درسال ۱۴۰۰ به خبرنگار «ایران» گفت که درحال حاضر، یکسری از ابزارهای قرارداد آتی در بازار وجود دارد اما این ابزارها کافی نبوده ودوطرفه شدن بازار به‌صورت جدی درحال پیگیری است. وی، درخصوص نحوه برخورد با ناشران متخلف بورسی، گفت که در حال حاضر سازمان بورس و اوراق بهادار در برخورد با متخلفان دچار یک پارادوکس شده زیرا وقتی هیأت مدیره یک شرکت تخلفی را صورت داده، سازمان بورس آن شرکت را از بازاراخراج کرده و یا نماد آن را می‌بندد که با این اقدام، سهامداران آن شرکت تنبیه می‌شوند.

به گفته عشقی، اکنون سازمان بورس و اوراق بهاداردرتلاش است تا در برخوردهای انضباطی به نحوی عمل شود که کمتر منجر به تعلیق و یا بسته شدن نماد شود و برخورد انضباطی با خود آن شرکت و مدیران متخلف صورت بگیرد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، اذعان داشت که یکی از خلأهای موجود سازمان بورس، عدم تناسب جرایم رخ داده در بازارسرمایه با مجازات‌های درنظرگرفته شده بوده که در قانون جدیدبازار، هزینه این جرایم برای این شرکت‌های متخلف، افزایش پیدا می‌کند.

وی، درخصوص دلیل تأخیر در افشای اطلاعات شرکت‌های حاضردر بازار سرمایه عنوان کرد که نمی‌توان گفت در افشای اطلاعات توسط ناشران بورسی، تأخیری وجود ندارد اما میزان تأخیردرافشای اطلاعات به شدت کاهش یافته و ۹۵ درصد شرکت‌ها اطلاعات خود را بموقع افشا می‌کنند. عشقی با بیان اینکه برخی استفاده از داده های عمق بازار از شرکت‌ها نیز با تأخیری چند ساعته اطلاعات خود را در سامانه کدال بارگذاری می‌کنند اذعان داشت که تعدادی از شرکت‌ها که اطلاعات خود را منتشر نکرده‌اند که با استناد به قانون، برای این دسته از ناشران جرم‌انگاری شده و به دستگاه قضایی هم معرفی خواهند شد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، درباره اقدامات سازمان متبوع خود برای عمق بخشی به بازار سرمایه هم گفت که یکی از نقاط ضعف بازار سرمایه، فقدان ابزارهای بدهی کوتاه مدت زیر یکسال است که در حال حاضر در بازار ابزارهای کوتاه مدت وجود ندارد، حال آنکه به شدت این ابزارها مورد نیاز بازار بوده که به افزایش نقد شوندگی اوراق هم کمک می‌کند. به گفته بعدی، مشکل بعدی در زمینه بازارگردانی اوراق بازار بدهی است که عمده اوراق، بازارگردان ندارند و سازمان بورس و اوراق بهادار درتلاش است تا به نحوی بازارگردانی آنها را اجرایی کرده ونقد شوندگی آنها را هم افزایش دهد.

عشقی، با اشاره نهایی شدن حکم تخلف متخلفان در استفاده از ماینرهای کشف شده درساختمان شرکت بورس تهران، تأکید کرد که سازمان بورس بحث تخلفات آنها را مورد پیگیری قرار داده وجرم‌انگاری آنها در دستگاه قضایی هم پیگیری شده و حکم نهایی آنها هم صادر شده است. مهر سال‌جاری و در رسیدگی‌های نظارتی سازمان بورس و اوراق بهادار، تعدادی ماینر که از سوی شرکت بورس اوراق بهادار تهران مورد بهره‌برداری قرار گرفته بود در ساختمان شرکت مزبور کشف و در ادامه بررسی نیز مشخص شد که فعالیت مزبور در گزارش‌ها و حساب‌های شرکت به طور کامل ثبت و افشا نشده است.

فعال شدن ویژگی عمق بازار

با فعال شدن ویژگی عمق بازار، به بررسی این اپدیت و ویژگی جدید می پردازیم تا با آن آشنا شوید و کاربرد آن را بدانید.

تا پیش از این، معامله گران و سهامداران فقط به ۵ سطر از سفارشات خرید و فروش دسترسی داشتند و اطلاعات کامل سفارشات صرفا در اختیار کارگزاری ها و موسسات خاص بود.

اما از ۱۵ فروردین با فعال شدن ویژگی عمق بازار شما به تمامی سفارشات ثبت شده در سیستم به صورت یکجا دسترسی خواهید داشت. این ویژگی باعث می شود تا شما دیدگاه بهتری نسبت به سفارشاتی داشته باشید که تا قبل از آن، امکان مشاهده اش برای شما وجود نداشت…

عمق بازار چیست؟

در این نوع نمایش، تمامی سفارشات یک سهم به استفاده از داده های عمق بازار صورت جدولی نمایش داده میشه. در این جدول، اگر کارگزاری شما خلاقیت به خرج داده باشد (مانند کارگزار مفید) می توانید حجم را به صورت نمودار میله ای در کنار هر عدد مشاهده کنید و به راحتی به جای اعداد، نمودار میله ای آن ها را مقایسه کنید.

این نوع نمودار سفارشات خرید و فروش را به صورت میله ای نمایش می دهد با کمک این نمودار به سادگی می توانید ببینید که وضعیت سفارشات در سهم به چه صورت بوده و در چه قیمت هایی، سفارشات بیشتری انباشته است. در این تصویر مشاهده می کنید که نماد خساپا در معاملات ۱۵ فروردین، در محدوده صفر تابلو، حدود ۲۲۰ میلیون سهم در قسمت خرید داشته و در محدوده صف خرید (سقف قیمت روزانه) حدود ۱۳۰ میلیون سهم، در بخش فروش ثبت شده. برای خواندن تحلیل سهام خودرویی خساپا، خودرو، خزامیا و… می توانید به صفحه تحلیل تکنیکال یا بنیادی مراجعه کنید.

در این نمودار، سفارشات به صورت تجمعی نمایش داده می شود. تجمعی به این معناست که می توانید پی ببرید که از قیمت کنونی معاملات تا صف خرید و یا صف فروش دقیقا چه تعداد سهم در لیست سفارشات ثبت شده است و عمده سفارشات در کدام قیمت ها انباشته شده اند؟

در واقع این نمودار به نوعی هر دو نمودار قبل را در دل خود دارد و نسبت به دو نوع قبل کاربردی تر است.

نکته مهم در این نمودار این است که می توانید اردرهای ترس و اردرهای حمایتی هر سهم را به سادگی مشاهده کنید. همچنین می توانید مشاهده کنید که به چه صورت کلی سفارشات در سمت خرید یا فروش بیشتر است و عرضه و تقاضای بازار در آن به چه صورتی است.

کاربرد عمق بازار

واقعیت ماجرا این است که دستکاری عمق بازار به وسیله سفارشات تقلبی(فیک)، خیلی راحت است و هیچ هزینه ای ندارد. به عنوان مثال، وقتی سهمی در محدوده ۳+% در حال نوسان است؛ افراد می توانند به راحتی در محدوده صفر تابلو حمایتی سنگین را ثبت کنند و بدون هیچ هزینه ای، باعث حمایت روانی از سهم بشوند.

و یا در صورتی که سهامداری نخواهد سهمی صف خرید بشود و رشد کند، با انباشته کردن سفارشات فروش در ۵+%، می تواند به سهم هیجان منفی القا کند.

به همین دلیل، عمق بازار، نمی تواند مبنای تصمیم گیری ها و تحلیل ها باشد. اما در کنار تحلیل ها و تابلوخوانی ، می توان نیم نگاهی هم به این نمودار ها انداخت و وضعیت بازار را بهتر متوجه شد.

فراموش نکنید که عمق بازار در لحظه می تواند تغییر کند و اگر در یک سهم یک دیوار سفارشات ۲۰۰ میلیونی را مشاهده کنید؛ نباید لزوما فکر کنید که «حتما این سهم ارزنده است که این حجم عظیم سفارشات اینجا ثبت شده»، چرا که فقط با یک کلیک، کل این حجم می تواند ناپدید شود و شما را در دام یک اردرترس یا اردر حمایتی و یا موارد مشابه بیندازد.

عمق بازار، ویژگی ای است که قرار بود از ۱۵ فرودین در سامانه های معاملاتی آنلاین، برای همه فعالان بازار نمایش داده شود.

برخی از کارگزاری ها این ویژگی را هم اکنون در اختیار مشتریانشان قرار می دهند و سایر کارگزاری ها هم ممکن است به مرور زمان این ویژگی را فعال کنند. اما در حال حاضر، ظاهرا مشکلات زیادی در بین نمایش این ویژگی وجود دارد و گاها عمق بازار کارگزاری های مختلف هم با هم متفاوت است اما به مرور زمان این مشکلات برطرف خواهد شد.

نکته مهمی که زیاد در مورد آن سوال پرسیده می شود کاربرد آن است. کاربرد عمق بازار، به نظر من شفاف سازی سفارشات ثبت شده است؛ نه چیزی فراتر از آن. چرا که سفارشات در بورس به صورت لحظه ای قابل تغییر هستند و عمق بازار، عملا به صورت خیلی راحت قابل دستکاری است.

حالا که عمق بازار برای همه قابل نمایش شده است؛ قطعا بازی های جدیدی برای جهت دادن به سهام در این قسمت نیز شکل می گیرد و نقش اردرهای ترس و اردرهای حمایتی پر رنگ تر از قبل خواهد شد.

با توجه به اینکه ثبت سفارش، هیچ هزینه و کارمزدی ندارد و همچنین به وسیله معاملات الگوریتمی عملا میتوان در کسری از ثانیه این سفارشات را ویرایش یا حذف کرد. عملا بر اساس عمق بازار، نمیتوان استراتژی معاملاتی خاصی را پیاده کرد و کاربرد معاملاتی زیادی برای آن تعریف کرد.

اما صرفا به عنوان یک ابزار کمکی برای شناخت وضعیت عرضه و تقاضا در سهم می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. اینکه در روزهای جاری سهامداران بیشتر در کدام قسمت قرار گرفتند و تمایلشان به چه جهتی است.

نکته مهم دیگر هم که باید به آن اشاره شود این است که این نمودارها ، متعلق به ایزی ترید کارگزاری مفید هستند و ممکن است در کارگزاری های دیگر اندکی متفاوت باشند.

این گزارش توسط تیم بازارچک تهیه شده است. بازارچک علاوه بر سهام خودرویی به بازار خودرو هم می پردازد. برای شنیدن خلاصه اخبار هفتگی بازار خودرو رادیو بازارچک را دنبال کنید. همچنین اگر میخواهید از آخرین قیمت محصولات سایپا باخبر شوید کلیک نمایید.