روش های مشارکت در بازار سرمایه

اوراق مشارکت چیست و نحوه خرید و فروش آن در بازار سرمایه ایران

اوراق مشارکت ، اوراقی است که دولت، پس از انقلاب اسلامی به منظور تامین منابع مالی اقدام به انتشار آنها نمود. قوانین مربوط به انتشار این اوراق در مهر ماه سال 1376 توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و در شهریور ماه سال 1377 به پیشنهاد امور اقتصادی و دارایی به اجرا درآمد. این اوراق به منظور کنترل بازار پول و تامین منابع مالی پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اوراق مشارکت چیست؟

اوراق مشارکت ، به اوراقی گفته می‌شود که براساس قانون به صورت بانام و بی‌نام منتشر می‌شوند. این اوراق در زمان مشخص و به قیمت اسمی در اختیار خریداران قرار می‌گیرند. خریداران این اوراق با توجه به قیمت و زمان مورد نظر اقدام به خرید آنها می‌نمایند. به عبارت دیگر، این اوراق نوعی بدهی است که ناشر با انتشار آنها متعهد می‌شود، براساس زمان تعیین شده، وجه مشخصی را به عنوان سود اوراق به خریدار پرداخت نماید. خرید و فروش اوراق مشارکت به صورت مستقیم یا توسط سازمان بورس اوراق بهادار انجام می‌شود.

شرکتهای مجاز به انتشار اوراق مشارکت

برخی شرکتها به منظور تأمین منابع مالی، تولید، توسعه طرح‌های خدماتی و ساختمانی، تامین مواد اولیه و… اقدام به انتشار اوراق مشارکت می‌نمایند. شرکتهای دولتی، شهرداریها، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، شرکتهای وابسته به دستگاههای ذکر شده، شرکتهای سهامی عام و خاص و شرکتهای تعاونی از جمله شرکتهای مجاز به انتشار این اوراق می‌باشند.

انتشار این اوراق به این صورت است که شرکتها پروژه‌ای را ارائه می‌دهند؛ با ارزیابی این پروژه، مجوز انتشار اوراق، مطابق با قانون صادر می‌شود. شرکتهای منتشر کننده این اوراق، معمولاً میزان سوددهی را 3% تا 5% بیشتر از سود بانکی در نظر می‌گیرند. این کار، اشتیاق سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی برای سرمایه‌گذاری در خرید اوراق مشارکت را افزایش می‌دهد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سایر اوراق به مقاله اوراق تسهیلات مسکن مراجعه کنید.

مهمترین عامل خرید اوراق مشارکت

مهمترین ویژگیهای این اوراق نسبت به سایر اوراق بهادار، تضمین در پرداخت سود می‌باشد. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران این اوراق اطمینان دارند که در بازه زمانی تعیین شده، سود مشخصی به عنوان سود علی‌الحساب دریافت می‌کنند. این سود تضمینی را شرکتها تقبل نمی‌کنند؛ در نتیجه، تضمین این سود توسط بانکها و مؤسسات مالی و دولتی انجام می‌شود. با توجه به این شرایط، سرمایه‌گذاران از دریافت سود خود اطمینان کافی دارند. این امر سبب ترغیب سرمایه‌گذاران نسبت به خرید این اوراق می‌شود.

انواع اوراق مشارکت

اوراق منتشر شده در ایران به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• اوراق مشارکت بانک مرکزی
• اوراق مشارکت وزارتخانه‌ها و شرکت‌های دولتی
• اوراق مشارکت شرکت‌های پذیرفته شده بورسی و غیربورسی

۱-اوراق مشارکت بانک مرکزی

این اوراق به منظور اجرای سیاستهای اقتصادی دولت، توسط بانک مرکزی منتشر می‌شوند؛ همچنین در سازمان بورس اوراق بهادار قابل معامله بوده و توسط بانکهای عامل، قابل بازخرید می‌باشند.

۲-اوراق مشارکت وزارتخانه ‌ها و شرکت‌ های دولتی

این اوراق به منظور تأمین منابع مالی پروژه‌های عمرانی، توسط وزارتخانه‌ها و شرکتهای دولتی انتشار می‌یابند؛ این اوراق در سازمان بورس اوراق بهادار قابل معامله نبوده و توسط بانکهای عامل، قابل بازخرید می‌باشند.

۳-اوراق مشارکت شرکت‌ های پذیرفته شده بورسی و غیر بورسی

این اوراق به منظور تأمین منابع مالی، توسط شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار منتشر شده و قابل معامله می‌باشند. این اوراق انواع مختلفی دارد، در ادامه به توضیح هر یک از آنها می‌پردازیم:

به کسر

سرمایه‌گذاری در این اوراق به صورت کوتاه مدت می‌باشد. سود این اوراق از تفاوت قیمت خریداری شده و قیمت زمان سررسید، به دست می‌آید.

با نام و بی نام بودن اوراق مشارکت

بی نام و بانام بودن این اوراق در اطلاعیه انتشار پیدا می‌کند. اوراق بانام تنها به نام خریدار بوده و در صورت گم شدن برگه، امکان خرید و فروش مجدد آن وجود ندارد؛ در صورتی که اوراق بی نام، همانند چک حامل می‌باشند؛ در نتیجه، نسبت به نگهداری آنها باید دقت کافی داشت.

قابل تبدیل بودن به سهام

اوراقی است که در زمان سررسید و یا افزایش سرمایه به سهم تبدیل می‌شوند. البته تصمیم‌گیری در مورد تبدیل اوراق به سهام در مجمع فوق‌العاده صاحبان سهام تأیید شده و توسط ناشر انتشار می‌یابند.

قابل تعویض بودن با سهام

با سررسید زمان این اوراق، به جای پرداخت مبلغ اصلی، این اوراق با سهام سایر شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار معاوضه می‌شوند. این اوراق، توسط شرکتهای سهامی عام منتشر می‌شوند.

تفاوتهای اوراق‌ قرضه و اوراق ‌مشارکت

با توجه به شباهتهای فراوانی که میان اوراق مشارکت و اوراق قرضه وجود دارد، تفاوتهایی نیز با یکدیگر دارند که به شرح زیر می‌باشند:

• اوراق مشارکت به منظور تأمین منابع مالی طرح‌ها انتشار می‌یابند، در حالی که اوراق قرضه به صورت وام بوده و در خرید آنها الزامی به تامین منابع مالی نمی‌باشد.
• در اوراق مشارکت ، سودی با عنوان علی‌الحساب در پایان سررسید پرداخت می‌شود، در حالی که در اوراق قرضه چنین سودی وجود ندارد.
• ناشر اوراق مشارکت ، لازم است عملکرد اجرایی خود را در دوره مشخص بیان کند، در حالی که این کار برای ناشران اوراق قرضه الزامی نمی‌باشد.
• اوراق مشارکت تنها با مبلغ اسمی قابل انتشار است، در حالی که اوراق قرضه به کسر یا صرف نیز منتشر می‌شوند.
• پرداخت سود تضمینی اوراق مشارکت ، بر عهده دولت و یا ضامن آن می‌باشد، در حالی که در اوراق قرضه بر عهده خود شرکت می‌باشد.

نحوه خرید اوراق مشارکت

براساس دستورالعمل‌ها، لازم است ناشران، بانکی را به عنوان بانک اصلی معرفی کنند. پس از انجام این کار، سرمایه‌گذاران برای خرید به بانک مورد نظر مراجعه کرده و خرید خود را انجام می‌دهند. همچنین واریز سود دوره‌ای و دریافت اصل وجه در پایان زمان سررسید، توسط بانک مربوطه انجام می‌شود. بنابر دستورالعمل‌های سازمان بورس اوراق بهادار، خریداران ملزم به دریافت کد سهامداری می‌باشند. قیمت اسمی این اوراق یک میلیون ریال می‌باشد. هر سرمایه‌گذار باید حداقل ۱۰ برگه (۱۰ میلیون ریال) خریداری کرده تا این اوراق به آنها تعلق گیرد.

این اوراق به دو صورت قابل معامله می‌باشند. زمانی که این اوراق، توسط دولت انتشار می‌یابند، سرمایه‌گذاران برای خرید و فروش آنها به بانک مراجعه می‌کنند؛ در صورتی که در برگه، عنوان بازخرید ذکر نشود، این اوراق قابل فروش نخواهند بود. زمانی که این اوراق، توسط سازمان بورس عرضه شود، خریداران می‌توانند از طریق حساب آنلاین معاملاتی و یا سفارش اینترنتی اقدام به خرید و فروش نمایند.

نرخ سود اسمی سود، علی‌الحساب و سود قطعی

اوراق مشارکت از نظر پرداخت سود به دو دسته تقسیم می‌شوند:
– اوراق بدون پرداخت سود
– اوراق با پرداخت سود دوره‌ای
در صورتی که این اوراق را در روزهای نخست خریداری کنید، نرخ سود دریافتی، سود اسمی خواهد بود. اگر خرید با توجه به قیمت عرضه و تقاضا انجام شود و اوراق تا زمان سررسید نگهداری شود، نرخ سود دریافتی، سود سررسید (ATM) می‌باشد.

سود تضمینی به صورت علی‌الحساب به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود؛ به این صورت که در پایان پروژه و در زمان سررسید، ناشر وظیفه دارد سود پروژه را محاسبه نماید. در صورتی که سود پروژه بیشتر از سود علی‌الحساب باشد، مابه‌التفاوت آن به روش های مشارکت در بازار سرمایه خریدار پرداخت می‌شود. همچنین اگر سود پروژه کمتر از سود علی‌الحساب باشد، پرداخت خسارت و زیان بر عهده ضامن اوراق مشارکت می‌باشد. این اوراق هم در بازار بورس و هم در بازار فرابورس انتشار می‌یابند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به سایت فرابورس به نشانی www.ifb.ir مراجعه نمایید.

کارمزد و مالیات خرید و فروش اوراق مشارکت

طبق ماده ۷ قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت ، میزان مالیات تعلق گرفته به سود و مبلغ پرداختی این اوراق 5% می‌باشد. میزان کارمزد خرید ۰٫۰۰۰۷۲۶ و میزان کارمزد فروش ۰٫۰۰۰۷۷۴ و در مجموع، میزان کارمزد خرید و فروش ۰/۰۰۱۵ می‌باشد. افرادی که مشمول پرداخت مالیات می‌شوند،لازم است حداکثر به مدت ۱۰ روز پس از گذشت تاریخ پرداخت، نسبت به واریز اقدام نمایند. این واریزی به حسابی که توسط خزانه‌داری کل تعیین شده است، انجام و سی روز پس از تاریخ واریز به سازمان مالیات ارائه می‌شود. طبق مقررات، در عرضه اولیه اوراق مشارکت ، ناشر پذیرفته شده، کارمزد خرید و فروش را متقبل می‌شود.

جدولهای زیر کارمزد خرید و فروش در بازارهای مختلف را نشان می‌دهد:

شرکت بورس اوراق بهادار

نوع معامله	صکوک اجاره	اوراق مشارکت
خرید	۰٫۰۰۰۷۲۶	۰٫۰۰۰۷۲۶
فروش	۰٫۰۰۰۷۷۴	۰٫۰۰۰۷۷۴
مجموع	۰٫۰۰۱۵	۰٫۰۰۱۵

شرکت بازارگردانی و فرابورس ایران

نوع معامله	اوراق مشارکت ، صکوک اجاره، اوراق خزانه اسلامی
خرید	۰٫۰۰۰۷۲۶
فروش	۰٫۰۰۰۷۷۴
مجموع	۰٫۰۰۱۵

نوع معامله	انواع صکوک، اوراق مشارکت و گواهی سپرده در معاملات بازارگردان
خرید	۰٫۰۰۰۷۴۴۴
فروش	۰٫۰۰۰۱۱۱۳

ویژگی‌ های اوراق مشارکت

• این اوراق از طریق شعب بانکهای معرفی شده و یا از طریق کارگزاران بورس اوراق بهادار، قابل خرید و فروش می‌باشند.
• هر برگه از اوراق دارای قیمت اسمی ۱/۰۰۰/۰۰۰ ریال می‌باشد.
• هر برگه نشان دهنده میزان مشارکت خریدار در طرح سرمایه‌گذاری می‌باشد.
• سه روز پیش از زمان سررسید اوراق، نماد آن برای پرداخت سود متوقف و یک روز پس از پرداخت سود، این نماد بازگشایی می‌شود.
• سود تعلق گرفته به خریدار، توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب بانکی مربوطه واریز می‌شود.
• بازارگردان وظیفه دارد تمام سفارشات فروش را به مبلغ اسمی در هر روز خریداری کند؛ در نتیجه، این اوراق از نقدشوندگی بالایی برخوردار می‌باشند.
• در صورتی که اوراق را زودتر از سه روز به فروش برسانید، کارمزد آن از سود حاصله کم شده و در نتیجه، بازده منفی خواهیم داشت.
• این اوراق به عنوان وثیقه میان طرفین معامله در قراردادهای مربوط به وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکتهای دولتی، شهرداریها و سایر دستگاههای اجرایی پذیرفته می‌شود.

اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟

اوراق مشارکت برای افرادی که ریسک‌پذیری کمی دارند و مایل به کسب سود ثابت در سه ماه، شش ماه و یا یکسال هستند، مناسب می‌باشد؛ در صورتی که خرید سهم برای افراد ریسک‌پذیر و آشنا با نوسانات بازار بورس، مناسب می‌باشد. تفاوت اوراق و سهام شامل موارد زیر می‌باشد:

• خرید اوراق با زمان و سود تضمینی مشخصی همراه است، در حالی که سود سهام از طریق افزایش سرمایه و یا سود سالانه تأمین می‌شود.
• این اوراق تا زمان مشخصی معتبر بوده، در حالی که سهام زمان محدودی ندارد.
• حداقل میزان سرمایه گذاری در اوراق مشارکت ، یک میلیون تومان و در سهام پانصد میلیون تومان می‌باشد.
• این اوراق نیاز به صرف وقت و تحلیل برای کسب سود ندارند، در حالی که سهام نیازمند صرف وقت، تحلیل و پیگیری بازار می‌باشد.
• اوراق مشارکت ، دارای سود با ریسک کم و همچنین تضمین بازگشت سود می‌باشند، در حالی که سهام دارای ریسک و پتانسیل سود بالا و بدون تضمین بازگشت پول می‌باشد.

حال با توجه به مزیت‌ها و ویژگی‌هایی که در خصوص سهام و اوراق مشارکت بیان شد، لازم است افراد شخصاً نسبت به خرید سهام یا اوراق تصمیم‌گیری نمایند.

نتیجه‌ گیری

با توجه به مطالب گفته شده، خرید اوراق مشارکت ، نوعی سرمایه‌گذاری با سود و ریسک پذیری بسیار پایین و در واقع، نوعی سرمایه‌گذاری ایمن می‌باشد. سود حاصل از این اوراق نسبت به بانکها مناسب‌تر و همچنین، پرداخت سود آنها تضمین شده می‌باشد؛ زیرا در صورت زیان، سود علی‌الحساب از طرف دولت و یا ضامن اوراق، پرداخت خواهد شد. از دیدگاه شرکتها خرید اوراق بهترین روش برای تامین منابع مالی پروژه‌ها می‌باشد. از این اوراق به عنوان وامی بلندمدت به همراه بازپرداخت تا زمان سررسید نیز استفاده می‌شود.

در این مقاله با بیان تفاوت اوراق مشارکت با سایر اوراق و سهم، این امکان برای سهامداران فراهم می‌شود که با توجه به خواسته‌های خود در مسیر سرمایه‌گذاری صحیح حرکت کنند.

مشارکت در سرمایه گذاری و انواع روش های آن

به دلیل اهمت سرمایه گذاری در دنیای امروزی، ممکن است این سوال برای شما پیش آمده باشد که مشارکت در سرمایه گذاری چیست و چه روش هایی برای انجام آن وجود دارد. برای پیدا کردن پاسخ این سوال و شناختن قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری با ما همراه باشید. در ادامه به بررسی انواع قراردادهای مشارکت در سرمایه گذاری می پردازیم و شما می توانید با استفاده از این مطالب اطلاعات مهمی را در این رابطه کسب کنید و با بهره مندی از نکات مهم و کلیدی، بهترین مشارکت را در سرمایه گذاری مورد نظر خود انجام دهید.

مشارکت در سرمایه گذاری چیست؟

سرمایه گذاری جزء یکی از ازکان مهم و مولد در تمام نظام های اقتصادی محسوب می شود. به دلیل اهمیت فراوان آن در هنگام مشارکت در سرمایه گذاری باید قرار دادی طبق قوانین و ظوابط، انجام پذیرد. قرارداد مشارکت سرمایه گذاری ، یکی از قراردادهای کاربردی و مهم در زمینه مشارکت است.عموما بسیاری از شراکت‌ها به دلیل تامین کردن منابع مالی، و یا برای جذب سرمایه گذار انجام می گیرد زیرا همه ی ما می دانیم که برای شروع یک کار به سرمایه کافی نیاز داریم. نبود سرمایه می تواند ما را در پیگیری کارها نا امید کند و مانع رسیدن به اهداف مان شود. از طرفی نیز ممکن است سرمایه داشته باشیم، ولی مقدار آن از چیزی که احتیاج داریم، کمتر باشد پس در این موارد است که اهمیت مشارکت در سرمایه گذاری نمایان می شود.

انواع قراردادهای مشارکت در سرمایه گذاری

همه ی ما به خوبی از این موضوع آگاهیم که قرارداد مشارکت و سرمایه گذاری از موضوعات بسیار مهم و کاربردی می باشد و نه تنها برای مردم عادی بلکه در میان بسیاری از فعالان عرصه تجارت و اقتصاد نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، و قطعا نمی‌توان تعداد خاصی برای نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری در نظر گرفت زیرا موارد مختلفی از انواع قراردادهای مشارکت در سرمایه گذاری وجود دارد.

به طور کلی می توان گفت ممکن است به ازای هر شراکت سرمایه گذاری، نمونه خاصی از قرارداد وجود داشته باشد، زیرا قراردادها، با توجه به شرایط و مسائلی که میان طرفین قرار داد تعیین شده تنظیم می گردد. اما اگر بخواهیم اطلاعاتی در این زمینه داشته باشیم و بدانیم که هر یک از این قرارداد ها چه کاربردی دارد، می‌توانیم در چند نمونه دسته بندی‌های مشخص به آن اشاره کنیم و در ادامه روش های آن را معرفی نماییم.

• قرارداد مشارکت و سرمایه گذاری در مشارکت مدنی که به آن قرارداد مشارکت مدنی سرمایه گذاری نیز می‌گویند.
• نمونه قرارداد مشارکت برای کسب و کارهای تازه
• نمونه قرارداد مشارکت برای سرمایه گذاری در استارتاپ‌ها و کسب و کارهای اینترنتی
• نمونه قرارداد مشارکت برای راه اندازی پروژه‌های داخلی
• نمونه قرارداد مشارکت برای شروع فعالیت‌ها و پروژه‌های خارجی و بین الملل
• قرارداد مشارکتی سرمایه گذاری در سرمایه گذاری‌های پر خطر

انواع روش های مشارکت در پروژه های سرمایه گذاری

مشارکت در سرمایه گذاری باید با رعایت یک سری اصول و روش های قابل قبول انجام شود، در ادامه در مورد انواع قرار داد هایی که جزئ روش هایی برای مشارکت در سرمایه گذاری محسوب می شوند توضیحاتی می دهیم تا با در نظر گرفتن شرایط خود و سنجیدن آن، بسنجید که کدام روش مناسب شما می باشد و بهترین روش را انتخاب کنید.

قرارداد مشارکت مدنی

مشارکت مدنی رایج ترین نوع مشارکت در جوامع مختلف و در عرصه بین المللی و شهرداری ها می باشد . اساس این نوع مشارکت بر این است که ابتدا آورده های طرفین بر اساس سه مولفه زمین ، عوارض و ساخت ارزیابی و سنجش شده و مقدار آورده های طرفین محاسبه می شود و بعد بر اساس همین آورده ها ، سهم الشرکه برای طرفین تعریف می شود. نکته حائز اهمیت در این روش این است که مشارکت مدنی دو نوع دارد:

1. ملک از شهرداری
2. ملک از شریک

قرارداد BOT

کلمه ی BOT مخفف واژه BUILD – روش های مشارکت در بازار سرمایه OPERATE AND TRANSFER در زبان انگلیسی می باشد که به طور کلی به معنی ساخت، بهره برداری، واگذاری می باشد و یا اینکه طرف مشارکت اقدام به ساخت مجموعه ای در زمین یا محل متعلق به شهرداری کند.

پس از تکمیل پروژه، در مدت معینی که ابتدا و انتهای آن کاملا در قرارداد به صورت واضح مشخص شده است را، بخش خصوصی از پروژه بهره داری می کند.در این صورت شریک وظیفه دارد که در مدت مشخص که به آن طول دوران مشارکت نیز گفته می شود، درصدی از درآمدهای پروژه را به شهرداری بپردازد و بعد از پایان دوران مشارکت پروژه را کاملا به شهرداری منتقل نماید.

روش BOT مدل دارای دو سبک متفاوت است که شامل: BOT کامل، BOT به شرط قسمتی از اموال منقول می باشد.

فرمول محاسبه دوران مشارکت در این روش به شرح زیر می باشد:

طول دوران مشارکت = ضریب فرمول * ( سود سالانه / آورده سرمایه گذار )

قرارداد BOO

این قرارداد یک روش سرمایه گذاری مشارکتی است که به معنای ساخت مالکیت، بهره برداری، می باشد. بر اساس این روش شهرداری طرحی را در یکی از املاک خود تعریف کرده و شریک اقدام به ساخت پروژه می کند. شایان ذکر است که در طول دوران مشارکت قسمتی از درآمدها به شهرداری تعلق خواهد گرفت. پس از اتمام دوران مشارکت همه پروژه از جمله زمین، اموال منقول و غیر منقول به شریک تعلق خواهد گرفت.

این روش در چند مدل قابلیت اجرایی شدن دارد که شامل موارد زیر می باشد:

1. کامل
2. به شرط اموال منقول
3. به شرط قسمتی از پروژه

فرمول محاسبه دوران مشارکت در این روش :

نحوه محاسبات مشابه روش B.O.T است با این تفاوت که در این روش، برای شهرداری، دوران مشارکت تعریف می شود.

قرارداد BLT

این قرارداد به معنای (ساخت ، اجاره ، واگذاری) روش دیگری از روش های سرمایه گذاری مشارکتی است.در این نوع قراردادها، بخش خصوصی بعد از ساختن و اجرایی نمودن طرح مورد نظر، آن را برای مدتی به شهرداری یا بخش خصوصی اجاره می دهند و پس از اینکه مدت زمانی آن ها به اتمام رسید، طرح به طور رایگان به تملک شهرداری در می آید.

این نکته نیز وجود دارد که اگر قرارداد اجاره، میان بخش خصوصی سازنده و شهرداری باشد و طرفین با هم توافق کنند که شهرداری در فواصل زمانی تعیین شده، اجاره بها بپردازد و پس از انقضای مدت، خود به خود مالک طرح شود. این مسئله باعث می شود به طور مشابه با اجاره به شرط تملیک مواجه شویم.

تفاوت BOT و BLT

تفاوت میان این دو قرارداد به این صورت است که در BOT و در طول دوران مشارکت، سهم الشرکه طرف شراکت یا سرمایه گذاری قسمتی از درآمد پروژه است. در حالی که در BLT و در طول دوران آن ، درآمد زایی پروژه ربطی به سرمایه گذاری ندارد، بلکه رقمی که از قبل معین شده را بابت اجاره سرمایه از شهرداری به سرمایه گذار پرداخت می شود.

فرصت سرمایه گذاری

این روش شامل پتانسیل هایی که در آن قابلیت های سرمایه گذاری و بازده اقتصادی موجود است و در سطح شهر نیز شناسایی شده اند می باشد. برای مثال، اراضی باید در سطح شهر با مالکیت شهرداری و یا بخش خصوصی و یا دیگر سازمان ها موجود باشند. این فرصت ها توانمندی پذیرش بارگذاری انواع کاربری و خدمات را دارد و جهت بسته سرمایه گذاری معرفی می گردند.

بسته سرمایه گذاری

بسته مطالعاتی در مورد طرح های سرمایه گذاری که در آن اطلاعات فنی شامل نوع کاربرهای مصوب و پیشنهادی، تراکم ها و … بارگذاری شده بر اساس آن مطالعات اقتصادی مانند برآورد هزینه های ساخت، دوره ساخت، بازده، طرح و درآمد و… محاسبه می گردد و به عنوان بسته سرمایه گذاری به سرمایه داران ارائه می شود.

این بسته در رابطه با طرح های سرمایه گذاری که شامل اطلاعات فنی از قبیل: نوع کاربری های مصوب و پیشنهادی، تراکم های موجود در پروژه و …. می باشد. براساس این موارد ذکر شده مطالعات اقتصادی مانند: بازده، طرح و درآمد، برآورد هزینه های ساخت، دوره ساخت و …. محاسبه می شود و به عنوان بسته سرمایه گذاری به سرمایه داران ارائه می گردد.

تعدادی دیگر از روش های سرمایه گذاری :

• سرمایه گذاری مستقیم (D.I )
• سرمایه گذاری غیرمستیقم خارجی ( P.I )
• ساخت ، بهره برداری ، واگذاری (O.T )
• ساخت ، بهره برداری ، تملک ، واگذاری ( O.O.T )
• ساخت ، بهره برداری ، تملک ( O.O )
• خرید ، ساخت ، بهره برداری (B.O )
• ساخت ، اجاره ، واگذاری (L.T )
• بیع متقابل (Buyback )

شما می‌توانید تنظیم قرارداد مشارکت سرمایه گذاری خود را به تیم مجرب ما در شهر پارسیان بسپارید.

انواع سرمایه گذاری

سرمایه گذاری خرید دارایی یا اقلامی است که با هدف ایجاد درآمد انجام می شود. وقتیکه شخصی کالایی را با هدف سرمایه گذاری خریداری می کند، هدف این نیست که کالای مورد نظر را مصرف کند؛ بلکه هدف، فروش آن در آینده برای ایجاد ثروت است. یک سرمایه گذاری همیشه مربوط به هزینه برخی از دارایی های امروز به امید بازدهی بیشتر در آینده می باشد. سرمایه گذاری را از نقطه نظرهای متفاوتی می توان به انواع مختلفی تقسیم کرد که در این مقاله قصد داریم تا با تعدادی از انواع سرمایه گذاری ها آشنا شویم.

سرمایه گذاری به چه معناست؟

به طور کلی، هر اقدامی که به امید افزایش درآمد در آینده انجام شود نیز می تواند یک سرمایه گذاری تلقی شود. به عنوان مثال، هنگام ورود به تحصیلات تکمیلی در دانشگاه، هدف اغلب افزایش دانش و ارتقا مهارت ها (به امید تولید درآمد بیشتر) است. در خصوص انواع سرمایه گذاری می توان نکات زیر را بیان کرد:

• سرمایه گذاری، دارایی یا اقلامی است که با این امید خریداری می شود که در آینده درآمدزایی کند یا ارزش آن افزایش یابد.
• یک سرمایه گذاری همیشه مربوط به هزینه برخی از دارایی های امروز (زمان، پول، تلاش و. ) به امید بازدهی بیشتر در آینده می باشد.
• یک سرمایه گذاری می تواند به هر مکانیسمی که برای تولید درآمد در آینده استفاده می شود، اشاره داشته باشد؛ از جمله اوراق قرضه، سهام، املاک و مستغلات و.

در ادامه مقاله با انواع سرمایه گذاری و جزییات مربوط به آن آشنا می شویم.

الف) انواع سرمایه گذاری از نقطه نظر تماس با سرمایه

انواع سرمایه گذاری را از این نقطه نظر می توان به سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم تقسیم کرد که تعریف آن ها مطابق زیر می باشد:

1. سرمایه گذاری مستقیم یا شخصی

در این روش فرد به طور مستقیم اقدام به سرمایه گذاری می کند و باید تمام مراحل فرآیند سرمایه گذاری را خودش، به تنهایی انجام دهد.

2. سرمایه گذاری غیرمستقیم یا نهادی

در این روش فرد از نهادهای مالی کمک می گیرد. آن ها رابط بین او و طرح سرمایه گذاری هستند. واسطه های مالی از طریق انتشار حق مالی، همراه با تعهدشان و عرضه آن به مشارکت کنندگان، به کسب پول در بازار سرمایه می پردازند و سپس این وجوه را سرمایه گذاری می کنند.

ب) انواع سرمایه گذاری از نقطه نظر افق زمانی

انواع سرمایه گذاری را از نقطه نظر افق زمانی، به طور کلی می توان به سرمایه گذاری های بلندمدت و کوتاه مدت تقسیم کرد.

در سرمایه گذاری کوتاه مدت، مدت زمان مدنظر سرمایه گذار معمولا کمتر از یک سال برای رسیدن به بازده مورد انتظار می باشد. در این نوع از انواع سرمایه گذاری، دستیابی به نقدینگی با سرعت بالایی همراه است. در مقابل، سرمایه گذاری بلندمدت، زود بازده نمی باشد. افرادی که در این نوع از سرمایه گذاری شرکت می کنند، انتظار زیادی برای بازگشت سرمایه فوری ندارند. آن ها دید استراتژیک گسترده تری دارند. این نوع سرمایه گذاری معمولا با ریسک کمتری روبرو می باشد. به علاوه، میزان سود کسب شده در این نوع از سرمایه گذاری، بیشتر است.

ج) انواع سرمایه گذاری های اقتصادی

در داخل یک کشور، رشد اقتصادی به سرمایه گذاری ها مربوط می شود. وقتیکه شرکت ها و سایر نهادها به شیوه های مناسب سرمایه گذاری در تجارت روی می آورند، به طور معمول منجر به رشد اقتصادی می شود.

به عنوان مثال، اگر یک نهاد مالی در تولید کالا مشارکت داشته باشد، ممکن است تجهیزات جدیدی را تولید یا خریداری کند که به آن امکان می دهد کالاهای بیشتری را در مدت زمان کوتاه تری تولید کند. این امر می تواند کل تولید کالای تجاری را افزایش دهد. این افزایش تولید در ترکیب با فعالیت های بسیاری از نهادهای دیگر، می تواند باعث افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور شود.

املاک و مستغلات

وقتی به سرمایه گذاری در املاک و مستغلات فکر می کنید، اولین چیزی که احتمالاً به ذهن شما می رسد، خانه و زمین است. مطمئناً، سرمایه گذاران املاک و مستغلات گزینه های دیگری هنگام انتخاب سرمایه گذاری دارند و همه آن ها اقلام فیزیکی نیستند. به عنوان مثال، خرید سهام شرکت های انبوه سازی نیز نوعی سرمایه گذاری در املاک است.

کالاهای فیزیکی

کالاها به منابع اساسی گفته می شود که ما هر روز از آن ها استفاده می کنیم. این محصولات شامل محصولات کشاورزی مانند ذرت و شکر، منابع مرتبط با انرژی مانند گاز طبیعی و نفت خام و محصولات اساسی مانند آلومینیوم و فولاد است. فلزات گرانبها مانند نقره و طلا نیز در دسته ی کالاها (فلزات) گرانبها هستند.

خرید سهام شرکت ها در بازار بورس اوراق بهادار به منظور کسب درآمد، یک سرمایه گذاری مالی محسوب می شود.

ریسک سرمایه گذاری در بازار بورس می تواند بسیار بالا باشد روش های مشارکت در بازار سرمایه و کسانی که دانش آن را در این بازار دارند، می توانند با مدیریت ریسک در این بازار فعالیت کنند و بازدهی بیشتری نسبت به سایر دارایی ها بدست آورند. البته دریافت سود، منوط به کسب دانش و آموزش های لازم می باشد.

اوراق بدهی

اوراق بدهی دارایی های مالی هستند که صاحبان آن ها را به جریان پرداخت سود واگذار می کنند. برخلاف دیگر اوراق بهادار، اوراق بدهی به وام گیرنده نیاز دارد تا اصل وام گرفته شده را بازپرداخت کند. نرخ بهره برای تضمین بدهی به اعتبار قابل درک وام گیرنده بستگی دارد.

سپرده بانکی

سپرده های بانکی شامل پول هایی است که برای نگهداری در موسسات بانکی قرار می گیرد. این سپرده ها به حساب های سپرده گذاری مانند حساب های پس انداز، حساب های چک و حساب های بازار پول واریز می شود. دارنده حساب حق دارد وجوه واریز شده را برداشت کند؛ همانطور که در شرایط و ضوابط حاکم بر توافق نامه تنظیم شده است.

صندوق های سرمایه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری متعلق به سرمایه گذاران زیادی است که برای خرید جمعی اوراق بهادار استفاده می شود؛ در حالیکه هر سرمایه گذار مالکیت و کنترل سهام خود را حفظ می کند.

ویژگی های یک صندوق سرمایه گذاری عبارت اند از:

• انتخاب گسترده تری از فرصت های سرمایه گذاری
• فراهم کردن تخصص مدیریت بیشتر و هزینه های سرمایه گذاری کمتر نسبت به آنچه سرمایه گذاران می توانند به تنهایی بدست آورند.
• انواع صندوق های سرمایه گذاری شامل صندوق های سرمایه گذاری مشترک، صندوق های قابل معامله در بورس، صندوق های بازار پول و صندوق های تامینی است.

صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت

درآمد ثابت به طور کلی به آن نوع از سرمایه گذاری اشاره دارد که تا زمان سررسید آن به سرمایه گذاران سود ثابت پرداخت می کند.

• سرمایه گذاران مبلغ اصلی را که سرمایه گذاری کرده اند دریافت می کنند.
• اوراق قرضه دولتی و شرکتی، متداول ترین انواع محصولات با درآمد ثابت هستند. برخلاف حقوق صاحبان سهام که ممکن است هیچ جریان نقدی به سرمایه گذاران پرداخت نکنند، می توان پرداخت ها را براساس برخی اقدامات اساسی تغییر داد. مانند نرخ بهره کوتاه مدت، پرداخت های اوراق بهادار با درآمد ثابت از قبل مشخص است.

صندوق سرمایه گذاری در سهام

در واقع این صندوق ها درصد مشخصی از دارایی خود را به سهام شرکت های بورسی و مابقی را به اوراق مشارکت اختصاص می دهند. به این ترتیب ریسک بالاتری به نسبت صندوق های درآمد ثابت دارد و همچنین احتمال بازدهی بیشتر نیز وجود دارد.

صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)

صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس را می توان یک دارایی در سبد دارایی هر سرمایه گذار (از مدیران مالی تا یک سرمایه گذار مبتدی که تازه کار خود را شروع کرده‌ است) یاد کرد. همچنین ETF را می‌توان همانند سهام در طول یک روز معاملاتی، معامله کرد.

طرح و برنامه مالی سرمایه گذاری

یک طرح سرمایه گذاری بخشی از یک برنامه مالی جامع است که یک استراتژی سرمایه گذاری را ترسیم می کند تا به شما کمک کند اهداف بلندمدت و کوتاه مدت خود مانند بازنشستگی یا خرید خانه را با در نظر گرفتن موارد زیر برآورده کنید:

• تحمل ریسک
• متنوع سازی و تخصیص دارایی

برنامه های سرمایه گذاری به طور معمول برای کمک به شما در تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری در سهام، اوراق قرضه، پول نقد و املاک و مستغلات، جهت به حداکثر رساندن بازده، طراحی می شوند.

آن ها همچنین به شما کمک می کنند تا از بین طیف وسیعی از انواع سرمایه گذاری های موجود، از جمله سرمایه گذاری های داخل برنامه بازنشستگی تحت حمایت شرکت، یکی را انتخاب کنید.

اهداف سرمایه گذاری

اگر می خواهید یک سرمایه گذار موفق باشید، بیش از همه یک سوال وجود دارد که باید به آن پاسخ دهید و سوال مذکور این است که" چرا من این کار را می کنم؟"

آیا می توانید هر کدام از اهداف فعلی خود را در زیر مشاهده کنید؟

• خرید خانه
• آینده فرزندان
• ذخیره برای موارد اضطراری
• بازنشستگی
• رشد خانواده
• ازدواج كردن
• یک تغییر شغلی
• شروع کار
• تعطیلات شغلی
• .

همه افراد برای سرمایه گذاری به دلیل نیاز دارند. اگر هنگام تنظیم سرمایه گذاری هدف مشخصی در ذهن ندارید، موفق نخواهید شد. دلیل سرمایه گذاری اولین قدم در راه رشد شماست.

جمع بندی

در این مقاله با انواع سرمایه گذاری آشنا شدیم و سرمایه گذاری را از نقطه نظرهای مختلف مانند افق زمانی و یا اقلام سرمایه گذاری می توان به روش های مختلف تقسیم بندی کرد که در اینجا به تعدادی از آن ها اشاره شد. همچنین برای داشتن یک سرمایه گذاری موفق همیشه باید هدف خود را از سرمایه گذاری مشخص کنید. این امر به انتخاب نوع سرمایه گذاری و استراتژی شما بسیار کمک خواهد کرد.

سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن

افراد زیادی هستند که ترجیح می دهند سرمایه گذاری آن ها علاوه بر ریسک کم به سود مشخصی نیز دست یابد. این افراد همواره به دنبال یک گزینه مناسب برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن هستند. برخی از سرمایه گذاران، پول خود را از بانک بیرون آورده و آن را روانه بازارهای پر ریسکی مانند ارز، طلا و. می‌کنند و ممکن است اطلاعاتی از نوسانات این بازار نداشته باشند و دچار ضرر زیادی شوند. اما در بازار سرمایه شرایطی وجود دارد که سرمایه گذاران ضمن برخورداری از ریسک پایین می‌توانند از یک سود مطمئن نیز بهره مند شوند. در واقع بسیاری از سرمایه گذاران، اهل ریسک های پر خطر نیستند و به دلیل کمبود وقت، پایین بودن دانش و اطلاعات تحلیلی، نوسانات شدید در بازارهای مالی و. به دنبال یک سرمایه گذاری امن و راحت هستند؛ به همین دلیل، در ادامه مقاله به معرفی گزینه های خوب برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن می پردازیم.

صندوق های سرمايه گذاری با درآمد ثابت

صندوق های سرمايه گذاری كه سود ثابت و ريسک كمی دارند، به 3 دسته تقسيم می شوند:

• صندوق سرمایه گذاری در سهام
• صندوق سرمایه گذاری مختلط سرمایه گذاری با درآمد ثابت

یکی از بهترین گزینه ها برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن، صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت هستند؛ این صندوق ها موظف اند حداقل 70 درصد از سرمايه خود را به اوراق با درآمد ثابت و يا سپرده های بانكی اختصاص دهند. البته نسبت به 30 درصد باقي مانده مختارند تا در گزينه هايی مانند سهام، حق تقدم و. سرمايه گذاری كنند. بنابراين، سود بيشتري نسبت به سود بانكي به شما خواهند داد. مزيت ديگر اين صندوق ها، روزشمار بودن آن ها می باشد؛ در واقع هر زمان که شما اراده کنید، می توانید سرمایه خود را از این صندوق ها خارج کنید.

اين صندوق ها با دو روش متفاوت تقسيم سود خود را انجام مي‌دهند؛ گاهی اوقات در ابتدا يا پايان ماه، سود را به حساب سرمايه گذاران خود واريز می کنند و گاهی اوقات نیز بهای روزانه در هر واحد صندوق به ازای سود ايجاد شده، افزايش می یابد.

مزایا و معایب صندوق های سرمايه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری که همواره به عنوان یکی از موارد مناسب برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن شناخته می شوند، مزایا و همچنین معایب مختلفی دارند؛ اين صندوق ها زير نظر سازمان بورس و اوراق بهادار مي‌باشند و اين سازمان با اجرای محدوديت هايی، صندوق ها را وادار می سازد تا وجوه خود را در بازارهای مالی مورد تاييد، سرمايه گذاری كنند. از طرف دیگر، اين صندوق ها از شفافيت اطلاعاتی بالايی برخوردارند. به عنوان مثال، بايد ميزان دارایی و خرید و فروش های خود را در سامانه کدال منتشر كنند. از سوی دیگر، به دليل وجود بازارگردان در اين نوع صندوق ها، دارای ريسک نقدشوندگی پايينی هستند. به طور کلی، از جمله مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صرفه جویی در زمان
• مدیریت حرفه ای و تخصصی
• تقسیم هزینه ها بین سرمایه گذاران
• کاهش ریسک

• کاهش کنترل سرمایه گذار بر سبد دارایی خود
• نداشتن حق رای در مجامع شرکت ها

نحوه خرید و فروش صندوق های سرمايه گذاری

صندوق های سرمايه گذاری از نظر شيوه خريد و فروش به 2 دسته تقسيم بندی می شوند:

• صندوق سرمایه گذاری قابل معامله
• صندوق های سرمایه گذاری دارای صدور و ابطال

كسانی كه كد بورسی دارند، می توانند با مراجعه حضوری به دفاتر صندوق و انجام احراز هويت و يا از طريق سامانه های كارگزاری نسبت به خريد واحدهای صندوق اقدام نمايند.

صندوق اختصاصی یا سبد اطمینان هدف

هدف اصلي در اين صندوق ها، كسب سود مطمئن علاوه بر حفظ اصل سرمايه می باشد. به طور معمول، اين صندوق ها نسبت به صندوق های مشترک چند درصد بیشتر سود می‌دهند. البته در بیشتر این صندوق ها، حداقل پول لازم برای سرمایه گذاری تعیین می‌شود. البته برای این صندوق ها امکان بهره مندی از سبدگردان هم وجود دارد. سبدگردان ها به شما کمک می کنند تا با توجه به میزان سرمایه و ریسک پذیری، یک سبد اختصاصی داشته باشید و به طور مداوم بر روی سرمایه حاصل شده نظارت کنید تا سودی بیشتر کسب نمایید.

اسناد خزانه اسلامی (اخزا)

اخزا نوعی اوراق بدهی منتشر شده است که می تواند برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن، مورد استفاده قرار گیرد. دولت این اوراق را به جای بدهی به پیمانکاران خود می دهد. این اوراق نیز دارای سررسید می باشد و دولت متعهد است تا در زمان سررسید مبلغ اسمی را به پیمانکاران پرداخت کند.

یکی از اولویت های دولت در تسویه، پرداخت اصل اسناد خزانه و سود مربوط به آن می‌باشد. بنابراین، ریسک این اوراق بسیار کم است. از طرف دیگر، نقد شوندگی بالایی نیز دارد؛ چراکه تقاضا برای خرید این اوراق بالا است. لازم به ذکر است که برای خرید این اوراق باید حتما کد بورسی داشته باشید و شما می‌توانید از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری ها نسبت به خرید این اوراق اقدام نمایید. توجه داشته باشید که نمادهای اخزا یک هفته قبل از موعد سررسید، متوقف می‌شوند. سود این اوراق نیز به ازای مبلغ اسمی هر ورق به حساب سرمایه گذاران واریز می‌شود.

سبدگردانی

اگر شخص ریسک گریزی هستید و مهارت زیادی در بازار سرمایه ندارید، پیشنهاد می کنیم تا از روش های سرمایه گذاری غیر مستقیم استفاده کنید. این روش ها جایگزینی برای سرمایه گذاری مستقیم در این بازار می باشند. در روش سبدگردانی، سرمایه گذاری با کد اختصاصی شما صورت می‌گیرد و خرید و فروش ها را نیز می‌توانید در پنل شخصی خود دنبال کنید. البته مدیریت این سرمایه گذاری توسط یک سبد گردان ماهر انجام می‌شود و این شرکت به چیدمان و توزیع سهام شما در سبد اختصاصی اقدام می کند.

نکته: خرید اوراق مشارکت، اخزا و. برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن، اگرچه ظاهرا به شما سود می دهد، اما با توجه به ساختار همراه با تورم اقتصاد ایران، اگر قیمت دارایی در اختیار شما خود را با تورم هماهنگ نکند، عملا بخشی از قدرت خرید شما از بین رفته است و در مقایسه با تورم، بازدهی شما کمتر بوده است.

به عنوان مثال، خرید اسناد خزانه اسلامی (اخزا) که به عنوان یکی از گزینه های خوب برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن شناخته می شود، در حال حاضر سالیانه بین 21 تا 23 درصد سود به خریداران این اوراق می دهد، در حالیکه در سال های اخیر، اقتصاد ایران تورم های 40 درصدی را تجربه می کند که این موضوع نشان دهنده این نکته است که این اوراق در بازه های بلندمدت نه تنها قدرت خرید سرمایه گذاران را افزایش نمی دهد، بلکه در مقایسه با تورم، یک پله عقب تر خواهد بود.

اوراق مشاركت

یکی دیگر از گزینه های مناسب برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن، اوراق مشارکت است. این اوراق از جمله اوراق بهاداری هستند که با داشتن مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، منتشر می شوند. این اوراق، قیمت اسمی تعیین شده ای دارند و در زمان مشخصی نیز صادر می شوند. هدف از انتشار این اوراق، تامین بخشی از منابع مالی مود نیاز شرکت های دولتی و یا خود دولت است. این اوراق در جهت طرح های انتفاعی دولت، پروژه های عمرانی، تهیه مواد اولیه ضروری واحدهای تولیدی از طریق عرضه عمومی به سرمایه گذاران واگذار می‌شود.

با توجه به سررسید پایانی، سود تضمین شده در اوراق به حساب سرمایه گذار واریز می‌شود. البته اگر سود قطعی پروژه بیشتر از سود مشخص شده باشد، مابه التفاوت سود نیز پرداخت می‌گردد. نوع اوراق مشارکت منتشر شده در میزان سود و بازدهی آن بسیار تاثیرگذار است؛ اما به طور کلی، معمولا سود در نظر گرفته شده برای این اوراق، کمی بیشتر از سود سپرده های بانکی است.

جمع بندی

در این مقاله به روش های سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن اشاره کردیم و دانستیم که افراد ریسک گریز همواره به دنبال شناسایی گزینه های خوب برای سرمایه گذاری کم ریسک و مطمئن هستند که از جمله این موارد می توان به صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، اسناد خزانه اسلامی، اوراق مشارکت و. اشاره کرد. بنابراین، اگر شما نیز به دنبال پیدا کردن راه های مختلف برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن هستید، می توانید این موارد را مورد بررسی قرار دهید.

اوراق مشارکت چیست؟ نحوه خرید اوراق مشارکت

در بازار بورس اوراق بهادار علاوه‌بر معاملات سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، اوراقی با نام اوراق مشارکت نیز خرید و فروش می‌شود. برای هر سرمایه گذار مبتدی یا با سابقه ممکن است سوال‌هایی ایجاد شود از قبیل اینکه:

در این مطلب عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:

اوراق مشارکت چیست؟

اوراق بهادار با نام یا بی‌نامی است که به موجب قانون یا مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین ‌و برای تأمین بخشی از منابع مالی موردنیاز طرح‌های عمرانی- انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کشور یا برای تأمین منابع مالی لازم برای تهیۀ مواد ‌اولیه موردنیاز واحدهای تولیدی توسط دولت، شرکت‌های دولتی، ‌شهرداری‌ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و مؤسسات عام المنفعه و شرکت‌های ‌وابسته به دستگاه‌های مذکور، شرکت‌های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولید منتشر می‌شود و به سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های‌ یاد شده را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار می‌گردد.

از تعریف فوق چند نکته موردتوجه است:

• اوراق مشارکت از جمله اوراق بهادار محسوب می‌شود و تابع قوانین این اوراق است. بنابراین سرمایه‌گذاران برای خرید آن نیازمند داشتن کد سهامداری (کد معاملاتی بورس) هستند.
• این اوراق ممکن است بی نام یا با نام باشد. اوراق مشارکت بورسی جزو اوراق با نام و اوراق غیر بورسی از جمله اوراق بینام محسوب میشوند. (در ادامه انواع این اوراق شرح داده خواهد شد.)
• قیمت این اوراق مشخص و مدت سرمایه گذاری در این اوراق معین است.
• در زمان انتشار میبایست مورد مصرف این اوراق مشخص باشد. (طرح های عمرانی- انتفاعی یا تهیۀ مواد ‌اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی توسط دولت، شرکت‌ های دولتی، ‌شهرداری‌ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و مؤسسات عام المنفعه و شرکت‌های ‌وابسته به دستگاه‌های مذکور، شرکت های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولید).
• خریداران در زمان عرضه عمومی این اوراق می‌توانند اقدام به سرمایه گذاری نمایند.

ویژگی های اوراق مشارکت

۱_تاریخ سررسید

به تاریخ پایان دوره‌ سرمایه گذاری در اوراق مشارکت، تاریخ سررسید گفته می‌شود که در این تاریخ به خریداران مبلغی معادل ارزش اسمی اوراق پرداخت می‌گردد.

۲_ارزش اسمی

به مبلغی که توسط ناشر اوراق مشارکت و در تاریخ سررسید به خریداران اوراق بازپرداخت می‌شود، ارزش اسمی می‌گویند.

۳_نرخ سود اسمی

همانطور که گفته شد اوراق مشارکت از نظر پرداخت سود به دو دسته تقسیم بندی می‌شوند. اوراقی بدون پرداخت سود و اوراقی که به‌صورت دوره ای سود پراخت می‌کنند و دارای نرخ بهره دوره‌ای هستند. نرخ سود اسمی، نرخ بهره ‌ای است که در اوراق دسته دوم پرداخت شده و تا زمان سررسید ادامه دارد.

۴_ قیمت فروش

در صورتی که دارنده اوراق مشارکت تا قبل از سررسید تمایل به فروش اوراق مشارکت خود داشته باشد، اوراق مربوطه را می‌بایست در روزهای باز بازار بورس و به قیمت آن روز بازار به فروش برساند. شایان ذکر است تعیین قیمت عرضه و تقاضا به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله این موارد می‌توان به نرخ سود در بازار پول اشاره کرد.

۵_ نرخ سود تا سررسید (YTM)

اگر سرمایه گذار اوراق مشارکت را در نخستین روز انتشار خریداری نماید نرخ سودی که دریافت می‌کند، نرخ سود اسمی خواهد بود.

ولی چنان چه اوراق مشارکت بعد از انتشار و با قیمت عرضه و تقاضا خریداری و تا سررسید نگه داری شود، نرخ سود آن نرخ سود تا سررسید یا YTM نامیده می‌شود.

چنان‌چه شخصی اوراق بدهی خود را در اولین روز انتشار خریداری کند، نرخ سودش نرخ سود اسمی می‌شود. ولی اگر بعد از انتشار و به قیمت تعیین‌شده بازار اقدام بخرد و آن‌ را تا سررسید نگه‌داری کند، نرخ سود سرمایه گذار، نرخ سود تا سررسید یا YTM نامیده می‌شود. در واقع اوراق مشارکت در هر لحظه به قیمتی خاص معامله شده و سرمایه گذاران براساس YTM تصمیم به معامله می‌گیرند. اوراق مشارکت در هر دو بازار فرابورس و بازار بورس منتشر می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به سایت فرابورس به آدرس www.ifb.ir مراجعه کنید.

انواع اوراق مشارکت

اوراق مشارکت بورسی:

اوراقی که قابل معامله در بازار بورس و فرابورس هستند.

انواع اوراق مشارکت بورسی:

به کسر: اوراقی که با قیمتی کمتر از قیمت اسمی به فروش می‌رسد و سود خریدار برابر با تفاوت قیمت اوراق در زمان خرید و قیمت اسمی در زمان سررسید است. سرمایه گذاری در این اوراق یک سرمایه‌گذاری کوتاه مدت به شمار می‌آید.

قابل تعویض با سهام: این نوع از اوراق توسط شرکت‌های سهامی عام منتشر شده و در سررسید نهایی با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان ‌بورس و اوراق بهادار قابل تعویض هستند.

قابل تبدیل به سهام: این نوع از اوراق را شرکت های سهامی عام منتشر می‌کنند و د در سررسید نهایی یا در زمان تحقق افزایش سرمایه به سهام شرکت مربوطه تبدیل می‌گردد.

اوراق مشارکت غیر بورسی:

اوراقی که صرفاً با تایید بانک مرکزی حمهوری اسلامی ایران منتشر می‌شود و قابل معامله در شعب بانک‌های عامل (بازار پولی) است.

کارمزد و مالیات خرید و فروش اوراق مشارکت

سقف کارمزد خرید اوراق مشارکت ۰٫۰۰۰۷۲۶ و سقف کارمزد فروش اوراق مشارکت ۰٫۰۰۰۷۷۴ و مجموع خرید و فروش اوراق مشارکت ۰٫۰۰۱۵ مبلغ کل معامله است. همچنین طبق ماده ۷ قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، مبالغ پرداختی و یا تخصیصی بابت سود متعلق به اوراق مشارکت مشمول مالیات مقطوع به نرخ پنج درصد هست و به روش های مشارکت در بازار سرمایه سود اوراق مشارکت و معاملات اوراق مذکور هیچ‌گونه مالیات دیگری تعلق نمی‌گیرد. پرداخت‌کنندگان سود اوراق مشارکت اعم از علی‌الحساب و قطعی مکلف‌اند، در هر پرداخت یا تخصیص، مالیات متعلق را به نرخ مذکور کسر و ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ پرداخت یا تخصیص به حسابی که توسط خزانه‌داری کل تعیین می‌شود، واریز و رسید آن را ظرف۳۰ روز از تاریخ واریز همراه با فهرستی متضمن میزان سود پرداختی به حوزه مالیاتی مربوط تسلیم نمایند. پرداخت‌کنندگان سود اوراق مشارکت، درصورت تخلف از انجام تکالیف مذکور مشمول مقررات متن ماده (۱۹۹) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفند ماه ۱۳۶۶، خواهند بود. شایان ذکر است بنا به ماده ۷۳دستورالعمل نحوه انجام معاملات، در عرضه اولیه اوراق مشارکت، کارمزد خرید و فروش به عهده ناشر پذیرفته شده هست.

• شرکت بورس اوراق بهادار

نوع معامله	صکوک اجاره	اوراق مشارکت
خرید	۰٫۰۰۰۷۲۶	۰٫۰۰۰۷۲۶
فروش	۰٫۰۰۰۷۷۴	۰٫۰۰۰۷۷۴
جمع	۰٫۰۰۱۵	۰٫۰۰۱۵

• شرکت فرابورس ایران

نوع معامله	اوراق مشارکت، صکوک اجاره، اوارق خزانه اسلامی
خرید	۰٫۰۰۰۷۲۶
فروش	۰٫۰۰۰۷۷۴
جمع	۰٫۰۰۱۵

نوع معامله

انواع صکوک، اوراق مشارکت و گواهی سپرده در معاملات بازارگردان

خرید	۰٫۰۰۰۷۴۴۴
فروش	۰٫۰۰۰۱۱۱۳

زمان مناسب و تحلیل موردنیاز برای خرید و فروش اوراق مشارکت

اوراق مشارکت دارای سود ثابت علی الحساب است، بنابراین معمولا به عنوان ابزاری برای کاهش ریسک سبد سهام در بازاهای ریسکی در نظر گرفته می‌شود و سرمایه‌گذارن با توجه به ریسک پذیری و شرایط موجود بر بازار بخشی از سرمایه خود را به خرید اوراق مشارکت اختصاص می‌دهند. با توجه به ثابت بودن سود اوراق مشارکت، این اوراق بر خلاف سهام های ریسکی موجود در بازار که نیازمند تحلیل های فاندامنتالی و تکنیکالی هستند به تحلیل خاصی نیاز ندارد و فقط توجه به چند نکته برای انتخاب اوراق با بازدهی بیشتر برای سرمایه‌گذار کافی است.

نکات قابل تامل در خرید اوراق مشارکت

• معمولاً سود اوراق مشارکت تابعی از سود بانکی بوده و نرخ بازدهی سالیانه این اوراق بین ۳ تا ۶ درصد بیشتر از نرخ سود سپرده بلندمدت یک ساله نزد بانک ها است که این امر با هدف ایجاد جذابیت در معاملات اوارق مشارکت انجام می‌شود.
• با توجه به نکته بالا هر چه میزان سود اوراق مشارکت بیشتر باشد رغبت سرمایه گذاران برای معامله این اوراق بیشتر خواهد بود زیرا ریسک تورم سرمایه گذاری آن ها بهتر پوشش داده می‌شود.
• سررسید پرداخت سود در اوراق مشارکت یک ماهه یا سه ماهه است و هرچه دوره‌ روش های مشارکت در بازار سرمایه های پرداخت سود کوتاه‌تر باشد، برای سرمایه‌گذار از جذابیت بیشتری برخوردار خواهد بود.
• در بعضی موارد بدلیل کمبود نقدینگی و رقابت برای جذب منابع با بانک‌ها برخی از ناشران اوراق علاوه برسود اعلامی، سود ۳ درصدی برای یک سال را بر روی تابلو معاملاتی تضمین می‌کنند.
• سود حاصل از اوراق مشارکت، برای سرمایه ‌گذار معاف از پرداخت مالیات است و این جذابیت‌ دیگری برای سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت به حساب می‌آید.
• علیرغم اینکه اوراق مشارکت بازدهی تضمین شده دارند ولی ریسکی را متوجه سرمایه‌ گذار نمی‌کند.

نحوه خرید اوراق مشارکت

برای خرید و فروش اوراق مشارکت خارج از بورس، لازم است سرمایه‌گذار با مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) به یکی از شعب بانک‌های عامل مراجعه نماید و نسبت به خرید یا فروش اوراق مورد نظر اقدام نماید

در مورد معامله اوراق مشارکت بورسی، هر فردی که دارای کد معاملاتی آنلاین باشد، می‌تواند از طریق سامانه معاملاتی آنلاین یا ثبت سفارش اینترنتی اقدام به خرید نماد اوراق مشارکت کند. این اوراق بسته به بازاری که در آن منتشر می‌شوند ممکن است در سامانه آنلاین قابلیت معامله داشته باشد چنانچه اوراق در بازار پایه فرابورس عرضه شود، خرید و فروش آن از طریق ثبت سفارش اینترنتی میسر خواهد بود. در صورتی‌که فرد کد سهامداری و کاربری غیر آنلاین داشته باشد میبایست به صورت حضوری درخواست خرید یا فروش خود را به کارگزاری اعلام نماید. برای آموزش نحوه خرید و فروش و معاملات، آموزش صفر تا صد خرید و فروش سهام را مطالعه نمایید.

چند نکته در مورد اوراق مشارکت

۱- خرید و فروش اوراق از طریق شعب منتخب بانک‌های عامل یا از طریق کارگزاران بورس اوراق بهادار (در صورت پذیرش در بورس) مجاز است.

۲- قیمت اسمی هر واحد اوراق مشارکت ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال است.

۳- هر ورقه نشان‌دهنده میزان قدرالسهم دارنده آن در طرح مورد سرمایه‌گذاری است.

۴- نماد هر یک از اوراق مشارکت حداکثر سه روز پیش از سررسید پرداخت سود علی‌الحساب آن متوقف می‌شود و روز بعد از پرداخت سود، نماد آن بازگشایی می‌شود.

۵- سود متعلقه به خریدار، از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب بانکی معرفی شده از جانب خریدار واریز می‌گردد.

۶- چنانچه سرمایه گذار در میانه دوره و پیش از سررسید پرداخت سود اقدام به خرید اوراق نماید، خریدار اوراق میبایست مبلغی معادل مبلغ اسمی به علاوه بخشی از سود اوراق مشارکت را که میزان آن از ابتدای دوره تا زمان خرید اوراق محاسبه می‌شود، پرداخت نماید. پس از انجام معامله در بخش گردش حساب خریدار در سامانه معاملاتی آساتریدر، اطلاعاتی تحت عنوان “پرداخت سود” نمایش داده می‌شود که این مبلغ معادل سود پرداختی به خریدار است. شایان ذکر است در سررسید دوره سود کل دوره به حساب وی واریز می‌شود.

۷- تمامی اوراق از قابلیت نقد شوندگی برخوردارند؛ به نحوی که بازارگردان اواراق موظف است تمامی سفارش های فروش به مبلغ اسمی را در هر روز خریداری نماید.

۸- حداقل مدتی که نیاز است به دریافت سود سرمایه‌گذار در معامله اوراق منجر شود، چها روز از زمان خرید تا فروش اوراق است. به عبارتی اگر اوراق خریداری شده را زودتر از سه روز به فروش برسد، سود حاصل از فروش آن از کارمزد معاملات کمتر می‌شود و در واقع بازده منفی خواهد داشت.

۹- با توجه به آئین‌نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، دارندگان اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت، در سود حاصل از اجرای طرح‌های مربوطه سهیم هستند.،

۱۰- با فروش اوراق مشارکت رابطه وکیل و موکل بین ناشر و خریدار اوراق محقق می‌شود (در واقع ناشر به وکالت از طرف خریداران اوراق می‌تواند نسبت به مصرف وجوه حاصل از فروش اوراق به منظور اجرای طرح و خرید و فروش هرگونه کالا، خدمت و دارایی مربوط به طرح اقدام نماید. ، انتقال اوراق به رابطه وکالت خدشه وارد نمی‌کند و این رابطه تا سررسید اوراق بین ناشر و دارندگان اوراق نافذ و معتبر است

۱۱- اوراق مشارکت به عنوان وثیقه طرف‌های معامله در قراردادهای مربوط به وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و سایر دستگاه‌های اجرایی پذیرفته می‌شود.