ویژگی‌ها و مزایای بازار ثانویه

اوراق سلف موازی

معرفی کتاب

این کتاب به معرفی مفاهیم ابتدایی، پایه‌ای و در عین حال کاربردی بازارهای مالی پرداخته است و ضمن تأکید بر تفکیک بازار پول از بازار سرمایه به‌نوعی اقتصاد کشور را معطوف به بازار سرمایه می ‌‌داند. به‌گونه ‌‌ای که جمع ‌‌آوری سرمایه ‌‌های خرد، به‌کارگیری پس ‌‌اندازهای راکد، کنترل تورم، شرایط مثابه بازار رقابت کامل و همچنین رشد تولید ناخالص ملی، توزیع عادلانه ثروت و افزایش درجه نقدشوندگی را مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه کلان می ‌‌داند و در سطح خرد نیز با عنوان موضوعاتی چون سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام، افزایش اعتبار داخلی و خارجی به‌واسطه توثیق سهام شرکت‌‌ها در بازارهای داخلی و خارجی، تعیین ارزش بازار بر اساس قانون عرضه و تقاضا، سهولت در تغییر ترکیب سهامداری، به وجود آمدن دیدگاهی مطلوب با کاهش ریسک اقتصادی و امکان تأمین مالی با هزینه کم ‌‌تر، به برخورداری از مزایایی چون افزایش سقف تسهیلات بانکی و انتشار اوراق مشارکت، انتشار اوراق مشارکت فقط با کسب مجوز از بانک مرکزی، برخورداری از معافیت ‌‌های مالیاتی، تبیین چشم ‌‌انداز آینده شرکت و ارزیابی عملکرد آن و ارتقای سطح اعتماد ملی اشاره کرده است. نویسنده کتاب معتقد است توسعه بازار سرمایه، تجارت اینترنتی و توجه به هوش مالی از جمله شاخص ‌‌هایی است که کشورها را از نظر اقتصادی به سمت جهانی شدن سوق می ‌‌دهد و بدین سبب، آموزش سرمایه ‌‌گذاری در بورس و هموار کردن مسیر سرمایه ‌‌گذاری برای سرمایه ‌‌گذاران داخلی و خارجی را مستلزم توجه بیشتر به بورس می ‌‌داند.
در معرفی این کتاب آمده است که”در ادبیات اقتصادی، بازارهای مالی به‌عنوان جریان ‌‌های هدایت‌کننده منابع مالی از بخش غیرمولد به بخش تولید و مولد دارای نقش حیاتی در رشد اقتصادی، اشتغال ‌‌زایی، سرمایه‌گذاری، تثبیت متغیرهای پولی و مالی و در مجموع بهبود رفاه جامعه است. اهمیت این بازارها به حدی بالا است که از آن ‌‌ها به‌عنوان شریان ‌‌های اصلی اقتصاد یاد می ‌‌شود. در ادبیات اقتصادی به‌ویژه ادبیات اقتصاد مالی، بازار سرمایه نقش اساسی در رشد اقتصادی از طریق تأمین مالی بنگاه ‌‌ ‌‌ها، تخصیص بهینه منابع، بهبود نقدشوندگی دارایی ‌‌ها، بهبود راهبری شرکتی و افزایش شفافیت در اقتصاد دارد”.
فصل اول از این کتاب با عنوان “اقتصاد و بازار سرمایه” ضمن معرفی تئوری بازارهای کارا، به تعریف انواع کارایی در بازارهای مالی پرداخته که در ادامه با تقسیم ‌‌بندی بازار به سطوح ضعیف، نیمه‌قوی و قوی، به موضوع اهمیت کارایی بازار از نظر سرمایه‌گذاران و مدیران مالی رسیده است. نویسندگان در ادامه همین فصل با تمرکز بر موضوع کارایی، ساختار بازار سرمایه کشور را بررسی می ‌‌کنند که نهایتاً به اهمیت بورس در سطح کشور و در عرصه بین ‌‌الملل می‌رسند.
فصل دوم با معرفی بازارهای پول و سرمایه به‌عنوان دو بازار مالی شروع می ‌‌شود و در ادامه با تفکیک این دو بازار و ویژگی‌ها و مزایای بازار ثانویه معرفی بازار طلا (بورس طلا) و صندوق طلا، انواع دارایی ‌‌های مالی را بررسی می ‌‌کند؛ مطالب با بررسی جوانب مثبت و منفی دارایی ‌‌های با نقدشوندگی بالا ادامه پیدا می ‌‌کنند و در ادامه، همین موارد در رابطه با دارایی ‌‌های با نقدشوندگی پایین نیز عنوان می ‌‌شوند. کتاب در نهایت با طرح ۶ مورد از محدودیت ‌‌های ابزارهای مالی، به لزوم توجه مضاعف به ابزارهای مالی اشاره می ‌‌کند. در ادامه همین فصل نویسندگان کتاب، انواع قراردادها، خصوصیات و نقش اقتصادی ابزارهای مشتقه را بررسی کرده‌اند. در پایان این فصل نیز به زمینه ‌‌سازی قانون بازار اوراق بهادار برای توسعه ابزارهای مالی پرداخته شده است.
در فصل سوم، مباحث پیرامون اوراق قرضه و اوراق مشارکت عنوان شده ‌‌اند که در ضمن معرفی، بررسی اقتصادی این دو انجام شده است.
بررسی اقتصادی صندوق ‌‌های سرمایه‌گذاری در فصل چهارم با عناوینی چون اهداف سرمایه ‌‌گذاری صندوق ‌‌ها، مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری از دیدگاه اقتصادی و انواع هزینه در صندوق‌های سرمایه ‌‌گذاری مشترک انجام شده است.
بازار اولیه موضوع فصل پنجم از این کتاب است که ضمن عنوان نقش ‌‌های بازار اولیه بورس و تحلیل اقتصادی بازار سرمایه، مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل پایانی این کتاب به بررسی بازارهای ثانویه می ‌‌پردازد. به‌گونه ‌‌ای که پس از طرح مسائلی پیرامون ساختار و ویژگی ‌‌های بازار ثانویه، به مسأله اهمیت اقتصادی این بازار می ‌‌رسد و با عنوان تفاوت ‌‌های بازارهای اولیه و ثانویه، کاربرد اقتصادی این بازار را در ۶ مورد شرح می ‌‌دهد.

اوراق سلف موازی در بورس چیست و چه مزایایی دارد؟

یکی از مهمترین مباحثی که در بازار بورس به تازگی مطرح شده است، اوراق سلف موازی است که به منظور تامین مالی دولت و جمع آوری نقدینگی ایجاد شده است. هدف از نوشتن این پست پاسخ دادن به سوالاتی مانند: اوراق سلف موازی در بورس چیست و چه مزایایی دارد؟ منظور از اوراق سلف موازی در بورس چیست؟ مزایای اوراق سلف موازی در بورس چیست؟ ویژگی اوراق سلف موازی چیست و … به طور خلاصه باید گفت که، در قرارداد سلف، کالا و یا دارایی را به عنوان پایه در نظر میگیرند و خریدار این اوراق باید تمامی بها و ارزش آن کالا و یا دارایی را بپردازد و در زمانی که در سر رسید ذکر شده است کالا یا دارایی را دریافت کند. در ادامه به توضیحات بیشتری از اوراق سلف موازی می پردازیم.

اوراق سلف موازی در بورس چیست و چه مزایایی دارد؟

مواردی که در این پست مورد بررسی قرار می گیرند:

• اوراق سلف موازی در بورس چیست؟
• ویژگی اوراق سلف موازی چیست؟
• معیارهای انتخاب کالای پایه در قرارداد سلف موازی
• مزایای اوراق سلف موازی چیست؟

اوراق سلف موازی در بورس چیست؟

اوراق سلف موازی

اوراق سلف موازی در واقع یک ابزار تامین مالی کوتاه مدت برای دولت است که منجر به تامین مالی شده و به منظور جمع آوری نقدینگی صورت میگیرد. اوراق سلف موازی بر مبنای قرارداد سلف مورد معامله قرار می گیرند و بر این اساس کالایی به عنوان پایه انتخاب شده و عرضه کننده این اوراق سلف موازی متعهد میشود که مقدار مشخص و معینی از کالا یا دارایی پایه را که در قرارداد سلف ذکر شده است در ازای دریافت پول نقد به فروش میرساند و در زمانی که در قرارداد ذکر شده است کالا و یا دارایی را به خریدار تحویل دهد.

دارنده اوراق می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش رساند، یا در سررسید با شرایط از پیش تعیین شده تسویه نقدی کند و یا در دوره تحویل اقدام به دریافت فیزیکی دارایی کند. باید به این نکته اشاره کنیم که موعد سررسید اوراق سلف موازی معمولا بین 1 الی 2 سال است و به همین دلیل است که اوراق سلف موازی به عنوان یک ابزار تامین مالی کوتاه مدت شناخته میشود.

در مدت 1 الی 2 ساله ایی که ذکر شد ویژگی‌ها و مزایای بازار ثانویه به افرادی که اوراق سلف موازی را دارا هستند سود پرداخت نمیشود و اصل پول و سود در پایان دوره به صورت یک جا پرداخت میشود.

ویژگی اوراق سلف موازی چیست؟

برای افرادی که تازه وارد بورس شده اند و به تازگی اقدام به خرید و فروش سهام کرده اند طبیعی است که این اصطلاحات برایشان تازگی داشته باشد و ندانند که منظور از اوراق سلف موازی در بورس چیست؟ از اوراق سلف موازی هم در بازار مدرن و هم در بازار سنتی میتوان استفاده کرد و تنها کافی است که کالا و یا دارایی را به عنوان پایه مد نظر قرار داد و قراداد سلف را منعقد کرد.

فردی که اوراق سلف موازی را دارا است تا پایان تاریخ سررسید سودی دریافت نخواهد کرد و در زمان پایان دوره اصل پول و سود را دریافت می کند. یکی از مزیت های اوراق سلف موازی این است که حداقل سود تضمین شده دارند و همین موضوع باعث میشود که حتی با کاهش قیمت کالای پایه درضد معینی از سود به دارندگان اوراق سلف موازی تعلق می گیرد و در صورت رشد قیمت کالای پایه، سود ذکر شده تا سقف مشخص و معینی بیشتر میشود و همین امر به نفع دارندگان اوراق سلف موازی است.

در قرارداد سلف موازی، خریدار این اختیار را دارد که قبل از تاریخ سررسید، قرارداد را به شخص ثالث واگذار کند. در قرارداد سلف موازی، ابتدا دارایی پایه در بازار اولیه عرضه شده و توسط خریداران مورد معامله قرار می­گیرد. سپس خریداران با تسویه قرارداد با فروشنده می­توانند در بازار ثانویه، دارایی خریداری شده را به شکل سلف موازی استاندارد عرضه می کنند.

معیارهای انتخاب کالای پایه در قرارداد سلف موازی

در قسمت فوق به این موضوع اشاره شدکه برای اوراق سلف موازی باید یک کالا و یا دارایی به عنوان کالای پایه در نظر گرفته شود و معاملات بر روی آن انجام شود. حال سوال اساسی که مطرح میشود که آیا این کالا باید مانند سهام بنیادی باشد؟ معیار انتخاب کالای پایه در قرارداد سلف موازی چیست؟ یک کالای پایه چه ویژگی هایی میتواند داشته باشد؟

معیارهای انتخاب کالای پایه در قرارداد سلف موازی:

• امکان خرید کالا و یا دارایی برای همه مردم فراهم باشد.
• بازار سلف فعال وجود داشته باشد
• دارای نقدینگی زیاد در آن کالا

• منظور از سهم بنیادی چیست؟
• اوراق مشارکت چیست و نحوه خرید و فروش آن در بورس و خارج از چگونه است؟

مزایای اوراق سلف موازی چیست؟

همه این مباحث مطرح شد تا ویژگی‌ها و مزایای بازار ثانویه به سوالاتی مانند، اوراق سلف موازی در بورس چیست و چه مزایایی دارد؟ منظور از اوراق سلف موازی در بورس چیست؟ پاسخ دهیم.

با توجه به توضیحات و ویژگی هایی که از اوراق سلف موازی ذکر شد، شاید برای برخی از سرمایه گذاران و سهامدارن این سوال پیش بیاید که ” مزایای اوراق سلف موازی چیست؟ ” در ادامه به توضیح این مسئله میپردازیم که مزایای اوراق سلف موازی چیست؟

فرضیه بازار کارا

فرضیه بازار کارا Efficient-market hypothesis این موضوع را بیان می‌کند که اطلاعات مالی و گزارشات منتشر شده در مورد یک سهم یا یک کالا به سرعت در بازارهای مالی منتشر می‌شوند و فورا بر قیمت‌ها تاثیر می‌گذارند و قیمت‌ها را تعدیل می‌کنند.

بازار کارا به بازاری اطلاق می‌گردد که در آن قیمت‌های اوراق بهادار بسرعت نسبت به اطلاعات جدید تعدیل می‌گردند. به‌عبارت دیگر اطلاعات جهت تعیین قیمت مورد استفاده قرارگرفته و به سرمایه‌گذار اطمینان می‌دهند که اوراق بهادار مورد نظر به اندازه قیمت بازاری خود دارای ارزش است. یا بعبارتی دیگر در فرضیه بازارکارا ،‌ اطلاعات مالی به سرعت در بازارهای مالی انتشار می‌یابد و فوراً بر قیمت اوراق بهادار تأثیر می‌کند. بنابراین در صورتی یک بازار، کارا محسوب می‌شود که قیمت اوراق بهادار، اطلاعات مربوطه را بسرعت منعکس نماید.

به این ترتیب، سرمایه‌گذاران بالقوه نمی‌توانند در بازار کارا از اطلاعاتی که در سطح گسترده‌ای منتشر شده است، بهره‌مند شوند، زیرا قیمت‌ها فوراً براساس اطلاعات مزبور تعدیل می‌گردد. در ویژگی‌ها و مزایای بازار ثانویه بازار کارا قیمت اوراق بهادار، شاخص خوبی برای تعیین ارزش سرمایه‌گذاری است. ارزش سرمایه‌گذاری به عنوان ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی است که توسط سرمایه‌گذاران آگاه به خوبی تجزیه و تحلیل شده است. در بازار توسعه یافته و رقابتی، اختلاف بین قیمت بازار و ارزش سرمایه‌گذاری برگ برنده تحلیل‌گرانی است که در جستجوی بازده غیر عادی هستند. قیمت اوراق بهاداری که کمتر از ارزش واقعی سرمایه‌گذاری است (اوراق بهاداری که کمتر از قیمت واقعی یا کمتر از ارزش واقعی، قیمت‌گذاری شده است)، باید خریداری شود، به دلیل افزایش تقاضا برای خرید، قیمت این اوراق افزایش یابد. در این مقاله فرضیه بازار کارا به عنوان یکی از مباحث مهم مدیریت مالی تشریح شده است.

تعریف بازار کارا

بازارها می‌توانند در ارتباط با برخی اطلاعات، کارامد محسوب شوند در حالی که در قبال سایر اطلاعات کارامد نباشند. مثلاً قیمت‌های اوراق بهادار ممکن است اطلاعات بیشتر در سطح جامعه را بطور کلی منعکس کنند. اما اطلاعاتی که اشخاص بسیار نزدیک به شرکت (نظیر مدیران یا اعضای هیات مدیره) در اختیار دارند در قیمت‌های مزبور انعکاس نیافته باشد. براساس قوانین برخی از کشورهای صنعتی، ‌استفاده از این قبیل اطلاعات به منظور دادوستد در بورس اوراق بهادار غیر‌قانونی می‌باشد.

بازار کارا باید نسبت به اطلاعات جدید حساس باشد. اگر اطلاعات تازه‌ای در دسترس عموم قرار گیرد، قیمت سهام عادی شرکت باید متناسب با جهت اطلاعات داده شده تغییر نماید. اگر بازاری نسبت به اطلاعات جدید بی‌تفاوت باشد و عکس‌العمل لازم را نشان ندهد، ‌یعنی تحلیل کننده‌ای در بازار برای ارزیابی و بررسی اثر اطلاعات جدید بر قیمت‌ها نباشد، طبعاً آن بازار،‌ کارایی نخواهد داشت.

خصوصیات بازار کارا

به‌طور خلاصه می‌توان خصوصیات بازاری که دارای کارایی اطلاعاتی می‌باشد را این گونه برشمرد:

• سهولت دسترسی به اطلاعات بازار توسط همه افراد
• بازدهی متناسب با ریسک ادراک‌شده در بازار
• تعیین قیمت سهام بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا
• عدم وجود اختلاف زیاد بین قیمت جاری و قیمت واقعی سهام
• قابلیت نقدشوندگی سریع و آسان همه سهام

در بازار کارا، تغییر قیمت روند خاصی ندارد، گشت تصادفی است. بازار حافظه ندارد. قیمت دیروز چیزی در مورد قیمت فردا نمی‌گوید. در این بازار سود فوق العاده حاصل اتفاق و شانس است. کارایی بازار ثانویه، بازار اولیه را کارا می‌کند. هدف بازار مالی هدایت پس‌اندازها به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های واقعی است. هر چه الگوی پس انداز و سرمایه‌گذاری مطلوب واحدهای اقتصادی پراکنده‌تر باشد، نیاز به بازارهای مالی برای تجهیز کارامد پس‌اندازها جهت مصارف نهایی بیشتر می‌شود. وظیفه‌ی آنها تخصیص پس انداز از واحدهای با مازاد پس‌انداز به واحدهای با کسری پس‌انداز است.

الگوی بازارهای کارا

بازار اوراق بهاداری را در نظر بگیرید که؛

(۱) تمام سرمایه‌گذاران به اطلاعات جاری درباره آینده بدون تحمل هزینه دسترسی دارند،

(۲) تمام سرمایه‌گذاران قادر به تحلیل اطلاعات هستند،

(۳) تمام سرمایه‌گذاران به قیمت‌های بازار دسترسی و سعی می‌کنند پرتفوی خود را تعدیل کنند.

در چنین شرایطی، ارزش سرمایه‌گذاری ارزش فعلی چشم‌انداز آتی جریان نقدی اوراق بهاداری است که به وسیله تحلیل‌گران ماهر و آگاه که از تمامی اطلاعات موجود به نحوی هوشمندانه استفاده می‌کنند، برآورد شده است. پس در این صورت می‌توان ادعا نمود که قیمت بازار اوراق بهادار همان ارزش سرمایه‌گذاری است. (ارزش سرمایه‌گذاری همان ارزش منصفانه یا ارزش ذاتی اوراق بهادار است). بازار کارا به عنوان بازاری تعریف می‌شود که قیمت اوراق بهادار برابر با ارزش‌سرمایه‌گذاری باشد. در بازار کارا، قیمت بازار منعکس کننده مجموعه‌ای از اطلاعات به‌طور کامل و فوری است.

سرمایه گذاری در بازار کارا

در بازار کارا سرمایه‌گذاران انتظار دارند که سود عادی بازده سرمایه‌گذاری خود را کسب کنند. برای مثال، در بازار کارای ضعیف امکان ندارد که سرمایه‌گذار با استفاده از قیمت‌های تاریخی، بتواند سود غیر عادی (به جز شانس) بدست بیاورد. مشابهاً در بازار کارای نیمه- قوی، غیر محتمل است که یک سرمایه با استفاده از اطلاعات عمومی در دسترس (به جز شانس) بتواند بازده غیر عادی کسب کند.

در خاتمه، در بازار کارای قوی، سرمایه‌گذار نمی‌تواند (غیر شانس) بر بازار چیره و بازدهی بیشتر از بازده بازار بدست آورد. هنگامی که صحبت از بازار کارا می‌شود، مراد همان بازار کارا به شکل نیمه قوی است، زیرا در آمریکا قوانین سختی وجود دارد که مانع استفاده از اطلاعات داخلی(اطلاعات خصوصی) برای خرید و فروش اوراق بهادار می‌شود. از این رو، به دلیل محدودیت در استفاده از تمام اطلاعات مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل قیمت‌های بازار، بازار اوراق بهادار همواره به عنوان بازار نیمه قوی در نظر گرفته می‌شود.

تغییرات قیمت اوراق بهادار تصادفی است

اگر اطلاعات جدیدی وارد بازار شود چه اتفاقی می‌افتد؟ برای مثال، اگر شرکت تعدیل منفیEPS اعلام نماید؟ در بازار کارا تمام سرمایه‌گذاران فوراً با ورود اطلاعات جدید واکنش نشان می‌دهند و قیمت سهام با این واکنش تغییر خواهد نمود. در این بازار اطلاعات جدید خبری شگفت انگیز است. ( اطلاعاتی که شگفت انگیز نیست قابل پیش‌بینی بوده، قبلاً پیش‌بینی شده است و اکنون کهنه تلقی می‌شود). اخبار شگفت انگیز می‌‌توانند بد یا خوب باشند، در بازار کارا اخبار خوب منجر به افزایش قیمت و اخبار بد منجر به سقوط قیمت خواهد شد. با اعلام افزایش در بازدهی سهام( برای مثال، افزایش در میزان سود نقدی سهام)، قیمت سهام آن افزایش می‌یابد.

قیمت اوراق بهاداری که بیشتر از ارزش سرمایه‌گذاری است( اوراق بهاداری که بیشتر از قیمت واقع یا بیشتر از ارزش واقعی، قیمت‌گذاری شده است)، باید فروخته شود. با افزایش عرضه برای فروش، قیمت اوراق ویژگی‌ها و مزایای بازار ثانویه بهادار کاهش یابد. این عدم کارایی موقت، موجب می‌شود تا سرمایه‌گذاران آگاه به دنبال فرصت‌های مناسب سودآوری باشند. چنین فرصت‌سازی توسط سرمایه‌گذاران آگاه خود موجب کاهش عدم کارایی(افزایش کارایی بازار) شده و شانس کسب بازده غیرعادی را کاهش می‌دهد. وجود سرمایه‌گذاران آگاه و متعدد در بازار موجب می‌شود تا بتوانیم فرض کنیم که قیمت اوراق بهادار با ارزش سرمایه‌گذاری برابر است و اوراق بهادار در بازار، نادرست قیمت‌گذاری نشده‌اند.

مشاهدات در بازار کارای کامل

برخی مفروضات بازارهای کارا کامل به شرح زیر است:

۱- سرمایه‌گذاران انتظار دارند که بازدهی عادی (یا طبیعی) نه بیشتر از سرمایه‌گذاری خود تحصیل کنند.

۲- بازار در صورتی کارا است که تحلیل‌گران آگاه اعتقاد داشته باشند که بازار کارا نیست.

۳- عموم سرمایه‌گذاران می‌دانند که استراتژی‌های سرمایه‌گذاری نمی‌تواند موجب بازده غیر عادی بشود.

۴- برخی از سرمایه‌گذاران اطلاعات موفقیت خود را افشاء می‌کنند.

۵- سرمایه‌گذاران حرفه‌ای عملکردی بهتر از سرمایه‌گذاران عادی ندارند.

۶- عملکرد گذشته شاخص عملکرد آینده نمی‌تواند باشد.

آزمون فرضیه بازار کارا

ویژگی‌های بازار کارا کامل ذکر شده است. چگونه می‌توانیم آزمون‌هایی را اجرا کنیم تا بدانیم بازار بطورکامل کارا است، تا حدودی کارا است یا کارایی ندارد. روش‌های زیادی در این زمینه طراحی شده است، که در این بین سه روش بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است. این روش‌ها که شامل؛ بررسی حوادث، تلاش برای ساخت الگوی قیمت‌گذاری اوراق بهادار و رسیدگی به عملکرد سرمایه‌گذاری مدیران حرفه‌ای است، مورد بررسی قرار می‌دهیم.

یکی از روش‌های اصلی آزمون فرضیه بازار کارا (به ویژه شکل کارایی نیمه قوی) بررسی حوادث است. در این روش تلاش می‌شود تا سرعت تأثیر اطلاعات علنی بر روی قیمت سهام اندازه‌گیری شود. برای مثال، رویدادی که می‌تواند یک تغییر مثبت در عواید شرکت داشته باشد، اطلاعات مثبت با چه سرعتی در قیمت سهام انعکاس می‌یابد؟ آیا تغییر در قیمت به سرعت اتفاق می‌افتد یا به کندی روی می‌دهد؟ آیا بازده غیر عادی پس از اعلام خبر جدید زیاد است یا اندک است؟ پاسخ به سئوال دوم مستلزم این است که ابتدا بدانیم بازده عادی چیست؟ بازده عادی بر مبنای الگوهای قیمت‌گذاری دارایی بدست ‌می‌آید. مدل قیمت‌گذاری نادرست می‌تواند منجر به نتایج نامعتبر از آزمون کارایی بازار بشود.

بنابراین، برای افزایش اعتبار نتایج آزمون‌ها، از الگوهای قیمت‌گذاری متفاوتی استفاده می‌شود. نتایج یک تحقیق در این زمینه نشان می‌دهد که علت واکنش کند قیمت نسبت به انتشار اطلاعات ناشی از؛ عدم کارایی بازار، استفاده از مدل قیمت‌گذاری نامناسب یا هردوی اینهاست. به عنوان یک مثال در بررسی حوادث، وضعیتی را تصور کنید که در بازار کارای قوی هنگامی که اطلاعات منتشر می‌شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟ هنگامی که اطلاعات گذرشان به بازار می‌افتد قیمت بلافاصله واکنش نشان می‌دهد و فوراً ارزش سرمایه‌گذاری تغییر می‌کند.

خلاصه و جمع‌بندی

روش دیگر آزمون فرضیه بازار کارا تلاش می‌کند تا تغییر در قیمت اوراق بهادار را به متغیرهای دور از انتظار نسبت دهد. در یک دوره زمانی مشخص، بازده اوراق بهادر مطابق با الگوی قیمت‌گذاری دارایی تعیین می‌شود. طبق این الگو، نرخ بازده دارایی برابر با نرخ بازده بدون ریسک به علاوه صرف ریسک (که بر مبنای ریسک دارایی تعیین می‌شود) است. اگر نرخ بازده بدون ریسک و صرف ریسک در طول زمان غیر قابل تغییر باشد، اوراق بهادار با متوسط بالا بازدهی در گذشته، می‌تواند در آینده نیز متوسط بازدهی زیادی داشته باشد. اما در طول زمان نرخ بازده بدون ریسک و صرف ریسک تغییر می‌کند، بنابراین، ساخت الگو مشکل است.

سومین روش آزمون فرضیه بازار کارا نیز رسیدگی به سوابق سرمایه‌گذاران حرفه‌ای است. آیا سرمایه‌گذاران حرفه‌ای عملکرد بهتری از عملکرد مورد انتظار در یک بازار کارای کامل داشته‌اند؟ آیا سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در اولین دوره پس از گذر دوره بازار کارا بازده غیر عادی بیشتری بدست آورده‌اند؟ انجام چنین آزمون‌ها و نتیجه‌گیری از آن بسیار سخت است، زیرا در وهله اول باید بدانیم که بازده عادی چیست و بازده غیر عادی چیست؟ به دلیل آنکه بازده عادی را فقط با فرض الگوی قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تعیین می‌کنیم چنین آزمون‌هایی در بازار کارا فقط با بکارگیری این الگو اجرا می‌شود.

اوراق اجارة تأمین نقدینگی

در این نوع از اوراق اجاره، بانی با ارائه طرح توجیهی اقدام به انتخاب شرکت واسط (SVP)می کند. شرکت واسط با انتشار اوراق و با جمع آوری پول از سرمایه گذاران، به وکالت از طرف آنان یکی از دارایی های فیزیکی بانی را به صورت نقد خریداری می کند، سپس به صورت اجاره عادی یا به شرط تملیک دوباره به بانی واگذار می نماید. سود این اوراق در سررسیدهای مشخص به صورت اجاره بهای دارایی به دارندگان اوراق پرداخت می شود. دارندگان اوراق قبل از سررسید، می توانند اوراق خود را در بازار ثانوی به فروش برسانند. SPV در پایان قرارداد اجاره عادی دارایی را از بانی تحویل گرفته و به وکالت از طرف سرمایه گذاران در بازار دارایی های مستهلک می فروشد و در اجاره به شرط تملیک، دارایی را به تملیک مستأجر درمی آورد.

شرایط انتشار

اوراق اجاره بانی باید دارای شرایط زیر باشد:

• شخص حقوقی غیردولتی که قالب حقوقی آن سهامی یا تعاونی باشد،
• مجموع جریان نقدی حاصل از عملیات آن در دو سال مالی اخیر مثبت باشد،
• حداکثر نسبت مجموع بدهی ها به دارایی های آن 90 درصد باشد،
• اظهارنظر بازرس و حسابرس شرکت در خصوص صورت های مالی دو دورة مالی اخیر آن مردود یا عدم اظهارنظر نباشد.

در صورتی که بانکها یا موسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی اصل و سود اوراق را تضمین نموده باشند، رعایت بندهای 2 و 3 برای بانی الزامی نمی باشد.

انواع دارایی قابل قبول برای اوراق اجاره دارایی های قابل قبول جهت انتشار اوراق اجاره به شرح زیر می باشند:

• زمین
• ساختمان و تأسیسات
• ماشین آلات و تجهیزات
• وسایل حمل و نقل

شرایط عمومی دارایی پایه

• به کارگیری آن در فعالیت بانی، منجر به ایجاد جریانات نقدی شده یا از خروج وجوه نقد جلوگیری نماید.
• هیچگونه محدودیت یا منع قانونی، قراردادی یا قضایی برای انتقال دارایی، منافع و حقوق ناشی از آن وجود نداشته باشد.
• تصرف و اعمال حقوق مالکیت در آن برای نهاد واسط دارای هیچگونه محدودیتی نباشد.
• مالکیت آن به صورت مشاع نباشد.
• امکان واگذاری به غیر را داشته باشد.
• تا زمان انتقال مالکیت دارایی به بانی، دارایی از پوشش بیمه ای مناسب و کافی برخوردار باشد.

اوراق مشارکت

• اوراق مشارکت در اصطلاح علم اقتصاد، نوعی از اوراق بهادار است که توسط دولت، شهرداری، شرکت‌های دولتی و خصوصی، برای تأمین اعتبار طرح‌های عمرانی یا زیرساختی در کشور، منتشر می‌گردد. تهیهٔ دستورالعمل اجرایی و مقررات ناظر بر انتشار اوراق مشارکت بر عهدهٔ بانک مرکزی است. طبق دستورالعمل بانک مرکزی، اوراق مشارکت اوراق بهاداری هستند که با مجوز بانک مرکزی برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز، طرح‌های سودآور تولیدی و خدماتی (به استثنای امور بازرگانی) در چارچوب عقدمشارکت مدنی ، توسط ویژگی‌ها و مزایای بازار ثانویه سازمان جاری منتشر می‌شود. در هر ورقهٔ مشارکت، میزان سهم دارندهٔ آن مشخص شده‌است

نکات مهم انتشار اوراق مشارکت

• پروژه موضوع انتشار اوراق مشارکت باید در قالب شخصیت حقوقی انجام شود که دارای سوابق مالی حسابرسی شده توسط حسابرسان معتمد بورس باشد.
• ناشر نباید زیان انباشته داشته باشد، عملکرد شرکت باید سودآور بوده و به تشخیص بورس امکان سودآوری آن در آینده وجود داشته باشد.
• گزارش حسابرس مستقل در خصوص آخرین صورت های مالی حسابرسی شده نباید حاوی اظهارنظر مردود یا عدم اظهارنظر باشد.
• پروژة موضوع انتشار اوراق مشارکت باید براساس گزارش توجیهی حسابرسی شده توسط حسابرس معتمد بورس از توجیه مالی، فنی و اقتصادی مناسبی برخوردار باشد.
• داشتن وثایق معتبر جهت ارائه به ضامنی که بازپرداخت اصل و سود اوراق مشارکت را تضمین خواهد کرد. پروژه موضوع انتشار اوراق مشارکت می تواند یکی از تضامین قابل ارائه به ضامن باشد که به نتیجة مذاکره با ضامن بستگی دارد.
• حداقل سهم الشرکه ناشر در هر طرح توسط مرجع صادرکننده مجوز انتشار اوراق تعیین می شود. معموالً، حداقل 50 درصد از منابع مورد نیاز برای اجرای پروژه باید توسط ناشر تأمین شود.
• سقف مبلغ اوراق مشارکت قابل انتشار برای شرکت های پذیرفته شده در بورس به تشخیص هیئت پذیرش و حداکثر تا 70 درصد ارزش ویژه هر شرکت است. همچنین، حداکثر میزان اوراق مشارکت قابل انتشار براساس ضوابط داخلی سازمان بورس و اوراق بهادار بدین ترتیب اعمال شده است که نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، بعد از انتشار اوراق مشارکت، حداکثر مساوی عدد 3 باشد.در صورتی که اصل و سود اوراق مشارکت توسط بانکها و موسسات مالی و اعتباری تحت نظارد بانک مرکزی ضمانت شده باشد، نیازی به رعایت بندهای 2 و 7 توسط ناشر نمیباشد.

• مصرف وجوه حاصل از واگذاری اوراق مشارکت در محلی غیر از پروژه های مبنای انتشار اوراق مشارکت، مجاز نیست.
• اوراق مشارکت ممکن است قابل تعویض با سهام سایر شرکت های پذیرفته شده در بورس باشد. در این صورت ناشر موظف است حداقل به میزان اوراق مشارکت قابل تعویض، موجودی سهام شرکت های مذکور را تا سررسید نهایی اوراق مشارکت نگهداری نماید.

• اوراق مشارکت ممکن است قابل تبدیل به سهام شرکت ناشر باشد. در این صورت مجمع عمومی فوق العاده بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و گزارش خاص بازرس یا بازرسان شرکت اجازه انتشار اوراق مشارکت را می دهد و شرایط و مهلتی را که طی آن دارندگان این گونه اوراق خواهند توانست اوراق خود را به سهام شرکت تبدیل کنند تعیین و اجازة افزایش سرمایه را به هیئت مدیره خواهد داد.

تعریف و ویژگی های اوراق استصناع

اوراق استصناع :

اوراق بهاداری هستند که دارندگان آنها به صورت مشاع مالک دارایی مالی هستند که براساس قرارداد استصناع شکل می گیرد.

این اوراق دارای بازده معین و قابل مبادله در بازار ثانوی بوده است.

وزارت خانه ها، شهرداری ها، شرکت های دولتی و بخش خصوصی برای تأمین مالی طرح های عمرانی و توسعه ای می توانند اقدام به انتشار اوراق استصناع نمایند.

امکان بازار ثانوی اوراق استصناع

همه انواع اوراق استصناع از نوع ابزارهای مالی انتفاعی با سود معین می باشند، بر این اساس می توانند اهداف و سلیقه های بخش مهمی از صاحبان وجوه مازاد که قصد سرمایه گذاری بدون ریسک دارند را پوشش دهند، در نتیجه قابلیت مالی خرید و فروش در بازار ثانوی را خواهند داشت

پیش بینی می گردد برای خرید و فروش اوراق استصناع بازار ثانوی فعالی شکل گیرد و قیمت بازاری آنها متناسب با مدت و مبلغ اسمی اوراق، تعیین شود و ابزار جدیدی شبیه اوراق مشارکت، با نرخ بازدهی معین وارد بازار سرمایه شود.

تعریف اوراق منفعت

• ورق منفعت سند مالی بهاداری است که بیانگر مالکیت دارندة آن بر مقدار معین خدمات یا منافع آینده از یک دارایی بادوام است که در ازای پرداخت مبلغ معینی به وی منتقل شده است مانند گواهی حق اقامت در هتل معین برای روز معین، حق استفاده از خدمات آموزشی دانشگاه برای ترم یا سال معین، حق استفاده از یک ساعت پرواز برای مقصد معین و حق استفاده از خدمات حج یا عمره برای سال معین.

کاربردهای اوراق منفعت

• واگذاری منافع آینده دارایی های بادوام:

صاحبان دارایی های بادوام گاهی به نقدینگی احتیاج دارند و حاضرند برای تأمین آن، بخشی از منافع حاصل از دارایی های بادوام خود را از پیش واگذار کنند. در این موارد اگر صاحبان دارایی در جست و جوی استفاده کننده نهایی )کسی که بخواهد در روز معین از منافع دارایی معین استفاده کند( باشند، احتمال موفقیت خیلی پایین و در حد صفر است. برای حل این مشکل می توان از اوراق منفعت استفاده کرد. یعنی صاحبان دارایی برای بخشی از منافع دارایی، اوراق منفعت منتشر و سپس آن ها را در مقابل مبلغ معینی به متقاضیان واگذار می کنند. دارندگان اوراق می توانند صبر کنند و در زمان معین از آن منافع بهره ببرند؛ کما اینکه می توانند قبل از فرا رسیدن مدت آن را به دیگران واگذار کنند.

• واگذاری خدمات آینده:

همانند صاحبان دارایی های بادوام، شرکت ها و مؤسسه های خدماتی نیز گاهی برای تأمین سرمایه در گردش یا توسعه فعالیت های اقتصادی، نیازمند پول می شوند و حاضرند بخشی از خدمات آینده خود را از پیش واگذار کنند. در این موارد نیز اگر شرکت های خدماتی به دنبال مشتری نهایی )استفاده کننده واقعی از خدمات( باشند، احتمال موفقیت در سطح پایین و نزدیک به صفر است، در حالی که استفاده از اوراق بهادار منفعت می تواند این مشکل را به آسانی حل کند.

مکانیسم بازار اوراق منفعت

• صاحبان دارایی های بادوام به منظور حل مشکل نقدینگی خود می توانند برای بخشی از منافع حاصل از دارایی، اوارق منفعت منتشر کند. در این حالت نهاد واسط با ویژگی‌ها و مزایای بازار ثانویه جمع آوری پول از مردم به وکالت از طرف آنان، منافع آتی حاصل از دارایی بادوام را به ارزش فعلی پیش خرید می کند. سود این اوراق در سررسیدهای مشخص از طریق نهاد واسط در اختیار سرمایه گذاران قرار می گیرد. در زمان سررسید نیز، دارندگان اوراق از وجوه حاصل از منافع بهره مند می شوند. دارندگان اوراق می توانند اوراق خود را قبل از سررسید در بازار ثانوی به فروش رسانند.

ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن

• قیمت اوراق بهادار منفعت و سود حاصل از خرید و فروش آن ها )نرخ بازدهی( به عوامل زیادی چون اعتبار صاحبان دارایی و شرکت های خدماتی، قیمت اسمی منافع و خدمات، نرخ بازدهی ابزارهای مالی مشابه، زمان و مکان ارائه منافع و خدمات بستگی دارد
• ارزش صکوک منفعت بر اساس ارزش فعلی منافع آتی حاصل از دارایی های بادوام یا ارزش فعلی خدمات محاسبه می شود. ارزش فعلی هر ورقه منفعت با لحاظ ارزش اسمی، نرخ تنزیل و مدت زمان باقی مانده تا زمان استفاده از منافع به دست می آید.

مثال کاربردی اوراق منفعت

به عنوان مثال یک شرکت پیمانکاری بزرگراهی را تحت قرارداد BOT احداث کرده و اکنون به مدت 20 سال حق بهره برداری از این بزرگراه از جمله عوارض دریافتی را داشته و از طرف دیگر برای ورود به دیگر پروژه های خود نیاز به منابع مالی جدید دارد. لذا می تواند منافع حاصل از بزرگراه احداث شده را به عموم واگذار نماید. در این حالت نهاد واسط با جمع آوری وجوه از مردم، درآمد حاصل از عوارض بزرگراه ها را طی عمر اوراق منفعت پیش خرید می کند. شرکت پیمانکاری نیز وجوه حاصل از عوارض را پس از کسر هزینه های بزرگراه در اختیار نهاد واسط قرار می دهد. از آنجاییکه عوارض بزرگراه ها و هزینه ها به صورت مستمر و نه در دوره های زمانی خاص ایجاد می شود لذا نهاد واسط این وجوه را به نمایندگی از طرف دارندگان اوراق در حساب بانکی مشخص سپرده گذاری می کند. نهاد واسط در سررسیدهای مشخص حداقل سود علی الحساب تضمین شده توسط ضامن اوراق را از حساب بانکی مذکور برداشت کرده و در اختیار دارندگان اوراق قرار می دهد. درپایان عمر اوراق نیز نهاد واسط مانده وجوه موجود در حساب بانکی که بیانگر اصل اوراق و سایر منافع احتمالی و سود سپرده است را در اختیار دارندگان اوراق قرار می دهد.

اطلاعات مورد استفاده در تحقیقات بازاریابی(اطلاعات اولیه_اطلاعات ثانویه)

اطلاعات مورد استفاده در تحقیقات بازاریابی را می توان در دو گروه قرارداد:

اطلاعات اولیه: اطلاعاتی که پژوهشگربرای تحقیق مورد نظر جمع آوری می کند.

اطلاعات ثانویه: اطلاعاتی که اشخاص ،سازمان های دیگر یا خود سازمان برای منظورهای دیگرجمع آوری کرده اند.

اگر شرکت تلویزیون پارس از طریق پرسشنامه درباره ویژگی های جمعیتی خریداران تلویزیون های خود نظر خواهی کنند،اطلاعات بدست آمده را ازاطلاعات اولیه می نامند در حالیکه اگر شرکت مزبور پرونده های بایگانی شده خود یا اطلاعاتی آماری منتشر شده از طرف دولت اطلاعات را گرد آوری کند،به آن ها اطلاعات ثانویه می گویند.

در این عصر که عصر اطلاعات نامیده می شود می توان در مورد همه چیز اطلاعاتی گسترده و عمیق گرد آوری کرد.عدم آشنایی با منابع و ناتوانی در انتخاب منابع و اطلاعات موثر و مفید باعث هدر رفتن وقت و امکانات می شود. بزرگترین اشتباهی که بعضی از پژوهشگران بازاریابی می کنند آن است که از ابتدای کار در فکر جمع آوری اطلاعات اولیه هستند.

مزایای اطلاعات ثانویه

مهمترین مزیت داده های ثانویه این است که باعث صرفه جویی در وقت و پول پژوهشگر می شود. چانچه اطلاعاتی گردآوری شده از طریق نظر خواهی باشد،این گام ها باید برداشته شود،طراحی و تهیه فرم گردآوری اطلاعات،گزینش و آموزش مصاحبه گران،طراحی و انتخاب نمونه مناسب ،گردآوری اطلاعات و بررسی و آزمایش صحت و کامل بودن آن ها و سرانجام ،کد گذاری و جدول بندی اطلاعات.گرچه اطلاعات ثانویه به طور کامل نمی تواند مسائل مورد مطالعه و تحقیق را حل کند معمولا می تواند:

• به پژوهشگر کمک کند تا مساله مورد بررسی را بهتربیان کند.
• اطلاعاتی بیشتریا شیوه هایی بهبود یافته ارائه دهند.
• داده های تطبیقی فراهم کند به طوری که بتوان به کمک آن،داده های اولیه را با بصیرت بیشتر تفسیر کرد.

معایب اطلاعات ثانویه

دو مساله عمده در مورد اطلاعات ثانویه:

۱-عدم تناسب کامل آن ها با مساله: با توجه به این که داده های ثانویه برای منظور ها ی دیگری گرد آوری شده است.پیش بینی می شود که با موضوع مورد نظر نیز تناسب کامل نداشته باشد.معمولا مشکلات ناشی از عدم تناسب به واحدهای اندازه گیری ناجور،طبقه یا مرز نامناسب تعریف و زمان انتشلر مربوط می شود.

۲-مساله عدم صحت: صحت بسیاری از داده ها ثانویه نیز سوال بر انگیز است. بسیاری از اشتباهات در مراحل گردآوری،تحلیل و ارائه اطلاعات بازاریابی صورت می پذیرد.هنگامی که پژوهشگر داده های اولیه را جمع آوری می کند ،تجربه اولیه وی به او کمک می کند تا در خصوص صحت اطلاعاتی که گردآوری شده یا حتی جنبه هایی که امکان اشتباه دارد، قضاوت کند.اما هنگام استفاده از داده های ثانویه کار پژوهشگر در ارزیابی صحت اطلاعات بسیار دشوار است.

اصلی بودن منبع: اولین معیاردر ارزیابی صحت داده های ثانویه است.منظور از دست اول بودن منبع مشخص کردن منبع اصلی است که اطلاعات به وسیله آن گرد آوری شده است.در اینجا به پژوهشگران توصیه می شود که همیشه از منبع اصلی اطلاعات ثانویه استفاده کنند.دو دلیل عمده برای این اصل وجود دارد

• پژوهشگر باید در جستجوی شواهد کلی کیفیت (مانند روش های گرد آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن ها)باشد و منبع اصلی،تنها منبعی است که فرآیند جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات را شرح می دهد و این قضاوت و ارزیابی را امکان پذیر می سازد.
• معمولا منبع اصلی از منبع ثانویه صحیح تر و کامل تر است.در منابع ثانویه پاورقی ها ،مآخذ و شرح و تفسیرهای متن اغلب حذف می شود.

هدف انتشار: دومین معیار در ارزیابی صحت داده های ثانویه است.منابعی که برای بالا بردن میزان فروش،بهبود منافع یک گروه صنعتی یا بازرگانی ،معرفی یک حزب سیاسی ،یا ارائه هر نوع تبلیغ منتشر می شود ،معمولا با تردید و سوال همراه است.

کیفیت اطلاعات: سومین معیار در ارزیابی صحت اطلاعات ثانویه عامل کیفیت است.چگونگی گردآوری اطلاعات ،روشهای نمونه گیری ،همه در کیفیت اطلاعات ثانویه اثر می گذارند.

هنگامی که جزئیات گرد آوری اطلاعات مشخص شد،پژوهشگری که داده های ثانویه را به کار می برد باید آن ها را به طور کامل بررسی کند.

انواع اطلاعات ثانویه

یکی از مهمترین آنها بر اساس نوع منبع است که آن را به اطلاعات ثانویه داخلی و خارجی تقسیم می کنند.اطلاعات داخلی ویژگی‌ها و مزایای بازار ثانویه اطلاعاتی است که در داخل سازمان گردآوری شده و موجود است در حالی که اطلاعات خارجی از هر منبعی که خارج سازمان است به دست می آید.اطلاعات خارجی خود به دو گروه تقسیم می شود.اطلاعاتی که بطور مرتب انتشار می یابد و به رایگان در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد.مانند اطلاعات مربوط به دولت.